EN ÖNEMLİ SORUN  TOZ KONSANTRASYONU İLE SANTRAL KAYNAKLI KÜKÜRT DİOKSİT EMİSYONU OLDU

Lefkoşa,  20 Mayıs 13 (T.A.K.): KKTC hava kalitesi açısından geçtiğimiz yılki en önemli sorunun,  havadaki toz konsantrasyonları ile elektrik santrallerinden kaynaklanan  kükürt dioksit emisyonları  olduğu bildirildi.

2012 Yılı Hava Kalitesi Raporu, Çevre Koruma Dairesi Müdürü Eşref Ünlüsoyer tarafından yayınlandı.
 
Turizm, Çevre ve Kültür Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Bakanlığa bağlı Çevre Koruma Dairesi tarafından Lefkoşa, Gazimağusa, Girne, Güzelyurt, Teknecik, Kalecik ve Alevkayası’nda  hava kalitesi ölçümleri gerçekleştirilerek, 2012 yılı hava kalitesi değerlendirilmesi yapıldı.

“TOZ DEĞERLERİ İNSAN SAĞLIĞININ KORUNMASI SINIRINI AŞTI”

Avrupa Birliği direktifleri ile uyumlaştırılan Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Tüzüğü ile kıyaslanarak değerlendirilen hava kalitesinin raporu sonuçlarına göre,  2012 yılında, günlük ve yıllık toz konsantrasyonları insan sağlığının korunması için tespit edilen sınır  değerlerini aştı.

EN FAZLA TOZ LEFKOŞA’DA BEDRETTİN DEMİREL CADDESİ’NDE ÖLÇÜLDÜ

Toz konsantrasyonu için yıllık ortalama sınır değer 40 µg/m3 iken tozun yıllık ortalama değerleri Gazimağusa’da 42.4 µg/m3 Girne’de  40.2 µg/m3, Lefkoşa Bedrettin Demirel Caddesi’nde 58.8 µg/m3, Lefkoşa Küçükkaymaklı’da 43.2 µg/m3, Güzelyurt’ta 32.9 µg/m3, Kalecik’te 37.8 µg/m3, Teknecik’te 30.3 µg/m3 ve Alevkayası’nda 21.3 µg/m3 olarak tespit edildi.

Bu sonuçlara göre toz konsantrasyonu için yıllık sınır değer olan 40 µg/m3 değeri  % 47 oranında olmak üzere en fazla  Lefkoşa Bedrettin Demirel Caddesi’nde  aşıldı.  Söz konusu sınır değer  Lefkoşa Küçük Kaymaklı’da % 8, Gazimağusa’da % 6  ve Girne’de % 0.5 oranında aşılmış oldu.
.
Toz konsantrasyonu için 50 µg /m3 olan günlük ortalama sınır değer de,  aynı şekilde  müsaade edilen gün sayısı olan 35 günü aştı.

2012 yılında Lefkoşa Bedrettin  Demirel Caddesi’ndeki istasyon toz açısından en fazla aşımın yaşandığı yer oldu ve yılın 182 günü,  (yılın % 50’sinde)  sınır değeri aşıldı.  Lefkoşa Küçük Kaymaklı’da  yılın 82 gününde,  Gazimağusa’da yılın 71 gününde, Girne’de yılın 62 gününde, Kalecik’te 64 gün, Teknecik’te ise 48 günle günlük standart değerler aşıldı.

 Güzelyurt ve Alevkayası’nda ise sırasıyla yılın 27 ve 5 gününde toz konsantrasyonu günlük ortalama sınır değerini geçti.

TOZ KONSANTRASYONUNUN KAYNAKLARI

Rapora göre, KKTC’deki  yüksek toz konsantrasyonunun  ana kaynakları; doğal kaynaklar  (Afrika’daki Sahara  Çölü veya diğer açık alanlardan sınırlar ötesi toz taşınması), motorlu taşıtlardan doğrudan yayılan tozlar ve kaçak kaynaklar denilen yollardaki tozların araçlar tarafından yeniden havalandırılması, inşaat alanlarından,  çıplak bitki örtüsünden, arazi yangınlarından, açıkta depolanan tozlu yığma maddelerinin rüzgar tarafından havalandırılması ve elektrik santralleri ile endüstriyel tesisler gibi kaynaklar.

Raporda, KKTC’nin yıl boyunca Afrika’daki Sahara Çölü’nden kaynaklanan doğal toz fırtınalarına maruz kaldığı vurgulanarak, bu durumu kanıtlamak için uydu fotoğrafları ve uluslararası modellerden yararlanıldığı kaydedildi.

OZON DEĞERİ ALEVKAYASI’NDA YÜKSEK ÇIKTI

Ozon konsantrasyonu, 8 saatlik ortalama hedef değer olan 120 mikrograms/m3 değerini 1 Nisan ile 30 Eylül 2012 periyodunu kapsayan yaz döneminde  kırsal fon istasyonu olan Alevkayası İstasyonu’nda müsaade edilen gün sayısı olan 25 günü aşarak 148 gün olarak gerçekleşti.

Raporda, ozonun  trafikten kaynaklanan kirleticilerle girdiği reaksiyon sonucu azaldığı, bu nedenle ozon seviyelerinin kentsel alanlara nazaran kırsal yerlerde  daha yüksek düzeyde görüldüğü ifade edildi.

KÜKÜRT DİOKSİT DEĞERLERİ KENTLERDE DÜŞÜK ÇIKTI, ELEKTRİK SANTRALLERİNDE İSE SINIR AŞILMADI

2012 yılında, Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa’da yapılan ölçümlerde kükürt dioksit(SO2) konsantrasyonu 1 saatlik ve 24 saatlik ortalama için tespit edilen sınır değerlerin altında kaldı..

Elektrik santrallerinin hava kirliliğine etkisinin izlenmesi amacıyla Teknecik bölgesinde iki noktada, Kalecik bölgesinde ise bir noktada günde 24 saat kesintisiz SO2 ölçümleri gerçekleştirildi.

Teknecik Elektrik Santrali’nin doğusuna yerleştirilen iki ölçüm istasyonunda SO2 konsantrasyonu saatlik sınır değer olan 350 µg/m3 değerini birinci istasyonda  10 kez, ikinci istasyonda 9 kez aştı.

Raporda, Kalecik’te yapılan ölçümlerde ise  3 kez 350 µg/m3 değeri aşıldığına dikkat çekilerek, AB ile uyumlaştırılan taslak tüzük kurallarının  bir takvim yılında SO2 saatlik ortalamasının 350 µg/m3 değerini en fazla 24 kez aşmasına müsaade ettiği, Teknecik ve Kalecik bölgelerindeki ölçümlerde 24 sayısının aşılmadığı ifade edildi.

DEĞERLENDİRME

Raporun değerlendirme bölümünde ise,  2012 yılı hava kalitesi sonuçlarına göre ülkenin hava kalitesi açısından en önemli sorununun  havadaki toz konsantrasyonu ile elektrik santrallerinden kaynaklanan  kükürt dioksit emisyonları olduğu vurgulandı.

Değerlendirmede, toz konsantrasyonunun azaltılmasına yönelik belediyeler ve ilgili diğer kurumlar tarafından alınması gereken tedbirler sıralanırken, elektrik santrallerinde de düşük kükürt oranlı yakıt kullanılmasının önemine değinildi.

Ayrıca, baca gazı arıtma sistemi kurma veya çevre dostu alternatif yakıt kullanma yöntemlerinin kükürt dioksit oranının düşürmede etkili olacağı ifade edildi.

Kaynak: TAK