Binlerce işçinin gelecek olarak baktığı Sosyal Sigortalar’da gelir ve gider arasında ciddi dengesizlik var. Devletin sigortalara yaptığı katkı da açığı kapatmaya yetmiyor. Borçlanma ile ayakta kalmaya çalışan kurumun bu ay 13. maaş için 60 milyon TL daha kaynağa ihtiyacı var
 

DENGESİZLİK BATAĞA SÜRÜKLÜYOR: Sosyal Sigortalar’ın yıllık gelirlerinde yaşanan dengesizlik kurumun batağa sürüklenmesine neden oluyor. Gelirlerinin giderlerine göre çok düşük kalması nedeniyle kurum, bu yıl 191 milyon TL’den fazla açık verdi

MAAŞLAR BORÇLA TAMAMLANIYOR: Sosyal Sigortalar maaşların düzenli ödenmesi için muhtelif bankalardan ayda ortalama 3 ile 15 milyon arasında borçlanmaya gidiyor. Borçlanma nedeniyle kurum yılda 14 milyon faiz ödemek zorunda kalıyor. Faiz ise işçinin yatırdığı primlerden karşılanıyor

13. MAAŞ İÇİN 60 MİLYON: Sosyal Sigortalar’ın aralık ayında 32 bin emekliye maaş ve 13’üncü maaşını ödeyebilmesi için 60 milyon TL ek kaynağa ihtiyacı var. Toplam 100 milyon TL olan aralık ayı ödemelerinin 40 milyonu kurumun kasasından 60 milyonu ise devlet katkısıyla sağlanacak

“İŞÇİ YALNIZ KALIYOR”: Sosyal Sigortalar Yönetim Kurulu İşçi Temsilcisi Ali Yeltekin, Sosyal Sigortalar Yönetim Kurulu’nda yalnız kaldıklarını belirterek 70 bin işçinin alın teri olan paranın politik ve siyasi kararlarla işçi temsilcilerinin onayının dışında yönetildiğini belirtti

Ülke devlet kurumları arasında önemli bir yere sahip olan Sosyal Sigortalar Dairesi maddi olarak sıkıntılı günler geçiriyor. Ekonomik olarak özel bankalardan aldığı borçlarla ayakta durabilen kurum Eylül 2013 -Ekim 2014 arasındaki gelir gider dengesinde 191 milyon TL ekside.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı İsmet Lisaniler ise yıllar arasında gelir gider dengesinde uyuşmazlık olabileceğini ifade ederek devletten alınan katkı ile dairenin ayakta tutulduğunu belirtti.

Emekli ve birçok kesimin beklediği 13’üncü maaş ile ilgili olarak ise 13’üncü maaşın ödenmesinde devletten alınan katkı ile bir sıkıntı yaşanmayacağını söyledi.

Devletten katkı alınıyor

Sosyal Sigortalar ayakta kalması için her yıl devletten ortalama 57 ile 70 milyon TL katkı alıyor. Daire buna rağmen çeşitli giderler ve borç nedeniyle zor günler yaşamaya devam ediyor. Ekim 2013-Eylül 2014 dönemi gelir-gider tablosuna da yansıyan bu zor durumun aşılması için ise devletin gerekli tedbirleri alması gerekiyor.

Gelir giderler dengesiz

Sosyal Sigortalar 2013-2014 dönemi gelir gider tablosuna bakıldığında ise kara tablo gözler önüne seriliyor. Tabloya göre gelirler bölümünde prim tahsilatı 339,588,458 TL, gecikme zammı 7,190,201 TL, kira geliri 40,227 TL, arızi ve geçmiş yıl gelirleri 386,426 TL, banka faiz geliri 68,753 TL, basılı kağıt geliri 102,348 TL, özel uygulamalar 71,620,847 TL, III. Ayak Devlet Hissesi 103,429,651 TL, Maliye Bakanlığı’ndan aktarılan 57,122,600 TL gözüküyor. Toplamda 579 milyon 549 bin TL geliri olan kurumun 771 milyon 33 bin TL ise gideri bulunuyor.

