DOLAR, 2.09’A YÜKSELDİ… Dolar, artan politik riskler nedeniyle dün sabah saatlerinde 2,0945 seviyesine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu ekonomik dalgalanma nedeniyle piyasalarda oldukça büyük bir endişe başladı. Yatırımcılar ne yapacağını bilmez duruma gelirken, halk da ekonomik olarak en ağır darbelerden birini aldı. Dolar en son 5 Eylül'de 2,0840’la tüm zamanların en yüksek düzeyine çıkmıştı.

HAYAT PAHALILIĞI DAHA DA ARTACAK… Ekonomisi Türkiye’ye bağlı olan KKTC’de de kendi içinde zaten artan hayat pahalılığı, bir o kadar daha yükselecek. İthalata bağlı olan ülke ekonomisinde, fiyatlanmalar da döviz bazında olduğundan yeni zamların kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. Ekonomistler, elektrik, akaryakıt ve en son tüpe yapılan zamlarla beli bükülen halkın, yeni zamların etkisinde kalacağını söylüyor.

Ergül ERNUR
ABD Merkez Bankası FED'in tahvil alımlarından çekilmesi ayrıca Türkiye'yi sarsan yolsuzluk ve rüşvet operasyonu, piyasaları oldukça etkiledi.
Dolar artan politik riskler nedeniyle dün sabah saatlerinde 2,0945 seviyesine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Bu ekonomik dalgalanma nedeniyle piyasalarda oldukça büyük bir endişe başladı. Yatırımcılar ne yapacağını bilmez duruma gelirken, halk da ekonomik olarak en ağır darbelerden birini aldı.
Dünya ve Türkiye’de yaşanan ve ekonomik kriz başlangıcı olarak görülen durum, KKTC’yi bire bir etkiliyor.
Ekonomisi Türkiye’ye bağlı olan KKTC’de kendi içinde zaten artan hayat pahalılığı bir o kadar daha yükselecek.
İthalata bağlı olan ülke ekonomisinde, fiyatlanmalar da döviz bazında olduğundan yeni zamların kaçınılmaz olduğu belirtiliyor.
Ekonomistler, elektrik, akaryakıt ve en son tüpe yapılan zamlarla beli bükülen halkın, yeni zamların etkisinde kalacağını söylüyor.

Tarihi seviye
ABD’nin Merkez Bankası FED'in tahvil alımlarından çekilmesi ve içeride artan politik riskler nedeniyle dolar 2,0945'le tarihi seviyesini gördü. Dolar en son 5 Eylül'de 2,0840'la tüm zamanların en yüksek düzeyine çıkmıştı. Dolar 26 Kasım'dan bu yana 2 liranın üzerinde seyrediyor.
ABD’nin kararının ardından Türkiye'yi sarsan yolsuzluk ve rüşvet operasyonu da, piyasaları oldukça etkiledi.
Operasyonun yarattığı siyasi gerginlikle sarsılan piyasalarda dolar gittikçe yükseliyor.

Lisaniler: Krizi derinleştirecek
Ekonomist Fatma Güven Lisaniler, ülkemizin dış ticarete bağlı bir ekonomisi olduğunu belirterek dövizin yükselmesiyle dıştan alınan malın da pahalılaştığını söyledi.
Ülke içindeki ekonomik kriz nedeniyle hayat pahalılığı olduğunu ifade eden Lisaniler, bu durumun daha da yükseleceği uyarısında bulundu.
Lisaniler, tüm girdilere zam geleceğini belirtti.
Politik olayların güven etkilediğini ifade eden Lisaniler, ülke parasını ihracat ve ithalatın belirlediğini ama ekonominin de sosyal olduğunun unutulmaması gerektiğini vurguladı.
Lisaniler, ekonomik dalgalanmanın halkı bire bir etkilediğini ifade ederek riskin arttığını vurguladı.
Ekonomik dalgalanmaların krizi derinleştireceğini belirten Lisaniler, dışa bağımlılığın artacağını söyledi.

