Çalışma Dairesi müfettişlerinin 6 aylık dönemde yaptığı işyeri denetimlerinde, hala çalışma izni olmayan çok sayıda elemanın istihdam edildiği saptandı.

Artun ÇAĞA

Çalışma Dairesi müfettişlerinin 1 Ocak-30 Haziran tarihleri arasındaki dönemde yaptığı bin 430 işyeri teftişinde 554’ü Türkiye Cumhuriyeti uyruklu, 241’i ise üçüncü ülke uyruklu toplam 795 çalışan kontrol edilirken, bunların 90’ının (çalışanların yüzde 11,32’si) kaçak çalıştırıldığı saptandı.

Kaçak işçi oranının TC uyruklu çalışanlarda yüzde 12,28 (68 kişi) düzeyinde, üçüncü uyruklu çalışanlarda ise yüzde 9,12 (22 kişi) düzeyinde olduğu hesaplandı.

Haziran 2016 itibarıyla yapılan bin 521 işyeri teftişinde toplam bin 705 çalışanın 232’sinin (çalışanların yüzde 13,61’i) kaçak çalıştırıldığı saptanmıştı. Haziran 2015’te ise kaçakların, tüm çalışanlara oranı yüzde 7,05 düzeyinde hesaplanmıştı.

Çalışma Dairesi’nin Faaliyet Raporları’ndan derlenen bilgilerde ayrıca, kaçak çalıştırılanların yüzde 75,55’ini TC uyruklu işçilerin, yüzde 24,45’ini ise üçüncü ülke uyruklu işçilerin oluşturduğu dikkat çekti.

Tahsilat, cezayı geçti

Bu arada, yıllardır yazılan ceza miktarları ile tahsil edilen ceza miktarları arasındaki uçurumun kapandığı ve geçmiş dönemleri de kapsayan tahsilatların, ceza miktarını aştığı da belirlendi.

Çalışma Dairesi’nin Haziran 2017 Faaliyet Raporu’na göre altı aylık sürede (şubat ayı hariç) doğrudan kaçak işçileri saptamak amacıyla 303 özel nitelikli teftiş yapılırken, bu teftişlerde 48 işverene 201 bin 028 TL para ceza kesildi. Geçen yıl aynı süre içinde yapılan denetimlerde izinsiz çalıştırılan 232 kişi için işverenlere kesilen ceza, 2 milyon 015 bin 450 TL olarak kayıtlara geçmişti.

6 aylık denetimlerde işverenlere kesilen toplam ceza 281 bin 045 düzeyinde kaldı. Söz konusu sürede ceza tahsilatı ise 425 bin 048 TL oldu.

Haziran 2016’da (6 aylık) kesilen toplam ceza miktarı 2 milyon 150 bin 095 TL olurken, tahsilat miktarı ise 358 bin 683 TL olarak kayıtlara geçmişti.

Yapılan denetimlerde işverenlere kesilen cezaların yüzde 74,73’ünün “Çalışma izinsiz işçi çalıştırmak”, yüzde 6,97’sinin “İş kazası geç bildiriminden” ve yüzde 13,30’unun de “İş Yasası’na aykırı diğer konulardan” kaynaklandığı saptandı.

KKTC’li çalışan sayısı sadece yüzde 26

Öte yandan, yılın ilk yarısında yıl yapılan işçi denetimlerinde ortaya çıkan bir diğer ilginç bulguya göre, kontrol edilen işyerlerindeki bin 078 çalışanın sadece yüzde 26,25 oranında denk gelen 283’ünün KKTC vatandaşı olduğu saptandı.

Söz konusu bulgu; uzun süredir devam eden, “işverenler KKTC uyruklu kişileri çalıştırmaktan kaçınıyor” ile bunu karşıtı olan, “KKTC uyruklular bazı işlerde çalışmaktan kaçıyor” yönündeki tartışmanın yeni bir verisi olarak ortaya çıkıyor.

Denetimlerde çalışanların 51,39’unun Türkiye Cumhuriyeti uyruklu, yüzde 22,35’inin ise üçüncü ülke uyruklu olduğu saptandı.

Veriler geçtiğimiz yıllara göre TC uyruklu çalışanların sabit kaldığını, üçüncü ülke uyruklu çalışanların yaklaşık yüzde 5 oranında arttığını, KKTC uyruklu çalışanların ise yaklaşık yüzde oranında azaldığını gösteriyor.

Başka bir deyişle, üçüncü ülkelerden getirilip istihdam edilenler, KKTC uyrukluların işlerini alıyor.

Kıbrıs