‘Minik Caretta’ların yaşama ilk dokunuşu

Kuzey Kıbrıs’ın ‘özel’ ziyaretçileri Caretta Caretta kaplumbağaları ve ‘Kum Zambakları’, ilk kez böylesine sevgiyle kucaklandı.

Nesilleri tükenmesin diye duyarlı çevrecilerin göz bebekleri gibi koruduğu minik Caretta’lar Akdeniz Plajı’nda yaşama ilk dokunuşlarını sahneledi, kum zambakları bu doğa mucizesini adeta selamladı.

Akdeniz Plajı’nda, kum zambakları ve deniz kaplumbağalarını koruma etkinliği ilk kez bu kadar çok sivil toplum örgütü ve duyarlı yurttaşın katılımıyla, adeta bir festival havasında yaşandı.

Büyük bir heyecan

Son yıllarda nesli tükenmeye yüz tutan Caretta Caretta’ların denize kavuşmasını izlemek, aynı zamanda korunmaya muhtaç kum zambaklarını tanımak için Akdeniz Köyü sahilindeydik.
Tüm tahminler, etkinliğe 400-500 çevrecinin katılımı üzerine yoğunlaşmıştı; ancak, SMS davetleri, sosyal medya paylaşımları, posterler ve medya duyuruları ile katılım 2 binin üzerine çıktı.
Bu heyecan, her geçen gün duyarlılığın artması, küçük çocukların daha bilinçli yetişmesi adına çok önemliydi.

Bu iki canlının varlığının korunması daha sonraki nesillere aktarılmasıyla mümkün olabilirdi. Kuzey Kıbrıs Turkcell’in buradaki katkısı büyüktü.

Lefkoşa merkez ofis önünden kaldırılan otobüs pilot bir çalışmaydı. Bundan sonraki etkinliklere ışık tutan bir katılımla otobüs tamamen doldu ve adanın diğer noktalarından da bundan sonrası için “otobüs kaldırılması yönünde” istekler gelmeye başladı.

Etkinliğe, destek veren vatandaşlar, sivil toplum örgütleri, birlik ve derneklerin çalışan ve gönüllülerinin yanı sıra Çevre ve Doğal Kaynakları Bakanı Dr. Hamit Bakırcı da katıldı.
Halkın beklenenin çok üzerinde katılım göstermesi yetkilileri sevindirirken plajın önünde 2 km’den fazla araç kuyruğu oluştu.

Kuzey Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Cemiyeti’nin gönüllü ve çalışanları, adanın tüm sahillerinden getirdikleri yumurtadan çıkmış ancak yuvalarından çıkamamış Caretta Caretta’ları, vatandaşlara ne yapmaları gerektiği konusunda uyardıktan sonra özgürlüklerine bıraktı. 80 yavrunun sahilden denize kavuşmaları ilgiyle izlendi.

Fotoğraflar, resimler

Turizm sektörünün birlik ve dernekleri adanın çeşitli noktalarından otobüslerle etkinlik alanına turistleri getirirlerken, Kuzey Kıbrıs Turkcell de Lefkoşa’dan etkinlik alanına otobüs kaldırdı.
Daha önceden çekilmiş kum zambakları ve yavru kaplumbağaların fotoğraflarının da sergilendiği etkinlikte, küçük çocuklar kum zambaklarının resimlerini yaptılar.

Vatandaşlar sahildeki kum zambaklarının bol bol fotoğraflarını çektiler.
Deniz kaplumbağaları hakkında Türkçe ve İngilizce sunumlarla katılımcılara kaplumbağalar hakkında detaylı bilgi verildi.

Küçük çocukların en önden izleği yavru Caretta Caretta’ların denize uğurlanışının ardından restoran bölümünde değerlendirmeler gecenin ilerleyen saatlerine kadar sürdü.

***

106 milyon yıllık serüven…

Caretta Caretta, denizlerde yaşar. Yumurtlamak haricinde karaya hiç çıkmaz. Sırt tarafı kırmızımsı kahverengi alt tarafı ise beyazımsı açık sarı renklidir. Bacakları yüzmeye yarayacak biçimde kürek biçimi almıştır ve dış kenarlarında en fazla 2 tırnak bulunur. Oksijeni havadan almasına rağmen uzun süre su altında kalabilir. Yumurtalarını gece kumsallarda açtıkları çukurlara gömerler. Bir defada 100 yumurta bırakabilir (162'ye kadar tespit edilmiştir). Yavrular 2 aylık kuluçka döneminden sonra gece vakti yumurtadan çıkarak denize giderler.
Yaklaşık 106 milyon yıldır yeryüzünde olduklarını düşünülmektedir. İnsanoğlunun yerleşme ve çoğalma kapasitesi yüzünden bugün sayıları giderek azalmaktadır. Nesli tükenme tehlikesi altında olduğu için koruma altındadır.

***
Kum zambağı (Pancratium maritimum), nergisgiller (Amaryllidaceae) familyasına ait, kıyı kumullarında yetişen soğanlı bir bitki türü.
Çok yıllık, soğanlı, genişçe uzun şeritsi yapraklı, yaklaşık 40-45 cm boyunda, beyaz çiçekli, çiçek sayısı 3-15, koronalı, korona tepallerin 2 / 3 ü kadardır. Çiçeklenme zamanı Ağustos ve Ekim ayları arasındadır.
Tüm Akdeniz ülkelerinde ve Karadeniz’in güney kıyılarında yetişir. Türün nesli tehlike altındadır. Zambakların ülke dışına çıkarılması suçtur. Türe yönelik en önemli tehdit, kıyı bölgelerinde hızla yayılan yazlık konutlardır.

Etkinliğe destek veren kuruluşlar;

Kıbrıs Türk Restorancılar Birliği (KITREB), Kuzey Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Derneği, Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği (KIT-SAB), Kıbrıs Türk Fotoğraf Derneği (FODER), Biyologlar Derneği (Bio-Der), Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KITOB), Akdeniz Caretta Beach Restoran, EMMA, Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ve Kuzey Kıbrıs Turkcell

YD