Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Aslı Karadeniz, "Fazla ve gereksiz ilaç kullanımının istenmeyen etkileri olabilir. Alerjik reaksiyonlar gerçekleşebilir, karaciğer ve böbrek yetmezlikleri ortaya çıkabilir, farklı ilaç etkileşimleri, yan etkileri olabilir." değerlendirmesini yaptı.

Karadeniz, yaptığı açıklamada, akılcı ilaç kullanımının, hastalara  klinik bulgu ve bireysel özelliklere göre tanı konulduktan sonra, ilacın uygun  dozda ve uygun süreyle uygulanması olduğunu belirtti.

Başta antibiyotikler olmak üzere ilaçların doğru şekilde, doğru dozda  ve zamanda kullanılmaması durumunda vücudun zarar görebileceğini, beklenmeyen  hastalıklar ve yan etkiler ortaya çıkabileceğine dikkati çeken Karadeniz,  yaşanabilecek olumsuzlukları şöyle anlattı:

"Fazla ve gereksiz ilaç kullanımının istenmeyen etkileri olabilir.  Alerjik reaksiyonlar gerçekleşebilir, karaciğer ve böbrek yetmezlikleri ortaya  çıkabilir, farklı ilaç etkileşimleri, yan etkileri olabilir. Fazla, gereksiz ve  yanlış ilaç kullanımının olumsuz etkilerini önlemek için doktor önerisiyle doğru  zamanda ve şekilde ilaç kullanmak gerekir. Yan etkiler olsa bile hasta kontrol  altında olacaktır."

Akılcı ilaç kullanımında doktorlara önemli sorumluluk düştüğünü  belirten Karadeniz, "Örneğin çok ağrıları olanlar hangi ilacı, ne şekilde, ne  zaman kullanacağı konusunda doktorun önerisini dikkate almalıdır. Bilgilendirmeyi  doktor yapmalıdır. Böylece, bu bilgilendirme, komşunun bir sindirim sistemi  ilacını ağrı kesici yerine komşusuna vermesini de engeller. İlaçlar mutlaka  doktor yönlendirmesiyle alınmalı." ifadelerini kullandı.

Karadeniz, akılcı ilaç kullanımında hastaların dikkat etmesi gereken  durumları şöyle aktardı:

"İlacı doğru yoldan, doğru zaman aralıklarında, doğru dozda ve  belirtilen süre boyunca kesintisiz kullanmalıdır. Kendini iyi hissettiğinde ilacı  kendiliğinden kesmemelidir. İlaçtan yarar görmüyorsa doktorunu haberdar  etmelidir. Dalgınlıkla ilacı unutabileceğini düşünüp hatırlatıcı düzenlemeler  yapmalıdır. Komşusuna iyi gelen ilacın kendisine zarar verebileceğini  unutmamalıdır."

Nezle ve gribin tedavisi çoğunlukla evde istirahat, bol sıvı tüketimi  ve basit ilaçlarla geçirilebileceğini ifade eden Karadeniz bilinçsiz ilaç  kullanımının hastalığın kontrolünü güçleştirebileceğini bildirdi. Karadeniz,  gribal enfeksiyonlarda verilen ilaçları kontrolsüz kullanmamak gerektiğine  dikkati çekerek, vitaminlerin de doktor tavsiyesi olmadan alınmaması gerektiği  uyarısında bulundu.

Grip tedavisinde antibiyotik kullanılmayacağına vurgu yapan Karadeniz,  şu değerlendirmelerde bulundu:

"Antibiyotik kullanımı ciddi bir sorun. Antibiyotiğin yanlış kullanımı  grip ve ishalde oluyor. Gripte antibiyotik gerekmez ama gripten sonra bakteri  enfeksiyonu da olursa kullanıldığını görmekteyiz. Gribal enfeksiyon geçmiyorsa,  iyileşme sürecindeyken klinik tablo kötüleşiyorsa, birkaç gün sonra ateş,  öksürük, balgam, koyu kıvamlı-sarı yeşil akıntı başlıyorsa bakteriden  şüphelenilir ve gerekiyorsa antibiyotik verilir. Gereksiz antibiyotik kullanımı  sadece hasta için değil toplum için de zararlıdır. Çünkü direnç gelişiyor. Bir  süre sonra da o enfeksiyonlarda o antibiyotik işe yaramaz hale geliyor. Floramızı  bozuyor. Vücudunuzda o bakterilerin dengesi var. Antibiyotik tek dozda bile ishal  yapabilir. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik beklentisi doğru bir şey  değildir."

Doğru antibiyotik kullanımının mutlaka doktor kontrolünde, doktorun  verdiği şekilde olması gerektiğini belirten Dr. Karadeniz, örneğin solunum  enfeksiyonlarında bir kutu yazılsa da ikinci kutunun gerekebileceğini, her  hastalık için uygun süreye doktorun karar vereceğinin altını çizdi. Karadeniz,  ilacın erken bırakılması durumunda hastalığın tekrarlayabileceğini, dirençli  enfeksiyon oluşabileceğini vurguladı.

- "Hasta, ilacını kendisi kesmemeli"

Karadeniz, bazı hastaların ilacı kendi inisiyatifleri ile hiç  kullanmadıklarını veya yarıda kestiklerine de değindi. Karadeniz, "Zatürre olmuş  hasta kendisine yazılan antibiyotiği yan etkileri olduğu gibi çeşitli nedenlerle  kullanmadığında, kötüleşerek yoğun bakım gerektiren tabloyla dönebilir, yine  hasta 'Beni kötü yapıyor' diyerek tansiyon ilacını bıraktığında, birkaç gün sonra  felç veya beyin kanaması geçirebilir. Hasta ilacını kendi kesmemelidir. Yaşadığı  istenmeyen etkiler olduğunda veya ilaçtan fayda görmediğinde mutlaka doktoruna  danışmalıdır. Hastalar bu yanlışa düşmemeli." açıklamalarında bulundu.