Türk Lirası’nın hızlı değer kaybı asgari ücretin döviz karşılığı değerinde de ciddi oranda erimeye yol açıyor

Artun ÇAĞA

Türk Lirası’nın hızlı değer kaybının asgari ücretin döviz karşılığı değerinde de ciddi oranda erimeye yol açtığı hesaplandı.

1 Temmuz 2016 tarihinde yürürlüğe girdiği zaman bin 834 TL olan asgari ücret (AÜ) 634 ABD Doları’na denk iken, 16 Aralık 2016 tarihi itibarıyla bu değer 520 dolara indi. Yaklaşık beş buçuk aylık sürede asgari ücretin dolar karşısındaki değeri yüzde 17,9 oranında azaldığı kaydedildi.

Asgari ücretin dolar önündeki değerine yıllar itibarıyla bakıldığı zaman 520 dolarlık karşılığın 2004 ile 2005 yılları arasındaki değere denk geldiği görülüyor. 2009 yılında 816 dolarla bu para birimi karşısında en yüksek değerini gören asgari ücret, 2005’te 533, 2004’te ise 461 dolara karşılık geliyordu.

KKTC Merkez Bankası’nın döviz kurlarına göre yaptığımız hesaplamaya göre 2015 sonu itibarıyla asgari ücretin dolar karşısındaki değeri 593 dolardı. Bu değer yıl sonları itibarıyla 2014’te 720 dolar, 2013’te 661 dolar, 2012’de 725 dolar, 2011’de 684 dolar, 2010’da 795 dolar, 2008’de 782 dolar, 2007’de 811 dolar ve 2006’da da 602 dolardı. Söz konusu değer 2001’de 164 dolar, 2002’de 231 dolar ve 2003’te ise 353 dolar olarak kayıtlara geçmişti.

Eleştiriler artıyor

Öte yandan asgari ücretin en belirlendiği tarihten buyana reel anlamda ciddi bir gerileme içerisinde olduğu savunuluyor.

Asgari ücretin belirlendiği toplantılarda işçi kanadını temsil eden Hür İşçi Sendikaları Federasyonu (Hür-İş) Genel Başkanı Yakup Latifoğlu, geçen hafta hükümeti, asgari ücretin artırılması için gerekeni ivedilikle yapmaya çağırdı. Latifoğlu, asgari ücretteki değer kaybına işaret ederek, “Asgari ücretlinin evine dün 5 ekmek girerse bugün 4 ekmek giriyor” dedi.

Yazılı bir açıklamayla hayat pahalılığına ve dövizdeki yüzde 20’lik artışa işaret eden Yakup Latifoğlu, dar ve sabit gelirlilerin, özellikle asgari ücretlilerin ciddi maddi sorun yaşadığını belirtti.

Latifoğlu özetle şunları söyledi:

“Bin 834 TL olan asgari ücret, 1 Temmuz 2016 tarihinde yürürlüğe girdiğinde karşılığı 634,60 USD’ydi. Bugünkü karşılığı 524 USD. Asgari ücretteki değer kaybı yüzde 21’e denk geliyor.

Halkın tüm sorunlarına çözüm bulması gereken hükümet, günü vergi bağışlamak, af çıkarmakla geçirmek yerine yaşamın merkezine insanı koymalı, asgari ücretin artırılması için ivedilikle gerekeni yapmalı. Hür-İş olarak konunun takipçisi olacağız.

Yeni Kıbrıs Partisi de geçen hafta asgari ücretle ilgili açıklamasında, geçmişte yeni asgari ücretin 1 Ocak itibariyle belirlendiğini hatırlatıp, “Asgari ücret ne oldu” diye sordu.

Açıklamada, “DPÖ’nin kriterleri ile asgari ücretin yüzde 40 kusuru gıda için harcanması gereken rakamdır! DPÖ’nün kriterlerine dayanan rakamlarla yapılan analizler net şekilde göstermektedir ki Temmuz 2016’dan geçerli olacak şekilde 1.834 TL olarak tespit edilen aylık asgari ücret zaten açlık sınırının altında bir ücretti!” denildi.

Aralık ortasında olunmasına rağmen TL’nin değer kaybını sürekli yaşandığı bugünlerde Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıya dahi çağrılmadığı belirtilen açıklamada, asgari ücret ile yaşamaya mahkûm on binlerce özel sektör emekçisi için 2017 yılının da zor geçeceği kaydedildi.

Kıbrıs Gazetesi