“İKİLİ İLİŞKİLERİMİZİN İLERLEMESİ İÇİN KIBRIS SORUNU KİLİDİNİN AÇILMASI VE BÖYLECE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERİN NORMALLEŞTİRİLMESİ ŞART”

ABD DOĞAL GAZIN DEĞERLENDİRİLMESİNDE HİÇBİR ALTERNATİF ÇÖZÜMÜ KAPSAM DIŞI GÖRMÜYOR

“AMERİKALILAR KIBRIS SORUNUNU KESİNKES ELLERİNE ALIYOR, MARAŞ’LA İLGİLİ ÇABALARI BIRAKMIYOR”

 “ABD KIBRIS SORUNU ÇÖZÜLSÜN VEYA ÇÖZÜLMESİN ENERJİ ALANINDA RUM YÖNETİMİ’YLE STRATEJİK İŞBİRLİĞİNE GİTMEKTE KARARLI GÖRÜNÜYOR”

“ANASTASİADİS MEB’TEKİ EGEMENLİK HAKLARI VE CESUR GYÖ’LER KONUSUNDA DESTEK İSTEDİ, BIDEN’DAN GÖRÜŞLERİNİ TÜRK TARAFINA AKTARMAYA ÇALIŞMA SÖZÜ ALDI”

Lefkoşa, 23 Mayıs 14 (T.A.K.): ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Ada’ya gerçekleştirdiği ziyaret ve bu çerçevedeki temasları Rum basınında çok geniş yer buldu, gazeteler Biden’ın Rum tarafındaki görüşmelerinin perde gerisi ve verdiği mesajları manşetlerinden okurlarına aktardı.

Biden’ın dün Rum Yönetimi’ne, Kıbrıs sorunu “kilidi açılıp böylece Türkiye’yle ilişkiler normalleşmeden Güney Kıbrıs-ABD ilişkilerinin ilerleyemeyeceği uyarısında bulunduğu haber verildi.

Politis “Küresel Enerji Köprüsü... Biden’ın Özellikle Çözümle Birlikte Kıbrıs’ın Sınırsız Olanaklarıyla İlgili Mesaj Verdi” başlıklı haberinde Joe Biden’ın Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile baş başa yaptığı görüşmede ve ardından geçilen heyetler arası görüşmelerde konuşulanların perde gerisine yer verdi.

Gazetenin edindiği bilgilere dayanarak aktardığı haberinde özetle şu detaylar öne çıkarıldı:

“Biden’ın Anastasiadis’le ve ardından iki ülke heyetleri arasında yapılan görüşmelerindeki ana vurgu Kıbrıs sorununun çözülmesi şartıyla ABD’nin Kıbrıs’la, mevcut ilişkilerini geliştirip derinleştirmeye ve aralarında enerji konusunun da bulunduğu bir dizi ikili konuda işbirliğine hazır olduğu idi.

“İKİLİ İLİŞKİLERİMİZİN İLERLEMESİ İÇİN KIBRIS SORUNU KİLİDİNİN AÇILMASI VE BÖYLECE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLERİN NORMALLEŞTİRİLMESİ ŞART”

Bilgi sahibi kaynakların söylediğine göre Biden önce Kıbrıs sorunu ‘kilidi ‘açılıp böylece Türkiye’yle de ilişkiler normalleşmeden ikili ilişkilerin ilerleyemeyeceğini vurguladı. Başkanlık Köşkü’ndeki yemek sırasında yaptığı konuşmada ülkesinin çözüm çabalarına katkı koymaya hazır olduğunu söyledi. ABD’nin ekonomik resesyondan ve zor ekonomik şartlardan çıkışına ve Kıbrıs’taki reformlara değinen Biden şunları söyledi:

‘Şimdi ekonomi yükseliyor. Bölgede liderlik rolü elde ettiniz. Kıbrıs, Doğu Akdeniz’de kilit-oyuncu olmaya ve Doğu Akdeniz’i bir küresel doğal gaz merkezi haline getirmeye hazırdır. Çağdaş tarihin kritik bir noktasında ideal bir konuma sahipsiniz.’

Hükümet kaynakları Biden’ın bu sözlerini, bölge ülkelerine; aralarındaki sorunları çözebilecekleri ve iletişim köprüsü olarak Kıbrıs’a başvurarak bölgedeki doğal kaynakları değerlendirmeye ilerleyebilecekleri mesajı olarak yorumladılar.

‘Artan ortaklık ilişkisi’nden söz ederek terörle mücadele, kitle imha silahlarının yayılmasının kısıtlanması, Suriye’deki kimyasal silahların imhası, İran’ın nükleer silah elde etme olanaklarının engellenmesi ve Ukrayna krizi gibi bölgedeki önemli konulardaki işbirliğinin altını çizdi.

