Hükümet programı Cumhuriyet Meclisi’nde görüşülürken, programın belediyelerle ilgili bölümü, özellikle kırsal belediyelerin başkanlarını endişelendirdi.

COĞRAFİ TEMELLİ BELEDİYELER: Hükümet programı finansal ve kurumsal anlamda daha güçlü belediyeler oluşturmak amacıyla, yerel yönetimler reformunu sürdürmeyi hedefliyor. Bu çerçevede uzun vadede coğrafi temelli yerel yönetimler oluşturulacak ve belediye sayısı azaltılacak.

Havadis

ORTA VADE HEDEFİ: Hükümet yerel yönetimlerin öz gelirleri, finansman ve hizmet imkanlarının güçlendirilmesi ve idari yapılandırma hedefiyle hazırlanan yasa tasarısını ise kısa sürede Meclis’ten geçirmeyi hedefliyor. Programda Meclis’in ilgili komitesinde yer alan tasarının 9 ayda geçeceği vurgulanıyor

PAYLAŞIMLI HİZMETE TEŞVİK: Hükümet programında belediyelerle ilgili kısa vade hedefi ise Mesarya bölgesinde 3 belediyede başlatılan “paylaşımlı hizmet modeli”nin yaygınlaştırılması şeklinde yer alıyor. Bu yolla belediyelerin daha etkin ve verimli belediye hizmeti vermesi hedefleniyor

BAŞKANLAR İKİYE BÖLÜNDÜ: Hükümetin belediyelere ilişkin sayıyı da azaltmayı içeren öngörüleri başkanları tedirgin etti. Bazı başkanlar uzun vadede belediye sayısını azaltacak reformu desteklerken, bazıları durumun daha da kötüye gideceği endişesini dile getiriyor

Ceren ÖZBİL
Hükümet programında yer alan ve ülkedeki belediyelerin sayısının azaltılmasını içeren madde belediye başkanlarını ikiye böldü. Bir grup belediye başkanı ülkedeki belediye sayısının azaltılması ve bazı belediyelerin birleştirilmesi görüşünü desteklerken, bazı belediye başkanları bu öngörüye şiddetle karşı çıkıyor.
Yeni hükümetin belediyelerle ilgili programına dahil ettiği madde ise 2018-2022 dönemi hedef alınarak, hem finansal, hem de kurumsal anlamda daha güçlü belediyeler oluşturmak amacıyla, yerel yönetimler reformu çerçevesinde, coğrafi temelli yerel yönetimler oluşturulacak ve belediyelerin sayısında azaltmaya gidilmesi yönünde.

Farklı iddialar…
Ülkedeki belediye sayısının azaltılmasıyla ilgili ortaya atılan çok farklı iddialar var. Bu iddialar arasında kırsal belediyelerin kapatılmayacağı ancak Türkiye’deki büyük şehir belediyesi uygulaması gibi büyük şehir belediyelerine bağlanacağı ve sadece belli alanlarda hizmet vereceği yer alıyor. Ayrıca bir diğer iddiaya göre de özellikle bir birine çok yakın olan belediyelerin kapatılıp bir belediye çatısı arasında toplanacağı var.

Işısal: Reformun ikinci ayağıdır
Değirmenlik Belediyesi Başkanı Osman Işısal, 2008 yapılan reformla köylerin belediyelere bağlandığını ve bu reformun ikinci ayağının da belediye sayısının azaltılması olduğunu açıkladı. Bu reforma destek verdiğini kaydeden Işısal, ancak uygulanması gereken yılın 2022 olduğunu savundu. Işısal, son yapılan yerel seçimin üzerinden neredeyse 2 yıl geçtiğine işaret etti ve birçok beleyenin 2018 yılını kapsayan programları olduğunu söyledi. Osman Işısal belediyelerin sayısının azaltılması konusunu Türkiye ile örneklendirdi ve “Türkiye’de böyle bir uygulamaya geçildi ve hizmetler daha güçlendi” dedi.

