Trafik kazalarıyla mücadelenin önemli bacaklarından biri kabul edilen araç sigorta sisteminin gelişmiş ülkelerdekine uyarlanması yönünde uzun yıllardır yapılan çalışmalar meyvesini verdi. KKTC’de araç sigorta sisteminde köklü değişiklik, uygulamaya girdi.

Sigorta Hizmetleri (Düzenleme ve Denetim) Yasası altında yapılan ve Haziran 2013’te yürürlüğe giren “Hasarsızlık İndirimi ve Zamlı Prim Uygulaması Tüzüğü’nün fiilen uygulanmaya başlanmasıyla, trafikte iyi ve kötü sürücüler sigortalanırken farklı kriterlere tabi tutulacaklar. Kaza yapmayan sürücüler, kaza yapan ve yüksek risk sınıfında yer alan sürücülerden ayrı değerlendirilerek indirimli tarifeden sigorta yaptıracak. Sigorta poliçelerinde, aracın motor hacmi, aracı kullanan sürücünün yaşı ve yaptığı kazalar da primlerin belirlenmesinde etkili olacak.

İyi ve kötü sürücü ayrılacak

Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği Başkanı Ülker Fahri, Trafik Bilgi Merkezi Sistemi’yle sürücüler ve araçlarla ilgili her türlü bilgiye ulaşılabildiğini; yeni sigorta sisteminin uygulamaya girmesiyle de iyi ve kötü sürücülerin ayrılacağını, bunun da sürücülerde otokontrolü sağlayacağını söyledi.

Polisin trafik kazalarına gitme yükünün azalacağını böylece trafikte devriye yaparak daha çok önleyici tedbir alınabileceğini belirten Fahri, altı ay içinde polisin sürücüleri durdurup evrak kontrolü yapmasına da gerek kalmayacağını, bilgi merkezindeki verilerle sürücü ve araçların eksiklerinin saptanıp gereğinin yapılabileceğini ifade etti.

“14 yıllık tecrübeyle başlıyoruz”

Sigortacılıktaki yeni uygulamayla ilgili TAK muhabirinin sorularını yanıtlayan Fahri, 4 yıldır hayata geçirilmeye çalışılan proje için Türkiye’deki Sigortacılar Birliği’nden karşılıksız teknik destek aldıklarını, data ve programlarını paylaştıklarını; 14 yıllık tecrübelerini de aktardıklarını söyledi. Fahri, “Bu sayede biz yola 14 yıllık tecrübeyle başlıyoruz” dedi.

Fahri, sistemi sadece Türkiye’nin değil, İngiltere ve ABD’nin deneyimlerinden de yararlanarak hazırladıklarını, bir kısım yeniliklerin adım adım uygulanacağını söyledi.

Fahri, sisteme zorunlu sigorta yapan araçların da, kasko yapan araçların da dahil olacağını; araç plakası, sürücü kimlikleri ve ehliyet numaralarıyla bütün trafiğin kayıt altına alınacağını bildirdi.

Sistem nasıl işleyecek?

Ülker Fahri, araç sigorta sistemindeki yeni uygulamayı şöyle özetledi:“Sürücüler bundan böyle iyi sürücü ve kötü sürücü olarak ayrılacaklar. Şimdiye kadar tüm sürücüler aynı parayı ödüyordu. Artık herkes aynı parayı ödemeyecek. İyi sürücüler poliçelerini yenilerken yüzde 40’a varan hasarsızlık indirimi alacaklar. Ama kötü sürücüler de yüzde 100’e varan zamlı prim ödeyecekler.

Yine bu sistemde sürücüler yaşlarına göre de üç sınıfa ayrılacaklar. 25 yaş altı yüzde 30 fazla prim ödeyecek. 25-65 yaş arası normal prim ödeyecek. 65 yaşın üzerindeki sürücüler ise yüzde 30 fazla prim ödeyecek.

Araçlar motor güçlerine göre de sınıflara ayrılacak. En yaygın olan 1400 cc’ye kadar olan araçlara sıfır ek prim uygulanacak. Yapılan araştırmaya göre trafiğimizdeki araçların yüzde 60’ı bu kategoridedir. 1400cc-1600 cc motor gücü olan araçlar -ki bunlar yüzde 15 civarındadır- yüzde 5 ek prim ödeyecek. 1600-2000 cc yüzde 15 ek prim; 2000-25000 cc arasındakiler yüzde 30; 2500-2800 cc arasındakiler yüzde 50 ve 2800 cc üzerindeki araçlar ise yüzde 75 zamlı prim ödeyecek.

Motosikletlere, vanlara, otobüslere, kamyonlara farklı yüzdeliklerle uygulanacak.”

“Kaza sayısına göre prim ödenecek”

Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Başkanı Ülker Fahri, 3 aylık uygulamadan sonra sistemde biriken veri tabanının değerlendirileceğini ve iyi sürücülere zam gelmemesine özen gösterileceğini vurguladı. Kötü sürücülerin, kazada yol açtıkları hasara ilaveten, kaza sayısına göre de prim ödeyeceğini bildiren Fahri, kendi kusuru olmadan hasara maruz kalan kişinin kasko sigortası varsa ve hasarı kendi sigorta şirketi tarafından karşılanırsa o kişinin cezaya tabi olmayacağını vurguladı. Fahri, sigorta şirketinin hasarı kusurlu sürücünün sigortasından rücu edeceğini ve o kişinin sigortasını yenirlerken ek prim ödemesi gerekmeyeceğini bildirdi.