Biden Kıbrıs sorununda ise, çözümden sonra Kıbrıs’ın sınırsız olanaklara kavuşacağına işaret ederek ABD’nin yardımcı olmaya hazır olduğunu söyledi.”

Fileleftheros “ABD’nin Lütfuyla Yeni Rol... Biden, Washington’un Kıbrıs’ı Projelerine Dâhil Etmek İstediğini İletti” başlıklı manşet haberinde ABD Başkan Yardımcısı Biden’ın Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’le dünkü temaslarında çok net konuştuğunu yazdı ve edindiği bilgilere dayanarak, “Kıbrıs’ın bölgede rolü vardır ve bu rolü oynaması gerekir” dediğini aktardı.

Gazete Biden’ın dünkü görüşmelerden, ABD’nin bölge ülkeleriyle işbirliği içerisindeki bir Güney Kıbrıs’ın Avrupa için enerji konusunda alternatif çözümlerden biri olabileceği düşüncesinde olduğu sonucunun çıktığına işaret ederek, görüşmelerde doğal gazın değerlendirilmesi yöntemleri konusunun özüne girildiğini yazdı.

Biden’ın Kıbrıs sorununu önce Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadsi’le, ardından Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile görüştüğünü belirten gazete ancak konunun özüne, Cumhurbaşkanı Eroğlu ve Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis onuruna verdiği ve BM Genel Sekreterinin Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim’ın da hazır bulunduğu yemekte girildiğine dikkat çekti, şunları yazdı:

“ABD Başkan Yardımcısı hem karşılıklı yaklaşımları saptama hem de Derviş Eroğlu’nun nazı ile karşılaşma fırsatı buldu. Öğrendiğimize göre Biden’ın niyeti yemekten sonra yapacağı konuşmada Maraş konusuna değinmekti ancak bu Kıbrıs Türk tarafının tepkisini çekti. Yemekten sonra bir saat süren tartışmalar oldu ve sonunda Biden Eroğlu, Anastasiadis ve Buttenheim’ın huzurunda bir açıklama yaptı. Biden’ın bu genel nitelikli açıklamasındaki tek yenilik temasların yoğunlaştırılması idi.  Daha sonra ABD Başkan Yardımcısı dışında herkes ayrıldı ve Biden Maraş konusuna da değindiği yeni bir açıklama yaptı.”

Gazete “Bölgede Rolünüz Var, Oynamanız Gerekir... Enerji ve Jeostratejik Konular Biden’ın Gündeminin Üst Sıralarında... MEB, Doğal Gazın Değerlendirilmesi Yöntemleri ve Kıbrıs Sorunu Görüşüldü” başlığıyla iç sayfadan aktarmaya devam ettiği haberinde özetle şunları yazdı:

“ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden dün Lefkoşa’daki temaslarında imalı bir şekilde ‘Rolünüz var ve oynamanız gerekir’ dedi. Buna paralel olarak Amerikalı yetkili ABD’nin, Lefkoşa’nın bölgedeki oyunculardan biri olması için elinden gelen yardımı yapmaya hazır olduğunu vurguladı. Öğrendiğimize göre iki tarafın görüşmesinde daha çok enerji ve jeostratejik konular üzerinde odaklanıldı, Kıbrıs sorunu da ele alındı.

ABD DOĞAL GAZIN DEĞERLENDİRİLMESİNDE HİÇBİR ALTERNATİF ÇÖZÜMÜ KAPSAM DIŞI GÖRMÜYOR

Görüşmede Kıbrıs doğal gazının değerlendirilmesi konusu da esasen terminale göndermede bulunularak masaya yatırıldı. Hiçbir alternatif çözümü kapsam dışı bırakmıyor görünen Amerikalılar özellikle yüzer imkânlara (tanker gemi) vurgu yaptılar. Amerikan tarafından, doğal gazın boru hatlarıyla Türkiye üzerinden nakledilmesinden hiç söz etmediler.  Önemli bir detay da, Eroğlu ile görüşmesinde Joe Biden’a enerji danışmanının eşlik etmemiş olmasıdır.

Enerji konusu Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis’le görüşme sırasında da gündeme geldi, Biden Dışişleri Bakanı Yoannis Kasulidis’in Mısır ziyaretine atıfta bulundu. Olaylardan sonra ilk kez AB’li bir bakan Kahire’ye gitmişti ve bunun Amerikalılar tarafından takdir edildiği görüldü.”

