El ayak ve ağız hastalığı enterovirus adı verilen bazı virüslerin neden olduğu deride ve ağız boşluğunda döküntüler oluşturan bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Daha çok çocuklarda görülmesi ve lezyonların yaygın olması sebebiyle ebeveynleri telaşlandırır. Peki, el ayak ağız hastalığı belirtileri nelerdir? El ayak ağız hastalığı tedavisi nasıl yapılır? El ayak ağız hastalığı neden olur? Tüm bu soruların yanıtlarını, konuyla ilgili detaylı bilgileri bu içeriği okuyarak öğrenebilir, el ayak ağız hastalığı görselleri ve fotoğraflarını görebilirsiniz.
 

EL AYAK AĞIZ HASTALIĞI NEDİR?

El ayak ağız hastalığı genellikle 2-10 yaş gurubu çocukları etkiliyor ancak bazen yetişkinlerde de görülebiliyor. Yüksek ateş, el ve ayaklarda döküntü, ağız içinde aft benzeri yaralar (herpanjina) el ayak ve ağız hastalığının en bilinen belirtileri arasında… El ayak ve ağız hastalığına enterovirus cinsi virüsler neden olur. Bu virüs grubu poliovirüsler, koksaki virüsleri, ekovirüsler ve enterovirüsleri içerir. En çok sebep olan virüs Coxsackie virus A16’dır.

EL AYAK AĞIZ HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Ferit Durankuş, el ayak ağız hastalığının belirtilerini sıraladı:

• El ayak ağız hastalığında ilk klinik bulgular halsizlik, kırgınlık halidir. Bunu düşük düzeyde bir ateş takip eder. Ateş 38-38,5 C’dir.

• El ayak ağız hastalığında ateşin süresi ortalama 3 gündür. Bu süre 7 güne kadar da uzayabilir. Bu ateşli dönemde boğaz ağrısı, yeme sorunları iştahsızlık eşlik eder. Bunun neticesi oral alım kısıtlanır ve çocuklarda sıvı kayıpları görülebilir. IV sıvı vermeyi gerektirecek düzeyde olabilir.

• Döküntüler ateşle beraber veya ateşten kısa süre sonra çıkabilir. Döküntüler ağız boşluğunda daha sonra da deride gözlenir. Eğer deride döküntü olmaz sadece ağız boşluğunda kalırsa “herpangina” olarak adlandırılır.

• Ağız boşluğunda sıklıkla arka kısımda yer alır. Küçük, yuvarlak karakterde, sarımsı renkte, zemini eritemli, hemen hemen hepsi birbirinin aynı boyutunda, fazla ağrılı olmayan yaralar şeklindedir. Bu lezyonlar ağız boşluğu çevresinde de görülebilir.

• Derideki döküntüler makülopapüler, veziküler karakterde olur. Elde avuç içinde, ayak tabanında, ekstremitelerde ve gluteal bölgededir. Zemini yine kırmızı renkte, içi sarımsı renkte sıvı ile dolu, elipsoid lezyonlardır. Geç dönemde bazı çocuklarda tırnaklar kendiliğinden yatağından sökülür ve düşer.

• El ayak ağız hastalığında tanı için bu tariflenen üç bulgu önemlidir: Ateş, ağız bulguları ve döküntü olması tanı için yeterlidir. Hastalık 7-10 gün kadar sürer. Ancak virüsün vücut salgılarında ve dışkıda atılımı ile haftalar sürebilmektedir.

• El ayak ağız hastalığında tanı, klinik bulgulara dayanır. Viral tetkikler gereksizdir. Ancak herhangi bir komplikasyon gelişmiş, kritik bulguları olan, yoğun bakımda tedavi gören vakalarda istenebilir. Virüs ağız salgısından, dışkıdan, derideki lezyonlardan izole edilebilir.

EL AYAK HASTALIĞININ TEDAVİSİ NEDİR?

“Özellikle 5 yaşın altında çocuğu olanların karşılaşma ihtimalinin daha fazla olduğu el ayak ağız hastalığı birçok kişinin belki de adını bile duymadığı bir sorun” diyen Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakan Kutlu, el ayak ağız hastalığının tedavisi hakkında şu bilgileri aktardı: “El ayak ağız hastalığının virüslerden kaynaklanması nedeniyle antibiyotik tedavisine gerek duyulmaz. El ağız ayak hastalığının özel bir tedavisi bulunmuyor. Daha çok şikayetleri gidermeye ve hastayı rahatlatmaya yönelik ilaç tedavisi uygulanıyor. El ayak ağız hastalığının iyileşme sürecinde yatak istirahati ve bol sıvı tüketimi önemlidir. Ağız içindeki aftlar ve bademciklerdeki kızarıklık nedeniyle yemek yemek işkence haline gelir. Bu durumda katı yerine taze meyve suyu, yoğurt, ayran, çorba gibi sıvı gıdalar tercih edilebilir. Dondurma ya da soğuk içecekler rahatlama sağlayabiliyor. Ancak baharatlı ve tuzlu gıdalardan kaçınmak gerekir. El ayak ağız hastalığının yüksek oranda bulaşıcı olması nedeni ile özelikle çocukların bu dönemde kreşe veya okula gönderilmemesi önem taşıyor. Ayrıca, evin sık sık havalandırılarak temiz hava girmesi şart. Okul ve kreşlerde yüzeylerin temizlenmesi gerekiyor. Ellerinin sık sık yıkanması gerekli hijyen kurallarına uyulması el ayak ağız hastalığının bulaşma riskini düşürüyor.”