3 yıllık veriler yüklendi

Ülker Fahri, sigorta şirketlerinin oluşturduğu Trafik Bilgi Merkezi Sistemi’nde halen 3 yıllık verilerin yüklendiğini, kaza yapan araçlarla ilgili de tüm verilerin bulunduğunu kaydederek, 28 sigorta şirketinin tüm araçlarla ilgili bilgiye ulaştığını ancak kişilerin özel bilgilerinin sadece sigorta yaptırdığı şirketin sisteminde görülebildiğini anlattı.

Farklı rakamlara son

Sigorta poliçelerinin hazırlanmasında sürücü ve aracın niteliklerinin dikkate alınarak prim bedeli saptanacağını kaydeden Fahri, sigorta şirketlerinin aynı veri tabanını kullanacağı için ortaya farklı rakamlar çıkmayacağını, şirkete sadece yüzde 10’luk indirim imkanı verileceğini vurguladı.

Fahri, sistemin yıllık değerlendirileceğini, dolayısıyla bu yıl kötü sürücü olduğu için sigortasını ek prim ödeyerek çıkaran sürücünün gelecek yıl kaza yapmazsa, sigortasını yenilerken indirim alabileceğini anlattı.

Trafik siciline de ulaşılacak

Yeni uygulamayla sigortacılar poliçe tanzim ederken sürücülerin kazaya karışma dışındaki telefonda konuşma, alkollü sürüş, kırmızı ışıkta geçme, sürat yapma gibi trafik suçlarıyla ilgili bilgilere de ulaşacağını ifade eden Ülker Fahri, polisin de sigorta, ehliyet, seyrüsefer, araç muayene durumlarını da görebileceğini söyledi.

“Masa başından eksik evrak takibi...”

Fahri, “Tahminimiz 6 ay sonra polis yolda sürücüleri durdurup evrak kontrolü yapmayacak. Masa başında bilgi merkezi sistemine girerek araç plakalarını tarayarak, eksik işlemi-evrağı olanları saptayarak gereğini yapabilecek” diye konuştu.

“Otokontrol sağlayacak”

Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Başkanı Ülker Fahri, yeni uygulamanın trafik kazalarının önlenmesine etkisinin ne olacağı sorusunu yanıtlarken, şimdiye dek herkesin aynı primi ödemesi yüzünden bir anlamda iyi sürücülerin kötüleri finanse ettiğini ancak bundan böyle kişilerin motor gücü yüksek araç alırsa yüksek sigorta prim ödeyeceğini; kaza yaparsa da ilk yenilemede ciddi cezalı ödeme yapacağını bileceğini, bunun da otokontrol sağlayacağını kaydetti.

“Nasılsa sigorta öder diyemeyecekler”

Trafikte en çok kaza yapanlar sınıfında yer alan dağıtım elemanlarının da bu sistemle daha dikkatli olacağını, araçların zimmetlerine verileceğini ve “nasılsa sigorta öder” diyemeyeceklerini belirten Fahri, kazaya yol açan yanlış parkların bile kayda gireceğini ve sigorta yaparken primde etkili olacağını anlattı.

1 Mart’tan itibaren geçerli

Fahri, sistemin 1 Mart’tan itibaren yenilenecek sigorta poliçeleriyle uygulamaya girdiğini; tümünün yenilenmesinin bir yıl gerektirdiğini belirtti. Halen geçerli sigortası olanların “gel ek prim öde veya iyi sürücüsün para iadesi al” gibi bir uygulamaya maruz kalmayacağını ifade eden Ülker Fahri, sigorta yapılırken aracın seyrüsefer, egzoz emisyon testi, araç muayenesinin ve sürücünün ehliyetinin geçerliliğine bakılacağını; sigortanın aracın sahibi dışında biri tarafından yaptırılamayacağını, ya şahsen ya da o kişinin kimliğiyle gelecek bir yakını tarafından yaptırılabileceğini vurguladı.

“Kullanıcı ismi belirtilirse indirim alınacak”

Fahri, yeni sistemde aracı kullanacak kişilerin isimlerinin belirtilmesi halinde yüzde 50 indirim uygulanacağını; eğer herkesi kapsayacak bir sigorta istenirse daha fazla prim ödeneceğini de açıkladı.

“Polisin kazalara gitmesine gerek kalmayacak”

Ülker Fahri, “Bu sistemde en güzel yan, yılsonuna kadar artık polisin kazalara gitmeyeceği dönemin başlaması olacak” dedi. Sisteme göre, kaza yapanın zaten kayda geçeceğini ve cezalandırılacağını; kimsenin yalan bilgi veremeyeceğini; polisin şimdi haklıyı-haksızı ayırma göreviyle gittiği kaza mahallerine gitmesine de gerek kalmayacağını söyledi.

Diyalog