Fahiş et fiyatları, hayvancı ile aracılar arasındaki hesaplaşmalar, bazı grupların rant sevdası vatandaşın sofrasından eti uzaklaştırıyor. Vatandaş et için Güneyi tercih etmeye başladı

ÜRETİCİNİN HESABI:

Kilosu 15.70 TL’ye üreticiden alınan bir kuzunun karkas maliyeti: 31.50 TL

40 kilogram canlı kuzunun karkas ağırlığı 21 kilodur.

Bundan 3 kilo yağ ve ciğer ağırlığını çıkardığınızda 18 kilo kalır.

40 kiloluk canlı kuzunun fiyatı kasaplara 628 TL gelir.

Kilosu da 35 TL olur

KASABIN HESABI:

Kuzunun kilosunu 15 TL’ye alıyoruz.

Mezbahaya koyduğumuzda fiyat 30 TL oluyor

10 TL de kesim ücreti var.

Bize 40 TL’ye geliyor

Bertuğ TOPAL

Son aylarda et fiyatlarındaki artış vatandaşın masasından eti çıkarıyor. Vatandaşlar et yemek için fahiş fiyat veren marketler ve haklı olarak kendisini kurtarmaya çalışan kasaplar yerine Güneyi tercih ediyor.

Güneyde 7.95 Euro yani 31 TL olan kuzu etinin kilosu Kuzeyde 43 TL’den satılıyor. Havadis, et fiyatların kısa sürede neden bu kadar yükseldiğini araştırdı.

Hayvan üreticisi, yem fiyatlarının yüzde 300 zamlanması devletin üreticiye ödemesi gereken ödemeleri zamanında yapmaması nedeniyle fiyatlara az da olsa zam yaptı ancak hayvancının bu zor durumundan yararlanan bazı aracılar, ithal et izninin çıkarılabilmesi için üreticiden yüksek fiyata el almaya başladı. Aracılar tarafından fiyat yükseltmesi nedeniyle kuzunun kasaplara kilosu 20 TL’lere kadar çıktı.

Kasaplar ise kendilerinin fahiş fiyatlara et satarmış gibi gösterilmelerinden rahatsız. Kasaplar, aldıkları etin tüm işlemlerden sonra kendilerinde 35 TL’ye geldiğini ifade ederek çok az bir kar marjı ile eti vatandaşla buluşturduklarını ifade ediyor.

Tüm bu tartışmalar ışığında kuzu eti vatandaşın sofrasına 43 TL’den ucuza girmezken, bazı uyanık satıcılar ise kuzu eti yerine oğlak etini vatandaşa 39 TL’ye satmaya çalışıyor.

Vatandaş sonuç olarak eti satın almakta zorlanıyor, ya da fiyatı daha uygun olan Güneyi tercih ediyor.

Bakan haksız

Yıllardır kasaplık mesleği ile uğraşan Alpay Şeytan, Tarım Bakanı Nazım Çavuşoğlu’nun “canlı hayvanı alıp 2.2 katına satacaksın” açıklamasının talihsiz olduğunu ifade ederek, “bir bakanın bir hayvanın satın aldığında ne kadar firesi veya ne kadar karkası olduğunu bilmesi gerek” dedi.

Yüzde 30’u firedir

Şeytan, bir hayvanın üreticiden alındığında karkas haricide yüzde 20 ile 30 oranında fire payı olduğunu belirtti.

Şeytan, “İç organıdır, yağıdır, siniridir bu fire miktarı yüzde 30 oranına denk gelir” dedi.

Bize temiz etin gelişi 40 TL

Şeytan, kasaplara herşeyi temizlenip satışa hazır bir etin kilosunun 40 TL’ye geldiğini ifade ederek sadece kiloda 5 TL kazanç koyup vatandaşa sattıklarını söyledi. Şeytan, tüm eti 45 TL’ye de satamadıklarını ifade ederek hayvanın döşünü 30 TL’ye, ciğerini ise 20 TL’ye sattıklarını söyledi.

Hesap açık

Şeytan kasapların hesaplarının açık olduğunu ifade ederek hesabını Havadis ile paylaştı: “Dananın kilosunu 15 TL’ye alıyoruz. Mezbahaya koyduğumuzda fiyat 30 TL olur çünkü yüzde 50’si karkas olduğundan gider. 10 TL de kesim ücreti vardır 40 TL oldu. Zaten bu etin yüzde 20-30’u da yağlı kesimdir. Sırt yağı, iç yağı, böbrek yağı da temizlenince bir kasaba et 40 TL’den aşağıya mal olmaz.”

“Nasıl 45 TL’den aşağıya satalım”

Hesabın açık olduğunu kaydeden Şeytan, “Biz nasıl bu etin kilosunu 45 TL’den aşağıya satalım. 45 TL’den sattığımızda da sadece paramızı değişiyoruz. Kazancımız kalmıyor. Biz bu işin sadece hamallığını yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

“Rant sağlayan bir kesim var”

Şeytan, bu noktada et fiyatlarının yükselmesinden dolayı rant sağalayan bir kesim olduğunu ifade ederek tek amaçlarının et fiyatlarını yükselterek ülkede et ithal izninin çıkartılması olduğunu söyledi.

