Dövizin önlenemez yükselişi karşısında KKTC’nin geldiği son nokta. 1 asgari ücret = 1 ev kirası

Özlem ÇİMENDAL

Dövizin önlenemez yükselişi ile birlikte bugün bir asgari ücretlinin aldığı para sadece ev kirasına gidiyor. Özel sektör çalışanının ne mutfak masrafına ne de faturalarını ödemesine olanak tanıyan mevcut asgari ücret miktarı ile ev sahibi olmak da mümkün değil. KKTC’de bugün bir asgari ücretle bir ailenin geçinebilmesi ise imkansız. Sendika temsilcileri dövizin önlenemez yükselişi karşısında çalışanların yaşadığı mağduriyeti Yeni Bakış’a değerlendirdi.

DEV-İŞ Başkanı Hasan Felek: Asgari ücret 5 yıl önce 512 Sterlin yaparken, bugün 425 Sterlin yapıyor

Asgari ücretin KKTC’de ciddi bir sorun olduğuna dikkat çeken Devrimci İşçi Sendikaları (Dev-İş) Federasyonu Başkanı Hasan Felek, bugün minimum bir ev kirasının bir asgari ücret ettiğini söyledi. 

“İnsanların hayatlarını idame ettirecekleri bir miktar değil”

Sendikasız çalışan ve özel sektör çalışanlarını yakından ilgilendiren asgari ücretin sefalet ücreti olmaktan da öteye giderek hızla yükselen döviz karşısında eriyip pul olduğuna dikkat çeken Felek, yeni yapılan artışın da insanların hayatlarını idame ettirmelerine olanak sağlayacak bir miktar olmadığının altını çizdi. 

Asgari Ücretler Yasası üzerinde çalışılmalı 

Sendika olarak Çalışma Bakanlığı’na Asgari Ücretler Yasası ile ilgili görüşlerini ve belirlenme kriterlerini ilettiklerini anlatan Hasan Felek, umutlarının asgari ücretin daha yaşanabilir ve günümüz koşullarına uygun bir seviyeye getirilmesi olduğunu ifade etti. 

“Çalışanın cebinden 5 yılda 87 sterlin azaldı”

Felek, 2013 yılında 5 yıl önce 1.415 TL olan asgari ücretin 512 Sterlin yaparken bugün asgari ücretin iki katı artış göstererek 2 bin 365 TL olmasına rağmen 425 Sterlin’e denk geldiğini vurguladı. 

Felek, “Bu rakamlar dolar ve Euro bazında da aynı. Son 5 yılda 87 Sterlin çalışanların cebindeki paradan azaldı. Bu aşamada yeni hükümetten beklentimiz Asgari Ücretler Yasası’nda bazı değişiklikler yaparak, döviz artışından ve hayat pahalılığından doğan mağduriyetlerin giderilmesidir. Yasada belirlenen kriterlere göre asgari ücretin açıklanması gerekiyor. Ya da en azından bu döviz farkına göre bir iyileştirme yapılabilirdi geçici olarak” dedi. 

HÜR-İŞ Başkanı Ahmet Çaluda: Biraz da devlet fakirleşsin

Bugün özel sektörü açlığın kollarına atan asgari ücretin bir ev kirası bile etmediğine vurgu yapan Hür İşçi Sendikaları Federasyonu(Hür-İş) Genel Başkanı Ahmet Çaluda ise, asgari ücretle bir ailenin geçinmesinin mümkün olmadığını ifade etti. 

“Asgari ücretle değil ev almak, kira bile ödenmiyor”

KKTC’de yeni aile kurmak isteyen gençlerin ve yeni ev almak isteyenlerin, mevcut asgari ücretle asla ev sahibi olamayacağı gerçeğinin gözler önünde olduğunun altını çizen Çaluda, asgari ücretten de öte ülkede her şeyin döviz üzerinden olması dolayısı ile durdurulamayan kur yükselişlerine bir çare bulunması gerektiğini söyledi. 

Alım gücü döviz karşısında yerle bir oldu 

Dövizin önlenemez yükselişi ile alım gücünün eridiğini artık vatandaşın mutfak ihtiyaçlarını da karşılayabileceği bir düzeyde olmadığını dile getirdi. Çaluda, “Bırakın kira ödeyip ev almayı faturaları bile ödeyecek durumda değildir asgari ücretli” diye konuştu. 

