‘Sanki söylediklerim bir kulağından girip diğerinden çıkıyor.’, ‘Beni hiç duymuyormuş gibi davranıyor. Defalarca oyuncaklarını toplamasını hatırlatmam gerekiyor.’ Anne-babalar sıklıkla çocuklarının kendilerini hiç dinlemediklerinden şikâyet ederler. Hemen hemen her yaş grubunda yaşanan bu problemin altında pek çok sebep olabilir. Öncelikle dikkat edilmesi gereken çocuğunuzla doğru şekilde iletişim kurabilmektir.

Karşılıklı doğru iletişim kurabilmek, sağlıklı çocuk-ebeveyn ilişkileri için ve de davranış problemlerini önlemede en önemli adımdır. Bu yüzden çocuğunuzla konuşurken ne söylediğiniz kadar nasıl söylediğinizin de çok önemli olduğunu unutmayın. İşte, çocuğunuzun sizi dinlemesini kolaylaştıracak öneriler:

• Dinleyin:

Çocuğunuz konuşurken, onu dinleyin. Eğer çocuğunuz size gününün nasıl geçtiğini anlatırken siz televizyon ekranına ya da telefona bakıyorsanız, çocuğunuzun da bunu model alarak aynısını uygulayacağını unutmayın.

• Konuşurken yakınında olun:

Çocuğunuza bir şey söylemek istediğinizde bunu onun yakınında iken söyleyin. Yan odadan seslenildiğinde ya da aynı odada başka bir şeyle ilgilenirken söylenildiğinde çocuğunuz sizi duysa bile dinleyemeyebilir. Hatta çoğu zaman göz kontağı kurarak konuşmak çocuğunuzun sizi dinlemesini ve anlamasını kolaylaştıracaktır.

• Yaşına uygun konuşun:

Çocuğunuzla konuşurken yaşını ve dikkat seviyesini göz önünde bulundurun. Cümle uzunluklarına mutlaka dikkat edin. Küçük çocuklarla konuşurken çok uzun olmayan cümleler kurun. Gerektiğinde bahsettiğiniz şeyleri gösterin. Çocuklar yaşları büyüdükçe dikkat süreleri artar.

• Açık ve net ifadeler kullanın:

Çocuklar, hangi cümleyle tam olarak neyi kastettiğinizi anlamakta zorlanabilir. Örneğin ‘Oyuncaklarını topla’ demek yerine ‘Salonda oynadığın Legoları, oyuncak kutusuna kaldır.’ demek çok daha net ve anlaşılabilir bir ifadedir. Ne kadar net konuşursanız, çocuğunuz ne istediğinizi o kadar net anlayacaktır.

• Söylemek istediğinizi doğrudan söyleyin:

‘Hadi bakalım, ödevlerini yapmaya başlamaya hazır mısın?’ sorusu, çocuğa bunun ertelenebilir bir öneri olduğunu düşündürebilir. Onun yerine net ve kararlı olarak ‘Hadi ödev zamanı’ diyebilirsiniz. Bu şekilde çocuğunuzun erteleme ihtimalini azaltmış olursunuz.

• Yönergeleri tek tek verin:

Özellikle dikkat problemi yaşayan ya da yaşı küçük çocuklara birkaç şeyi aynı anda söylerseniz unutabilirler. Örneğin ‘Boya kalemlerini, defterini al; çantana koy; sonra montunu giy’ gibi yönergeler art arda söylenildiğinde birbirlerine karışabilir ya da unutulabilir. O yüzden önce alınması gereken eşyalar söylenip, alındıktan sonra çantaya konması istenebilir ve en son mont hatırlatılırsa yapılması gereken her şey sırası ile kolayca yapılmış olur.

• Kısa açıklamalar yapın:

Eğer çocuğunuzdan bir şey istediğinizde bunun sebebini de söylerseniz, dinlenilme ihtimalinizi artırırsınız. Ama çok uzun açıklamalar asıl mesajın kaybolmasına sebep olabilir. Örneğin ‘Kalın montunu giy. Bugün hava çok rüzgârlı. Rüzgârda üşüyüp hasta olabilirsin’ demek yerine ‘Bugün hava rüzgârlı. Kalın montunu giy’ diyebilirsiniz. Yapılmasını istediğiniz şeyi sonda söylemek de akılda kalması açısından işe yarayan bir tekniktir.

• Çocuklara zaman tanıyın ve anlamaya çalışın:

Çocuğunuzdan bir şey yapmasını istedikten sonra düşünmesi, karşılık vermesi ya da eyleme geçmesi için zaman verin. Aynı şeyi tekrar tekrar söylemeyin. Eğer tekrar ederseniz, çocuğunuz ‘nasıl olsa tekrar söyleyecek, ilk söyleyişinde dinlememe gerek yok.’ diye düşünebilir. Çok tekrar edilen mesajlar dinlenmeyebilir. Bir şeyi net, kararlı bir şekilde bir kere söylemek mesajın anlaşılmasını kolaylaştırır. Aynı zamanda bir şey istedikten sonra beklemek ve sakince çocuğumuzun ne yaptığını izlemek, gerekirse biraz önce ona ne söylediğimizi duyup duymadığını sormak çok daha yararlı olacaktır.