Besim: Maliyetler artacak
Ekonomist Mustafa Besim de, ekonomik dalgalanmanın KKTC’yi bire bir etkileyeceğini söyledi.
Ülke ekonomisinin ithalata bağlı olduğuna işaret eden Besim, fiyatlanmaların da döviz bazında olduğunu belirtti.
Besim, kısa süre önce elektrik, akaryakıt ve tüpe yapılan zammı hatırlatarak maliyetlerin daha fazla artacağı uyarısında bulundu.
Dövizdeki yükselişin devam etmesi halinde öngörülen büyüme değerinin daha aşağısında bir büyüme olacağını söyleyen Besim, doların 2.10’u geçmesi halinde etkinin çok daha yüksek olacağını belirtti.

“Amerika politika değiştirdi”
ABD Merkez Bankası’nın beklenenden önce parasal genişleme politikasında değişikliğe gittiğini belirten Besim, 2008-2009 yılı krizinden itibaren bankanın piyasaya çok dolar sürdüğünü belirtti.
Besim, her ay bankanın piyasaya 85 milyar dolar sürdüğünü ifade ederek Amerika’daki finans kanallarını iyileştirmek, ekonomiyi canlandırmak amacıyla bir politika güdüldüğünü söyledi.
Piyasada bollaşan Amerikan dolarının büyük kısmının yükselen piyasalara yöneldiğini belirten Besim, bunların Endonezya, Güney Afrika, Meksika, Brezilya ve Türkiye olduğunu ifade etti. Besim, bu gelişen piyasadaki ekonomilerin 2010 yılından itibaren ucuza dolar bulduğunu belirtti.

85 milyar dolarlık varlık
alımı, 75 milyar dolara indi
2013 yılı başında Amerika’da piyasaya bol miktarda para girişi olduğunu söyleyen Besim, ekonominin toparlanmasına göre, eğer işsizlik azalır istihdam artarsa piyasaya sürülen bu paranın giderek azaltılacağının öngörüldüğünü söyledi.
Besim, bu yaz sonu itibariyle durumun netleşmesi ışığında, piyasanın ilk şokunu yaşadığını belirterek gelişmekte olan ülkelerin paralarının yüzde 15-20’ye varan değer kaybı yaşadığını ifade etti.
Bu sürede, ABD’nin yeniden ekonomideki duruma göre para azaltmaya ne zaman karar vereceğini gözlemlediğini söyleyen Besim, ABD Merkez Bankası Başkanının görevini bu ay sonlandıracağını ve yerine yardımcısının geleceğini ifade etti.
Besim, yeni başkanın eski başkandan farklı bir düşüncesi olmadığını belirterek daha sıkı para politikasına dönüşümün daha yavaş olacağını söyledi.
ABD Merkez Bankası’nın şubat veya mart ayında geri çekilme kararına başlayacağının beklendiğini ifade eden Besim, beklenmedik şekilde Amerika’nın daha erken sürede geri çekilmeyi başladığını belirtti.
Besim, bankanın 85 milyar dolarlık varlık alımını 75 milyar dolara indirdiğini vurguladı.

Türkiye, bizi de etkileyecek
Amerika’da bu gelişmeden sonra Türkiye’de yolsuzluk olaylarının patlak verdiğini söyleyen Besim, ekonomide müthiş bir belirsizliğin olduğunu belirtti.
Siyasetteki bu sorunun ekonomik olguları etkileyeceğini ifade eden Besim, borsa ve dövizin bire bir etkilendiğini söyledi.
Besim, Türkiye ve KKTC piyasasındaki kurun, Türkiye’deki gelişmelere bağlı olarak seyredeceğini belirtti.

TC Merkez Bankası müdahale etmeli
TC Merkez Bankası’nın müdahalesiyle toparlanma olabileceğini düşünen Besim, yatırımcıların siyasi sorunun kısa vadede çözümlenmesini beklediğini söyledi.
Siyasi sorunlar ve ABD’deki durumun dövizin yanı sıra faizleri de artırdığını ifade eden Besim, Merkez Bankası’nın cömertçe döviz sunması halinde, piyasadaki dalgalanmayı engelleyeceğini vurguladı.
Besim, Türkiye’de yapılacak kabine değişikliğinin halkın ve yatırımcının güvenini kazanması durumunda ekonomiye olumlu etki edebileceğini belirtti.

Kıbrıs