“KAYMAKAMLIKLARA DERNEKLER ÜZERİNDE BASKICI DENETİM KURMA HAKKI VERİLİYOR”

“ÜYE LİSTELERİNİN DEVLETE VERİLMESİ ZORUNLULUĞU GETİRİLİYOR”

Meclis’te onaylanmasının ardından yeniden görüşülmek üzere Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı tarafından iade edilen Dernekler Yasası’na karşı Meclis önünde eylem yapıldı. Toplam 19 örgütün temsil edildiği eylemde, yeni yasayla kaymakamlıklara dernekler üzerinde baskıcı denetim kurma hakkı verildiği iddia edildi.

Baraka Aktivisti Nazen Şansal’ın okuduğu ortak basın açıklamasında, yasanın hazırlanması sürecinde bazı derneklerin süreç dışı bırakıldığı, bu durumun kabul edilemez bir dışlayıcılık ve antidemokratik uygulama olduğu ifade dildi.

“Dernekler Yasası’nın Meclis’ten geçen şekli Anayasa’da, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde ve Temel İnsan Hakları Bildirgeleri’nde yer alan örgütlenme hak ve özgürlüğüne aykırı kurallar içermektedir” denilen açıklamada,  yasanın kaymakamlıklara, dernekler üzerinde baskıcı denetim kurma hakkı verdiği savunuldu.

Açıklama, şöyle devam etti:

“Yasa, devlet yetkililerinin dernek binalarına girip her türlü belgeyi incelemesinin yanı sıra üye listelerinin devlete verilmesi zorunluluğunu da içermektedir. Fişleme olarak da nitelendirilebilecek böylesi bir kural, bireylerin derneklere üye olmaktan geri durmasına sebep olacağı gibi, insan haklarına ve bilhassa evrensel hasta haklarına aykırıdır. Düşünce ve ifade özgürlüğü ile doğrudan bağlantılı olması sebebiyle örgütlenme hakkının engellenmesi, düşünce ve ifade hak ve özgürlüğünün de sınırlanması anlamına gelecektir.

Yasa, derneklerin her bir gelir gider belgesinin Kaymakamlıkça onaylanmasını ve mühürlenmesini öngörerek, dernekleri iş yapamaz hale getirecektir. Dernekler, başta üyelerine ve halka karşı maddi ve manevi anlamda sorumludur ve her türlü gelir ve giderin şeffaf ve kamuya açık olması gerekir.

Ancak devletin, derneklerin mali hesaplarına her bir belgeyi mühürleyecek kadar karışması, pratikte dernekçilik yapmayı olanaksız kılacaktır.”

HERKES DERNEK KURABİLMELİ, ÜYE OLABİLMELİ…

Yasayla dernekleşme hakkının sadece yurttaşlara ve en az altı yıl KKTC’de kalan yabancılara tanındığı ifade edilen açıklamada,  bu düzenlemeye de karşı çıkılarak, herkesin dernek kurabilmesi ve derneklere üye olabilmesi gerektiği kaydedildi.

Açıklama şöyle devam etti:

“Çocuk derneklerinin kurulabilmesi ve çocukların da derneklere üye olabilmesi olumlu bir gelişme olmakla birlikte, bu gibi dernekler çocuk haklarına uygun olmalı ve ülkemizin özel koşulları dikkate alınarak, çocuklarımızın dinsel gericilikten ve muhafazakar baskılardan korunması sağlanmalıdır. Çocuk  dernekleri kültürel, sanatsal ve bilimsel konularla sınırlı olmalıdır.”

Dernek kurmak için devletin harç istemesinin, bu harç cüzi bir miktar gibi görünse de doğru bir yaklaşım olmadığı ve örgütlenme hakkının parayla satılması anlamına geldiği belirtilen açıklamada, “Derneklere, mahkemeye gitmeden Kaymakamlıklarca verilebilecek idari para cezaları da yüksektir ve kişilerin örgütlenmesine, dernekçilik yapmaktan uzak durmasına sebep olabilecektir. Tamamen gönüllü olarak ve toplum menfaatleri için çalışan kişiler, en ufak bir ihmallerinde veya yasayı yorumlayışları kaymakamlıktan farklı olduğunda, kendilerini veya derneklerini zor durumda bırakma endişesiyle dernek yönetimlerine gelmekten imtina edebilecektir”.

Açıklama şöyle son buldu:

“Tüm bunlar ve yasanın çeşitli maddelerinde ve detaylarında gördüğümüz daha başka sıkıntılar, bizler, dernekler için varlık yokluk meselesidir, hayati önemdedir. Bu nedenle Meclis'te yapılacak çalışmalara katkı koymak istediğimizi ve Dernekler Yasası'nın takipçisi olacağımızı kamuoyu önünde duyururuz.”

Bildiriye şu dernekler imza koydu:

Akdeniz Avrupa Sanat Derneği, Altın Patiler Derneği, Baraka Kültür Merkezi, Biyologlar Derneği, Boran Kültür Derneği, Doğu Güneydoğu Kültür Derneği, Dördüncü Duvar Kültür ve Düşünce Derneği, Envision Diversity, Güzelyurt Geliştirme ve Kalkındırma Derneği, Halk Sanatları Derneği, Kıbrıs Ada Tango Derneği, Kıbrıs Havaları Derneği, Kıbrıs Hayvan Hakları Derneği, Kıbrıs Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Kuir Kıbrıs Derneği, MS Derneği, Sessiz Kullar Derneği, Tango Kıbrıs Kültür Sanat Derneği ve Üretim Sokağı Kültür Sanat Merkezi.