Yılbaşında 15 TL olan etin kilosu şimdi 20 TL oldu

Şeytan, yılbaşında 15 TL olarak satın aldıkları kuzu etinin kilosunun yılbaşından sonra 16 TL olduğunu belirtti. Şeytan, bazı büyük firmalar ve kasapların sırf fiyatı yükseltebilmek adına köylere giderek 18-20 TL’den hayvan almaya başladığını belirtti.

55 TL’ye mi satacağız?

Şeytan şöyle devam etti: Biz hayvancıya gidiyoruz, hayvancı bize “diğer köyde x şahıs bu kadara alırmış kilosunu” diyor. Biz da mecbur kalıp alıyoruz. Dün bizden bir hayvancı 21 TL okkasına para istedi. Dedim ki “almam” biz 21 TL’ye alırsak bu hayvanı 55-60 TL’ye mi satacağız?”

Amaç güneyi teşvik mi?

Şeytan, “Bazı arkadaşların amacı bu halkı güneyden et almaya teşvik etmek mi? Güneyde et fiyatları 5.95 Euro’dur. Yani 25 TL’dir. Bazı rant sevdalısı şahıslar Rum’un kölesi olmamızı mı istiyor?” dedi.

“Denetim ve kontrol yok”

Şeytan, piyasada satılan et konusunda devlet tarafından yapılan herhangi bir denetim veya kontrolün olmadığını ifade ederek “Biz 45 TL’ye et satıyoruz, bazı marketlerde görüyorum 34 TL’ye et satıyorlar. Bu nasıl olur? Devletin bunu denetlemesi gerek. Nasıl olur da alış fiyatı belli olan bir ürünü böyle satabiliyorlar?”

“Zor durumdayız”

Kasapların son dönemde ciddi bir kaosa doğru sürüklendiğini ifade eden Şeytan, tüm bu gelişmelerin kendilerini zor duruma soktuğunu ifade etti.

Peşin para ile hayvan satın aldıklarını ifade eden Şeytan, bu etin 30 sonraya çek alacak şekilde otellere restoranlara sattıklarının söyledi.

Şeytan şöyle devam etti: “Şu anda kasaplar kar etmiyor. En azından işini düzgün yapanlar kar etmiyor. Ülkede hayvan var ama üreticiyi öyle bir ettiler kasabı para olarak görüyor. Kasap anormal para kazanmaz aslında, firelerle beraber çok az para kazanıyoruz. Bu şekilde ticareti da güneye kaçırıyorlar. 2-3 kişinin ithal et izni almak istemesi nedeniyle sektör kötüye gidiyor.”

Naimoğluları: Bu iş çığırından çıktı

Hayvan Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğluları ise et fiyatlarındaki yükselişin artık çığırından çıktığını belirtti.

Hayvan üreticileri olarak bu kötü durumun önüne geçmek adına Et Kooperatifi’ni kuracaklarını ifade etti.

Naimoğluları amaçlarının gıda güvenliğine uygun toptan fiyatına, halkın mağdur olmayacağı şekilde otellere, turizme, kasaplara ve marketlere toptan et satmak olduğunu söyledi.

“Fiyatlar standart olacak”

Naimoğluları, satılacak etin cinsine göre tek fiyattan satılacağını böylece üretici arasındaki fiyat farkının kalmayacağını söyledi.

Naimoğluları, “Mezbaha için uğraşıyoruz. Proje çıkarttık ve hibe programlarından yararlanıp bir mezbaha yapacağız. Kooperatifin mezbahası olacak. Gerekli kaynağı oluşturuyoruz. Hayvancıdan alacağız, toptan fiyatına pazarlayacağız. Kaos olamayacak. Aracılar fiyatları pahalı etmeye çalışamayacaklar” ifadelerini kullandı.

Üreticinin hesabı kasap ile farklı

Naimoğluları, kasaplar için bir hesap çalışması yaparak Havadis okurlarıyla paylaştı. İşte Naimoğluları’nın fiyat hesaplaması: 15.70 TL’ye üreticiden alınan bir kuzu karkastan sonra 31.50 TL oluyor. Ciğer, kuyruk yağı üzerinde karkas maliyet budur. Bir buçuk kilo kuyruğu, bir buçuk da ciğeri 3 kilonun fiyatı normal fiyat değil. 40 kilogram canlı kuzunun karkas ağırlığı 21 kilodur. Bundan 3 kilo çıkarırsak 18 kilo kalır. 40 kiloluk canlı kuzunun fiyatı kasaplara 628 TL gelir. Yani kilosu 35 TL olur. Kasap temiz kuzuyu üzerine 35 TL’den alır.”

Naimoğluları’nın hesabı ile Kasap Alpay Şeytan’ın hesabı arasında 5 TL’lik bir fark mevcut.

Havadis