Aynı gazete “Bölgede Kilit-Oyuncu... ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden Kıbrıs’ın Stratejik Öneminde Israr Etti... Anastasiadis Dış Politikanın Yeniden Konumlandırılmasından Söz Etti” başlıklı haberinde ise Biden’ın Rum Yönetimi’ne, Güney Kıbrıs’ın, “Doğu Akdeniz’de liderlik rolü üstlendiği ve bölgenin dünya çapında bir enerji merkezine dönüşmesinde kilit oyuncu olmaya hazır olduğu” net mesajını verdiğini yazdı.

“AMERİKALILAR KIBRIS SORUNUNU KESİNKES ELLERİNE ALIYOR, MARAŞ’LA İLGİLİ ÇABALARI BIRAKMIYOR”

Politis “ABD Maraş’ta Israr Ediyor... Amerikalılar Kıbrıs Sorununu Kesinkes Ellerine Alıyor... Biden Müzakerelere Yeni Hız Belirledi” başlıklı manşet haberinde Amerikalıların, Maraş’ın açılması çabalarını bırakmadıklarını, Joe Biden’ın bunu dün gece açıkça ortaya koyduğunu yazdı.

Gazete Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun Maraş konusundaki ısrarını sürdürmesi karşısında Biden’ın dün akşamki yemek sonrasında, iki taraf GYÖ paketinde uzlaşırsa ABD’nin Maraş’ın açılmasına yardımcı olma kararını, Cumhurbaşkanı Eroğlu ve Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis ayrıldıktan sonra ikinci bir açıklama daha yaparak bildirmeyi seçtiğini yazdı.

Gazete şu ifadeleri öne çıkardı: “Biden’ın Başkan Anastasiadis’e, bu konuda kişisel çabalarına devam edeceği teminatı verdiğine işaret ediliyor. Biden iki açıklama yaparak Kıbrıs sorununun artık kimin elinde olduğuna hiçbir kuşku bırakmadı.  Müzakerelerin, liderlerin her ay iki kez görüşmesi, iki toplumlu komitelerin yeniden işletilmesi ve kayıp akıbetlerinin belirlenmesi çalışmasının güçlendirilmesi ile hızlandırılmasını ilan etti.”

Gazete Biden’ın Cumhurbaşkanı Eroğlu ve Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis onuruna, ara bölgedeki Chateu Status isimli lokantada verdiği yemek ve sonrasındaki açıklamalarıyla ilgili detayları okurlarına şu başlık ve spotlarla aktardı:

“Biden Maraş’la İlgili Çabanın Terk Edilmediğini Açıkça Ortaya Koydu... Amerikalılar Birinci Planda... İki Liderle Yemeğin Tamamlanmasından Bir Saatten Farzla Bir Gecikmeden Sonra Joe Biden Müzakerelerin Hızlandırılmasını, Tarafların Maraş Konusunda Anlaştıklarını, ABD’nin İlerlemeye Hazır Olduğunu İlan Etti”

“ABD KIBRIS SORUNU ÇÖZÜLSÜN VEYA ÇÖZÜLMESİN ENERJİ ALANINDA RUM YÖNETİMİYLE STRATEJİK İŞBİRLİĞİNE GİTMEKTE KARARLI GÖRÜNÜYOR”

Simerini “ABD Türkiye Olmadan Da İlerliyor... Enerji Alanında Kıbrıs Cumhuriyeti’yle İşbirliğine Kararlı... Çözüm Uzak Ama Ankara Güven Yaratıcı Önlemleri De Torpilliyor” başlıklı manşet haberinde ABD’nin, Kıbrıs sorunu çözülsün veya çözülmesin enerji alanında Rum Yönetimi’yle stratejik işbirliğine girmekte kararlı göründüğünü bildirdi.

Washington’un “yakın gelecekte Kıbrıs sorununun çözüm perspektifi görmediğini, Ankara’nın da böyle bir şeye olanak tanıyacak hareketlerde bulunma niyeti göstermediği saptamasında bulunduğunu” savunan gazete Güven Yaratıcı Önlemler’in ve Maraş’ın Rumlara verilmesinin de Türk tarafının, Maraş’a yalnız Kıbrıslı Türk uzmanların girmesi ısrarına çarptığını yazdı.