“Kısa vadede çözüm getirilecek uygulamalar var”

Hükümet ortaklarının dövizde önlem noktasında gerçekleştirdikleri toplantıdan da olumlu bir sonuç çıkmayacağını beklediklerini de ifade eden Çaluda, “Dövizin yükselişine engel olunamayacağı gibi bunun önünde de geçilemez. Ancak alım gücünü yükselterek, girdileri, fonları kaldırarak, vergileri düzenleseydiler kısa vadede çözüm üretebilirlerdi. Ki insanların da bu süre zarfında alım güçlerinde bir yükseliş gerçekleşmiş olurdu. Toplanamayan bir hayli kaçak vergiler var, onları düzenleyerek katkı olarak toplayabilirler” ifadelerini kullandı. 

“TL-döviz düzenlemesi ve vergi kolaylıkları hayata geçirilebilir”

“Bugün en basit yolu ile gıda toptancılarının vergilerinin düşürülmesi bile mevcut durumun düzeltilmesi için bir başlangıç olabilir” diyen Çaluda, ev kiralarından dükkan kiralarına kadar TL-döviz düzenlemesi ve vergi kolaylıkları ile vatandaşın biraz da olsa nefes almasına olanak sağlanması gerektiğine işaret etti. Çaluda, “Biraz da devlet fakirleşsin” dedi. 

“Hükümet oyalama taktiği ile zaman geçiriyor”

Çaluda şöyle konuştu: Dövizle alışverişi durdursunlar, döviz girdilerini durdursunlar ve çare üretsinler. Eğer döviz düşmüyor ise, siz de ona göre alabileceğiniz önlemleri hayata geçirmeye çalışacaksınız. Bunları da yapamıyorlarsa işçilere geçinebilecekleri bir ücret belirlemeleri gerekmektedir. Hükümet oyalama taktiği ile zaman harcıyor.

Kamu-Sen Başkanı Metin Atan: TL yerlerde sürünüyor

Hükümetin, asgari ücret ve döviz ile ilgili yaptığı açıklamaların artık inandırıcılığını yitirdiğini söyleyen Kıbrıs Türk Kamu Çalışanları Sendikası (Kamu-Sen) Başkanı Metin Atan da, ne giden  ne de gelen hükümetin artık yapacak bir şeyi olmadığının uzman çevrelerce de dile getirildiğinin bir gerçek olduğunu ifade etti. Atan, bunun da en önemli nedeninin dümenin başkalarının elinde olmasından kaynaklandığını ifade etti. Atan, “Biz bir otobüsün içinde dümen nereye kırılırsa gidiyoruz” diye konuştu. 

Vatandaşın alım gücü sıfırlandı 

Sterlinin başını alıp gittiğine vurgu yapan Metin Atan, vatandaşın alım gücünün sıfırlandığını kaydetti. Atan, “TL yerlerde sürünüyor şuan. Bizim vatandaş ve çalışanlar her geçen gün daha da kötüye gidiyor” ifadelerini kullandı. 

“Ev kiraları 500 sterlinlerde dolaşıyor”

Bugün ev kiralarının 500 sterlinlerde dolaştığına dikkat çeken Atan, bir asgari ücretlinin bir kirayı bile karşılayamayacak durumda olmasının utanç verici olduğunu söyledi. Atan, “Bugün 1 haftalık mutfak masrafları bile açlık sınırının altında. Dövizin hızlı yükselişi ile ilgili kısa dönemde önlem alınabilirdi” diye konuştu. 

“Bankalar şu anda yasal tefeci, ne kadar sömürürsek o kadar iyi diyorlar”

Artık söylemle bir yere varılamayacağının altını çizen Atan, istenirse kısa vadede alınacak önlemlerin de var olduğuna vurgu yaptı. Atan, “Kredilerin TL’ye çevrilmesi de yapılacak icraatlar arasında. Bankalar şu anda yasal tefeci durumunda. Bu da bankaların ve sermayenin işine geliyor. Ne kadar sömürürsek bizim için o kadar iyidir mantığı ile hareket ediyorlar” ifadelerini kullandı. 

“İnsanlar depresyona girdi ve toplumsal sorunlar önlenemez boyuta geldi”

Atan şöyle konuştu: “Türkiye parayı bize göndersin, biz kafamıza göre ne yapacaksak yapalım zihniyeti var. Bilirkişilerce ve profesyonelce hiçbir plan program yapılmıyor ve önlem alınmıyor. Diğer taraftan zamlar her şeye üst üste geliyor ve artık vatandaş açlık sınırının altının da altına düştü. İnsanlar artık depresyona girdi ve toplumsal sorunlar da önlenemez boyuta geldi. Artık hükümet radikal kararlarla önlem almalı.” 

Yeni Bakış