Tülücü: Hükümetin böyle bir yetkisi var
Paşaköy Belediyesi Başkanı Habil Tülücü, hükümetlerin belediye sayısını kısıtlamak gibi bir yetkisi olduğunu söyledi ve şu anda için belediye sayısının azaltılması kararı alındığını ancak içeriğinin henüz bilinmediğini söyledi. Bu nedenle yorum yapmak istemediğini kaydeden Habil Tülücü, ancak bunun örneklerinin Türkiye’de olduğunu hatırlattı.

Orçan: Mali yapı hükümetlerin aldığı kararlarla bozuldu
Tatlısu Belediyesi Başkanı Hayri Orçan, hükümet programına belediye sayısının azaltılmasının eklenmesini belediyelerin mali yapısı olduğunu söyledi. Ancak belediyelerin mali yapısının bozulmasının başlıca nedenin hükümetlerin aldığı kararlar olduğunu kaydeden Orçan şu şekilde konuştu:
“Belediyelerin mali yapısını bozan hükümetlerin aldığı kararlardır. Köylerin belediyelere bağlanması ve o tarihten gerekli mali iyileştirici tedbir alınmaması nedeniyle birçok belediye batma noktasına gelmiştir. Bu dönemde belediyeler köylere hizmet verme adına borçlanmaya yöneldi. Ardından belediyelerin KDV oranları yüzde 5’ten yüzde 16’ya çekildi. Belediyeler yüzde 11 eksiye düştü. Bunlara ek olarak gayri yasal bir şekilde belediyelerin alması gereken sokak aydınlatma ücretleri kanun gücünde kararname ile Elektrik Kurumu’na verildi. Hala da yasallaşmadığı içinde şu anda uygulamada gayri yasaldır.”

“İki fakirden zengin olmaz”
Orçan ayrıca belediyelerin birleştirilmesiyle borçlarının azalması yerine daha da katlanacağını belirtti ve “İki fakirden zengin olmaz” dedi. Belediyelerin merkezileşmesiyle hizmet kalitesinin düşeceğini savunan Hayri Orçan şu ifadeleri kullandı:
“Eğer hedefleri belediyelere yönelik bir iyileştirme yapmaksa önce 20 yıl önce hazırlanan ve şu anda yürürlükte olan yasayı değiştirsinler. Şu an yapmak istedikleri doğru bir proje değildir. Yani belediye sayısı azaltmak çözüm olmaz.”

Adahan: Halk bizi belediyeler kapansın diye seçmedi
Vadili Belediyesi Başkanı Mehmet Adahan, “Halk bizi belediyelerin sayısını azaltsınlar diye seçmedi” dedi ve eğer böyle bir şey yapılacaksa sonuna kadar mücadele edeceklerini açıkladı. Belediyelerin demokrasinin kaynağı olduğuna dikkati çeken Adahan şu ifadeleri kullandı:
“Bir toplumun demokratikleşmesi yerinde yönetim anlayışı ile mevcuttur. Eğer belediyeleri kapatacaksanız ilkokulları da kapatın. Daha önce de aynı söylemiştim. Eğer memlekete hizmet vermek istiyorlarsa yerinde yönetim anlayışıyla davranılması gerekir.”

“Bu çözüm değil”
Bir belediyeyi kapatarak o bölgeye hizmet verilemeyeceğini kaydeden Adahan, hizmetle nüfusun bağlantılı olmadığını belirtti. Adahan bunu Lefkoşa’nın en yoğun nüfusa sahip olan bölge olup en iyi hizmeti onun vermesi gerektiğiyle örneklendirdi.

“Kaymakamlıkların yetkisi kısıtlansın”

Asıl yapılması gerekenin bölgelerdeki kaymakamlıkların yetkisini kısıtlamak olduğunu kaydeden Adahan şu şekilde konuştu:
“Bölgesel stratejik kalkınma komiteleri oluşturulup kaymakamlığın strateji merkezine dönüştürülmesi gerekmektedir. Kaymakamlıklar doğum belgesi, av ruhsatsı, av izini gibi küçük işlerle uğraşmalıdır. Belediyeleri kapatarak bir yere varılamaz.”

Havadis