ABD Başkan Yardımcısı’nın ziyaretini bütünüyle olumlu bulan Rum Yönetimi’nin, Biden’ın KKTC ziyaretinin KKTC’nin statüsüne hiçbir yükseltme sağlamadığı görüşünde olduğunu belirten gazete haberini iç sayfasında “Kıbrıs Hidrokarbonları Amerikalılar İçin Yem... Enerji Çok Olumlu” başlığı altında özetle şöyle detaylandırdı:

“Amerikalılar, Türkiye’nin Kıbrıs sorununda özlü ilerleme kaydedilmesi için adımlar atma konusundaki isteğinin sözde olduğunu ve Kıbrıs’ta çözüm anlaşmasına varılmasına yönelik özlü inisiyatif almada gerçekten irade sahibi olmadığı intibaı edindiler.

Edindiğimiz bilgilere göre ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın Lefkoşa’da Kıbrıs siyasi liderliğiyle yaptığı görüşmelerde ifade edilen saptamaların odak noktası buydu. Bu saptama, müzakere prosedürünün hızlandırılması anlaşmasının ilan edilmesine karşın daha çok, müzakere prosedürünün yakın zamanda olumlu bir sona ulaşması beklentilerinin az olmasına damgasını vuruyor.

İyi bilgi sahibi bir kaynağın gazetemize söylediğine göre Washington, Recep Tayyip Erdoğan ve Türk siyasi liderliğinin Kıbrıs sorununu (en azından bu aşamada) olması gerektiği gibi, en üst öncelikli konu olarak derecelendirmediği, dolayısıyla bir oyalama taktiği uygulamaya devam ettiği ve fiiliyatta Kıbrıs prosedürünün batağa saplanmaya sürüklediği hissine sahiptir.

Aynı kaynak gazetemize Washington’un yakın gelecekte soruna çözüm perspektifi görmediğini çünkü Ankara’nın böyle bir şeye olanak tanıyacak hareketlerde bulunmak niyeti göstermediğini saptadığını söyledi ancak Türk tavrının değişmesi ihtimalini de göz ardı etmedi.

Türklerin, uygulanmaları halinde prosedüre önemli hız katacak GYÖ’ler–özellikle de Maraş’ın açılmasıyla ilgili -  tavrı özellikle karakteristiktir ve bunu Amerikalılar da açıkça teslim ediyor. Aynı kaynağa göre GYÖ’ler konusu, Kıbrıs Türk tarafının kabul edilmez bulduğu Timbu Havaalanı’nın işletilmesi, v.b. Türk taleplerinin ötesinde, Maraş kentine sadece Kıbrıslı Türk uzmanların girmesi ısrarına çarpıyor, bunu da Kıbrıs Cumhuriyeti hükümeti kesinlikle reddediyor.

Ancak Amerikan heyetiyle dün yapılan istişarelerden ortaya çıktığı üzere Amerikalılar, geniş bir enerji işbirliği çerçevesinde kapsamlı bir düzenlemeye (çözüme) sıcak bakıyor olmalarına karşın, Kıbrıs sorunundaki gelişmelerden ve sorunun çözülüp çözülmemesinden bağımsız olarak enerji konusunda Kıbrıs Cumhuriyeti ile stratejik işbirliğine gitmekte kararlı görünüyorlar.

Çünkü Ukrayna kriziyle ilgili süratli gelişmeler ABD’nin Doğu Akdeniz’deki enerji projelerini, gerek bölgenin gerek Avrupa’nın enerji özerkliği açısından zamansal ve stratejik olarak ivedi hale getiriyor.”

Gazete “Kıbrıs Kilit-Oyuncu” başlıklı haberinde ise ABD Başkan Yardımcısı Biden’ın Anastasiadis tarafından onuruna verilen yemekte yaptığı konuşmada Kıbrıs sorununa bulunacak bir çözümden sonra  “Kıbrıs’ın kazanabileceklerinin sınırı yok” dediğine dikkat çekti.

Alithia manşet haberine “Biden Kıbrıs İçin: Doğu Akdeniz’de Kilit-Oyuncu... ABD Mısır, İsrail ve Lübnan’ı Enerji Ekseni Oluşturmak İçin Kıbrıs’la İşbirliğine Çağırıyor” başlığını attı.

Biden’ın dün Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’le yaptığı görüşme ve ardından Anastasiadis’in onuruna verdiği yemekte Güney Kıbrıs’ı ‘Doğu Akdeniz’deki kilit-oyuncu’ olarak nitelediğini yazdı ve güvenilir kaynaklara dayanarak “Amerikan Başkan Yardımcısı’nın sözlerine, enerji ve doğal gazın değerlendirilmesiyle ilgili somut öneriler eşlik ettiğini” belirtti. Gazete Biden’ın “Kıbrıs için daha iyi günler geliyor” dediğini, ülkesi ile Güney Kıbrıs’ın dönemin en önemli konularında işbirliği bulunduğunu belirterek “Bunlar basit bir stratejik ilişki değil, sürekli artan bir ortaklık ilişkisidir” sözlerini de bu nedenle söylediğini yazdı.

