Dövizdeki artış Türk lirasının erimesine, alım gücünün azalmasına neden oldu. Birçok sektör zor duruma düşerken, Vergi Uzmanı Saydam, herkesi temkinli davranmaya davet etti.

Suna ERDEN

Türkiye’de siyasi gelişmeler, terör olayları bir anda dövizin yeniden artmasına neden oldu. Döviz artışı karşısında Türk lirasının değeri düşerken, KKTC’de birçok sektör zor duruma düştü. Star Kıbrıs’a konuşan Vergi Uzmanı Göksel Saydam, ülkede ekonominin kabuğuna çekildiğini, alım gücünün yüzde 25 oranında düştüğünü ifade ederek, krizden öncelikle sabit gelirlinin, küçük esnafın ve çiftçilerin etkileneceğini söyledi.

Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga da Türk lirasının değer kaybından dolayı hayat pahalılığının doruğa ulaştığını dile getirdi. Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle ise üretim maliyetlerinin dövizin yükselmesi ile arttığını ifade ederek, gübreyi, mazotu, tarım ilaçlarını döviz kurlarına göre aldıklarını, dövizin yükselmesi, Türk lirasının erimesi ile üretim maliyetlerinin arttığını, çiftçinin alım gücünün düştüğünü dile getirdi.

TÜRKİYE KARIŞTI, DÖVİZ ŞAŞIRDI

Gelir ve Vergi Dairesi eski Müdürü, Vergi Uzmanı Göksel Saydam, Türkiye’de koalisyon hükümetinin kurulamaması, seçimin yeniden gündeme gelmesi ve önemlisi terör olaylarının ortaya çıkmasının dövizin ateşinin yeniden yükselmesine neden olduğunu ifade etti.

Türkiye’deki terör olaylarından dolayı turist sayısında da azalma olduğunu, dolayısı ile döviz girdisinin azaldığını kaydeden Saydam, ayrıca Suriye’ye yapılan askeri harekâtın da maddi açıdan Türkiye’yi zorladığını ve TL’nin değer kaybedip dövizin yükselmesine neden olduğunu vurguladı.

Saydam, sterlinin 5’e doların ise 3’e dayanacağını ifade ederek, “Dövizin seyri ne şekilde olacak bilinmez. TC Merkez Bankası dahi bunu öngöremez. Dövizin seyrinin nasıl gelişeceğine dair tahminde bulunmak için terör olaylarının ne zaman biteceğini, seçimin nasıl sonuçlanacağını, Suriye’de işlerin nasıl gideceğini bilmek gerekir” dedi.

KUR SABİTLENSİN

Türkiye’deki ekonomik hareketlerin direkt olarak KKTC’ye yansıdığını dile getiren Saydam, ülkede ekonominin kabuğuna çekildiğini söyledi. Saydam, “Bizde her şey güllük gülistanlıkmış gibi bir hava var. Yaşanan döviz krizi karşısında tek bir adım dahi atılmıyor. Anlıyorum para bizim değil ancak en azından önlemler alınabilir. En azından gümrük vergilerinde kur sabitlenebilir” ifadelerini kullandı.

TL ERİDİ, ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ

Döviz artışının her kesimi etkileyeceğini kaydeden Saydam, çalışanın alım gücünün yüzde 25 oranında düştüğünü, TL’nin gittikçe eridiğini ifade etti. Saydam şunları söyledi: “Alım gücü düşen vatandaş banka borçlarını, vergi borçlarını ödeyemeyecek. Vergi borçları artacak. Bu durum toplumsal huzursuzlukların yaşanmasına, zincirleme olarak hem halkın hem de devletin mali açıdan batmasına neden olacak. Bu nedenle Bakanlar Kurulu acilen toplanmalı ve bir önlem almalıdır.”

Saydam, “Hep birlikte çöküyoruz ancak hiç bir önlem göremiyorum. Ne eski hükümet ne de yeni hükümette bu konuya eğilmedi. Sanki döviz üzerine maaş alınıyormuşuz gibi çok rahat bir hava var. Hükümet artık döviz konusunu ciddiye alsın ve bir an önce komisyon kursun” şeklinde konuştu.