Dengesizlik batağa sürüklüyor

Sosyal Sigortalar Dairesi’nin yıllık gelirlerinde yaşanan dengesizlik kurumun batağa sürüklenmesine neden oluyor. Sosyal Sigortalar’ın gelirlerinin giderlerine göre çok düşük kalması nedeniyle kurum bu yıl 191 milyon 484 bin TL açık vermiş durumda.

Borçlanma ile ayakta duruyor

Sosyal Sigortalar’ın ekonomik bakımda kötü durumda bulunması özel bankalardan alınan borçlarla dengelenmeye çalışılıyor. Birçok özel bankadan borç alarak yoluna devam etmeye çalışan binlerce işçinin geleceği olarak baktığı Sosyal Sigortaları devletin katkısı da ayakta tutmaya yetmiyor.

Sigortaların borçlanması yasal değil

Edinilen bilgilere göre kurumu ayakta tutmak için özel bankalardan yapılan borçlanma da yasal değil. Kurumu ağır faizlerle yüz yüze bırakan borçlanmaların olmaması durumunda ise emekliler dahil bir çok çalışan ödenemeyecek durumda kalıyor.

Yeltekin: Dengesizlik çalışan emekli dengesinden kaynaklanıyor

Sosyal Sigortalar Yönetim Kurulu işçi temsilcisi Ali Yeltekin, Sosyal Sigortalar’a prim yatıran 72 bin aktif çalışan olduğunu, 32 bin kişinin de emekli maaşı çektiğini belirtti. AB ve gelişmiş ülkelerde dört çalışanın bir emekliyi ödediğini ifade eden Yeltekin, dengenin kurulması için 120 bin aktif çalışan sayısına ulaşmaları gerektiğini belirtti. Yeltekin, “72 binin %60’ı asgari ücret üzerinden prim yatırır. Emeklilerden %55’i asgari ücret düzeyinde emeklilik maaşı alır. 32 bin emeklinin 11 beş yüz kişisi 75 yaş ve üzeridir. AB ülkelerinde ve gelişmiş ülkelerde emeklilik yaşının yüksek olmasının sebebi yaşam ortalaması belirlenmiştir. Emekli çıktıktan sonra ortalama 10 yıl bütün yatırımlarının toplamını emeklilik maaşı olarak alarak yaşamını sürdürür. Bizim ülkemizde siyasi, yanlış uygulamalar neticesinde 50 yaşında emekli olan biri minimum 20-25 yıl ve üzerinde devletten emeklilik maaşı alıyor” diye konuştu.

Aylık borçlanma 3 ile 15 milyon arası

Yeltekin, Sosyal Sigortalar’ın maaşların düzenli ödenmesi için muhtelif bankalardan ayda ortalama minimum 3 ile 15 milyon arasında borçlandığını belirtti. Kurumun borçlanmasının yıllık olarak yaklaşık 14 milyon faiz ödemesi demek olduğunu kaydeden Yeltekin, bu faizin işçinin sigortalara yatırmış olduğu primlerden karşılandığını söyledi.

Açık 200 milyonu aştı

Sosyal Sigortalar’a personel alınmasının Kamu Komisyonu tarafından yapıldığını ifade eden Yeltekin, personelin aylık maaşlarının ise Sosyal Sigortalar tarafından verildiğini belirti. Yeltekin, “1 Ocak 2008’de yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik sistemi yönetim kurulu oluşmadığından Sosyal Sigortalar Yasası’nda yapılan değişiklikler kesinlikle doğru değildir. Ve zaman çalmadır. Bugün itibarı ile sosyal güvenlik sistemindeki açık 200 milyonu aşmış durumdadır” diye konuştu.

Denetim yok

Yeltekin, Sosyal Sigortalar Dairesi’nin 5 ilçe ve Lefke’de şubesinin bulunduğunu ancak müfettişlik personelinin sayıca az olması sebebiyle yeterli denetim, ceza ve iş yerleri kontrolünün yapılmadığını belirtti. Yeltekin, ceza kesme yetkisi olan müfettişlik biriminin mutlak suretle İhtiyat Sandığı Dairesi, Çalışma Dairesi ve Vergi Dairesi ile bir bütün halinde çalışmasıyla düzlüğe çıkabileceğini kaydetti.