Gazete Biden’ın Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis onuruna dün akşam verdiği yemek sonrasında yaptığı açıklamayı okurlarına “Biden Prosedürün Hızlandırılmasını İlan Etti... Amerikan Başkan Yardımcısı ABD’nin Maraş’la İlgili Görüşmeleri Cesaretlendirdiğini ve Anlaşmanın Uygulanmasına Yardımcı Olmaya Hazır Olduğunu Vurguladı” başlık ve spotlarıyla aktardı.

“BIDEN’IN ZİYARETİNİN, ABD’NİN BÖLGEDEKİ ÇIKARLARINA HİZMET ETMEKTEN BAŞKA HEDEFİ YOKTU”

Biden haberini manşete çekmeyen tek gazete olan Haravgi “’Yardıma’ Karşılık Stratejik Çıkarlar... ABD Bölgede Kıbrıs’a Liderlik Rolü Görüyor” başlığını attı.

Gazete “ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın tarihi diye nitelendirilen ziyaretinin nihayetinde, Kıbrıs üzerinden öncelikle ABD’nin çıkarlarına hizmet etme hedefinden başka bir şey olmadığı ortaya çıktı” yorumunu yaptı.

Biden’ın, ABD’nin iki bölgeli iki toplumlu federasyon çözümü bulunmasına her türlü yardımda bulunmaya hazır olduğundan başka hiçbir şey söylemediğine vurgu yapan gazete Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in ise Güney Kıbrıs’ın, sözde “MEB’teki egemenlik haklarını güvence altına almak” ve Kıbrıs sorununda çözüme ulaşmak için sırtını ABD’nin yardımına dayadığını söylediğine işaret etti. Gazete özetle şöyle devam etti:

“Hükümetin Biden tarafından açıklanmasını istediği ‘şey’, en azından ABD Başkan Yardımcısı’nın ilk iki açıklamasında gerçekleşmedi. Biden, ne Anastasiadis’in konuşmasındaki ne Kıbrıs MEB’indeki egemenlik haklarını destekleme ne de ‘cesur GYÖ’ler konusundaki meydan okumasına cevap verdi.

“ANASTASİADİS MEB’TEKİ EGEMENLİK HAKLARI VE CESUR GYÖ’LER KONUSUNDA DESTEK İSTEDİ, BIDEN’DAN GÖRÜŞLERİNİ TÜRK TARAFINA AKTARMAYA ÇALIŞMA SÖZÜ ALDI”

Anastasiadis’e yakın çevrelerden edindiğimiz bilgilere göre hükümet, ABD’yi, çözüm bulunması için istenilen yardımı vermeye yaklaştırmak için stratejik konum kozunu oynamaya hazırlanıyordu. Rusya-Ukrayna meselesi konuşulurken Anastasiadis, Rusya’nın aksine ABD’nin bize silah vermediğini söyledi. Anastasiadis Kıbrıs turizm sektörünün Rusya pazarından çok şey beklemekte olduğunu, Kıbrıs’ta faaliyet gösteren çok sayıda Rus off shore şirketi bulunduğunu dolayısıyla Kıbrıs Cumhuriyeti’nin, Rusya’ya yaptırımlar uygulanması konusunda ABD’nin arzusu ile uyuşmamasının doğal olduğunu vurguladı.

Ancak Biden’ın Kıbrıs’a varışında ısrar ettiği gibi ABD süper güç olarak Kıbrıs Cumhuriyeti’nin, kendi çıkarlarına hizmet etmeye boyun eğmesinde ısrar ediyor. Amerika’nın bölgeyle ilgili rüyası Kıbrıs tarafından, iletişim kaygıları yüzünden sadece ‘Avrupa’ya alternatif enerji koridorları’ hedefiyle tercüme edildi. Bu da bölge ülkelerinin –İsrail, Mısır, Türkiye (neden olmasın)- Kıbrıs Cumhuriyeti ile işbirliği aracılığıyla yapılabilir. Çünkü ABD Ukrayna’daki gelişmelerin bölgeye domino etkisi ve Avrupa’nın Rus piyasasından enerji tedarikine uzun vadeli etki yapabileceğini öngörüyor.

Biden’ın Kıbrıs sorununda verdiği tek taahhüt, en azından Başpiskopos’un sözlerinden anlaşıldığı üzere,  ‘Türkleri iyi bildiğini, Erdoğan’la iyi ilişkileri olduğunu ve görüşlerimizi Türk tarafına götürmeye çalışacağı’ idi.”