HEP BİRLİKTE BATIYORUZ

Saydam, dövizdeki artışın en fazla küçük esnaf, çiftçileri ve sabit gelirle çalışanları etkileyeceğini söyledi. Saydam, çiftçinin tohumu, gübreyi, mazotu döviz üzerinden aldığını, maliyetlerinin arttığını ve üretim yapmakta sıkıntı yaşayacağını ifade etti. Saydam, ekonomi kabuğuna çekildiği için piyasaya para akmayacağını, dolayısı ile küçük esnafın da batacağını vurguladı.

Saydam, sabit gelirlinin cebindeki paranın da gün geçtikçe eridiğini, alım gücünün düşmesinden dolayı temel ürünler dışında harcama yapmaya gücünün kalmayacağını ifade etti. Saydam, dolayısı ile devletin kasasına giren vergi tutarı azalacağı için devlet gelirlerinde azalma olacağını ve ülkenin daha da fakirleşeceğini belirtti.

KREDİ KARTLARINA GÜVENMESİNLER

Tüm bunların yaşanmaması için devleti önlem almaya çağırırken, vatandaşlara da uyarılarda bulunan Saydam şunları söyledi:

“Dövizin akıbeti belli değil. Bu nedenle herkes temkinli davransın, fuzuli harcamalar yapmasın. Kredi kartlarına güvenip eski hayatlarını yaşamaya kalkmasın. Ödeme kabiliyeti yoksa borçlanmasın.” Saydam döviz borcu olanların ise bankaları ile görüşüp yeniden yapılandırma yoluna gitmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

TULGA,”DEVLET KENDİSİNİ VURDU”

Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, Türk lirasının değer kaybından dolayı hayat pahalılığının doruğa ulaştığını, alım gücünün düştüğünü, dolayısı ile ithalatın da azaldığını söyledi.

KKTC’de neredeyse tüm ürünlerin döviz üzerinden ithal edildiğini, ithalatın azalmasıyla devlet vergilerinde azalma olduğunu kaydeden Tulga, dövizin artışı karşısında adım atmayan devletin de kaybetmeye başladığını vurguladı. Tulga, “kur artışlarından para toplayan devlet gelinen noktada kendi kendini de vurdu. İthalattın azalması ile geliri düştü” dedi.

SAVAŞI ARATMAYAN BİR DURUM VAR

Tulga, ekonomik tablonun iç karartıcı olduğunu, iflaslar yaşandığını, esnafın işlerinin yanı sıra emlak sektörü ve diğer birçok sektörde ekonomik hareketliliğin durduğunu söyledi.

Tulga, küçük, orta ve orta üstü kesimin tamamen bittiğini ifade ederek, “Tekelleşen bir takım grupların dışında herkes bitti. Bugüne kadar yapmadıklarımızın cezasını ödüyoruz. İthal bağımlısı bir ülke yarattık. Döviz artışı bizi yıktı” ifadelerini kullandı. İnsanların harcanabilir parasının kalmadığını kaydeden Tulga, borçlanma kapasitesinin de dolduğunu ifade etti.

KELLE, “ÇİFTÇİ ZATEN BORÇLU BİR DE MALİYETLER ARTTI”

Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle ise üretim maliyetlerinin dövizin yükselmesi ile arttığını ifade ederek, gübreyi, mazotu, tarım ilaçlarını döviz kurlarına göre aldıklarını, dövizin yükselmesi, Türk lirasının erimesi ile üretim maliyetlerinin arttığını, çiftçinin alım gücünün düştüğünü söyledi.

İki yıl üst üste yaşanan kuraklıktan dolayı zarar eden çiftçinin yeniden üretim yapmak için bankalara borçlandığını kaydeden Kelle, “Maliyetlerimiz döviz üzerinden belirleniyor ancak kazancımız TL üzerinden olduğu için ortaya büyük bir dengesizlik çıkıyor.

Kuraklıktan dolayı bankalara borçlu olan çiftçinin üretim maliyetlerinin yükselmesi ile durumu daha da zorlaştı. Kırsal kesimde yaşamak imkânsız hale geldi” şeklinde konuştu. Kelle, döviz artışının ne olacağına dair bir tablo göremediklerini ifade ederek, üreticilere ellerinden geldiği kadar borçlanmamaları tavsiyesinde bulundu ve devletin de çiftçiye olan desteğini arttırmasını talep etti.

StarKıbrıs