13. maaş için 60 milyon TL ek kaynak gerekli

2014 yılı Aralık ayında yaklaşık 32 bin emeklinin maaş ve 13. maaş ödemesi için gerekli paranın yaklaşık 100 milyon TL olduğunu ifade eden Yeltekin, aralık ayı itibarıyla Sosyal Sigortalar’ın 40 milyon TL civarı gelir elde edeceğini 60 milyon TL’yi ise devletin bir kaynaktan kuruma aktarması gerektiğini belirtti.

“Geçmiş yıllarda borçlanma yapıldı”

Yeltekin, “Geçmiş yıllarda Sosyal Sigortalar, Bakanlar Kurulu kararı ile Maliye Bakanlığı’nın üstleneceği 100 milyon TL’yi İhtiyat Sandığı’ndan borçlanmıştır. Bu 100 milyon TL bugün 140 milyon TL’yi aşmış, Maliye Bakanlığı Bakanlar Kurulu kararı olmasına rağmen bu borcu üstlenmemiş ve İhtiyat Sandığı Yönetim Kurulu kararı ile Sosyal Sigortalar Dairesi mahkemeye verilmek için karar üretmiştir” dedi.

“İşçi yalnız kalıyor”

Yeltekin, Sosyal Sigortalar Yönetim Kurulu 4 devlet 2 işçi ve 1 işveren temsilcisinden oluşur. Hür-İş Federasyonu işçi temsilcisi olarak iki oyumuz ile karşı durmamız imkansızdır. Çünkü devletin 4 oyu vardır. İşveren temsilcisi de borçlanmalara çekimser kaldığından devletin gücü burada açıkça işçinin olan fonda galip gelmektedir. Bu bizim açımızdan doğru değildir. Çünkü fon 70 bin işçinin alın teri olan paranın politik ve siyasi kararlarla işçi temsilcilerinin onayının dışında yönetiliyor. Sosyal Sigortalar Kurumu’nun (SGK) yasal mevzuatının düzenlenmesi, iyileştirilmesi denetim mekanizmasının aktif hale gelmesi yatırımlar karşılığında hak edişlerin emeklilik bedeli olarak alınması sağlanarak düze çıkartılabilir. Sosyal Sigortalar Dairesi’nin emanet yatırımları bütçesinde yaklaşık olarak 30 milyon TL bulunmakta bu para kağıt üzerinde var görülüyor fakat kasada yoktur. Bu emanet yatırımları Sosyal Sigortalar’ın kişilerden kestiği bedellerdir. Kişilere iade edilmesi gereken bu miktar edilmemiştir ve emanet hesabında görünmektedir. Sosyal Sigortalar Dairesi yıllarca, emekli olan, çalışan ve çalıştığı için prim borcu olan işverenlerin vefat etmesinden dolayı borçlu oldukları prim borçlarını yasa dışı olarak eşlerine (kadın) borçlandırma yaparak vefat eden eşin emeklilik maaşından en az %30 kesinti yaparak hak sahiplerine ödemiştir. Hür-İş Federasyonu temsilcileri olarak biz bu olayı öğrendiğimiz günden itibaren bu olaya itiraz ettik. Yasa dışı olduğunu söyledik ve KKTC Sayıştay Başkanlığı ve Başsavcılık’ın görüşleri doğrultusunda bu yukarıdaki yasa dışı olaya son verdik. Ve temmuz-ağustos 2014 aylarından itibaren bu haksız uygulamaya kurum olarak son verildi.”

Lisaniler: Tedbirleri aldık

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı İsmet Lisaniler ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada bazı dönemlerde kurumun gelir gider dengesinde uyuşmazlıklar olduğunu ifade ederek devletin kaynak ayırmasıyla kurumun ayakta kaldığını söyledi. 13’üncü maaş konusunda ise kurumun handikabı olduğunu primlerin 12 ay yatırıldığını ancak ödemenin 13 ay üzerinden yapıldığını belirtti. 13’üncü maaşlar konusunda tedbirlerini aldıklarını da belirten Lisaniler, ödemelerde sıkıntı olmayacağını söyledi. Tarih konusunda ise net bir tarih vermeyen Lisaniler, Maliye’nin belirleyeceği tarihte ödemelerin yapılacağını açıkladı.

Havadis