Ölümü zincirleme hatalar yüzünden

Suriyeli işçi Hussein Hajhsseino’nun ölümünün ardından ortaya çıkan gerçek, kontrol ve denetleme mekanizmasının çalışmadığı ve belgesiz firmalara iş verildiği oldu.

Turkcell GSM operatörünün fiber optik kablo döşenmesiyle ilgili ihaleyi alan Mors Limited Şirketi ile bu şirketin taşeronluğunu yapan Arpalıklı Şirketi’nin ne Müteahhitler Birliği’ne ne de İnşaat Encümenliği’ne kaydı yok.

Mutluyaka Kavşağı’nda fiber optik kablo döşeme işinde çalışan Suriyeli işçi Hussein Hajhsseino’nun kaza sonucu ölümünün ardında saklanan gerçekler ortaya çıkmaya başladı. İşi alan firmaların müteahhitlik belgeleri ve İnşaat Encümenliği’ne kayıtlarının olmadığı öğrenildi. Turkcell GSM operatörünün başlattığı fiber optik kablo döşenmesiyle ilgili verdiği ihaleyi alan Mors Limited Şirketi ile bu şirketin taşeronluğunu yapan Arpalıklı Şirketi’nin ne Müteahhitler Birliği’ne ne de İnşaat Encümenliği’ne kaydı yok. Kazanın ardından dün çalışma başlatan İnşaat Encümenliği devam eden fiber optik kablo döşeme işini durdurdu.

Mors Limited’in Müteahhitler Birliği’ne ve İnşaat Encümenliği’ne kaydı yok

Turkcell GSM operatörünün fiber optik kablo döşeme işini alan Mors Limited Şirketi’nin, bu tür işleri yapabilmesi için Müteahhitler Birliği’nden kayıtlı bir belgesinin olmadığı, yine aynı şekilde İnşaat Encümenliği’nde de kaydının bulunmadığı ortaya çıktı. İnşaat Müteahhitleri Birliği Genel Sekreteri Erdim Oras, Mors Limited Şirketi’nin kendilerinde kaydının bulunmadığını ifade etti.

Arpalıklı Şirketinin de Müteahhitler Birliği ile İnşaat Encümenliği’ne kaydı yok

Yine aynı şekilde Mors Limited Şirketi, Turkcell GSM operatöründen aldığı ihale işinin taşeronluğunu Arpalıklı Şirketi’ne ihale etti. Bu tür işler için yeterli belgesi olmayan Mors Limited’in verdiği kazı işlerini yapmak üzere ihale ettiği Arpalıklı Şirketi’nin de Müteahhitler Birliği ile İnşaat Encümeni’ne kaydı olmadığı öğrenildi. Müteahhitler Birliği’ne kayıt müracaatı olan Arpalıklı Şirketi’nin henüz belge almadığı ifade edildi.

Fiber optik döşeme durduruldu

Telefonda görüştüğümüz İnşaat Encümenliği Başkanı İlker Tabiyat, kaza sonrası öğrenilen bilgiler ışığında harekete geçtiklerini, yaptıkları incelemede her iki şirketin de (Mors ve Arpalıklı) İnşaat Encümenliği’ne kaydının bulunmadığını vurguladı. Bu durumda her iki şirketin de suç işlediğini söyleyen İlker Tabiyat, Turkcell GSM operatörünün ihale ettiği ve devam eden bu işin, yapılan inceleme sonrasında yasalara dayanılarak durdurulduğunu, ilgili Kaymakamlığa ve belediyeye bu konuda resmi yazı gönderildiğini söyledi. İlker Tabiyat ayrıca işi durdurma hakkında İçişleri ve Çalışma Bakanlığı’na da resmi yazıyla bilgi verildiğini belirtti.

Bu ihale için Turkcell de suç işledi mi?

Ülkemizde faaliyette bulunan bu tip işler için geçerli olan “Yapı İnşaatı ve Teknik İşler Müteahhitleri Kayıt ve Denetim Yasası” gereğince, fiber optik kablo döşenmek üzere yol kazımı ihalesini veren Turkcell GSM Şirketi’nin de suça ortak olduğu ifade edildi. Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Genel Sekreteri Erdim Oras, Yapı İnşaatı ve Teknik İşler Müteahhitleri Kayıt ve Denetim Yasası’nın (Kayıt yapılmadan, belge ve yıllık geçerli izin almadan müteahhitlik görevi yapamama) 8. Maddesinin 2. Fıkrasına göre Turkcell GSM operatörünün yetkisiz firmalara bu ihaleyi vermekten ve yaşanan ölümlü kazadan sorumlu olduğunu söyledi.

Turkcell’i de sorumlu tutan bu yasa ne diyor?

“Hiçbir gerçek veya tüzel kişi, müteahhit kaydı yaptırmayan ve işin ait olduğu kategoride yıllık geçerli izne sahip olmayan gerçek veya tüzel kişiye herhangi bir bina inşaatı veya teknik işin icrasını devredemez veya yaptıramaz. Bu kurala aykırı hareket eden gerçek veya tüzel kişiler, bu yasanın uygulanmasından doğacak zarar ziyandan müştereken ve münferiden sorumlu olurlar”.

Hapis ve para cezası

Aynı yasanın Suç ve Cezalar bölümünde yer alan 21. Maddenin 1. Fıkrasın ise “yetkisiz olarak müteahhitlik işlerini yapmaları halinde suç işledikleri ve mahkûmiyetleri halinde 5 yıla kadar hapis veya aylık asgari ücretin 20 katına kadar para cezasına veya her iki cezaya birden de çarptırılabilirler” diyor.

 “Çok zor durumdayım “dedi

Mors Limited Şirketi’nin kazı işlerinin taşeronluğunu verdiği Arpalıklı Şirketi’nin sahibi Soyer Arpalıklı, açıklamalarda bulundu. Yaşanan olaydan çok üzgün olduğunu ifade eden Arpalıklı şöyle dedi:

“Ben iyi niyetimin kurbanı oldum ve bunun cezasını da çekiyorum. En büyük ceza zaten vicdandır. Bu Suriyeli işçi, bana geldiğinde çok ihtiyacı olduğunu, zor durumda kaldığını söyledi ve yardım istedi. Bana Güney’den geldiğini Birleşmiş Milletler mülteci statüsünde olduğundan çalışabileceğini ve hiçbir mahsuru olmadığını ifade etti. Ben de merhamet duygusuyla işe aldım.

Sensoru kapatmış

Zaten o gün de işçi çalışmıyordu. Bizim kazı ve döşeme makinasında bir yağ kaçırma arızası olduğu için makine bekletiliyordu. Suriyeli işçi Hussein makineye giderek ‘Ben onu tamir ederim, bu işten anlarım’ diye kurcalamaya başlamış. Amerikan menşeli bu makinanın emniyet icabı, operatör koltuğa oturmadan çalışması olanaksız. Ancak Hussein makinanın çalışma sensorunu iptal edip kapatmış. Sonra makinanın tavan kapağını kapatırken bir şekilde kumandaları çalıştırıp arada sıkışmış. Bu olay orada bulunan üç kişinin gözü önünde meydana geldi. Eğer o sensoru kendi başına kapatmasaydı, makine çalışmazdı. Tabi ki bunlar mazeret değil, ama benim tek hatam aşırı merhametli ve duygusal davranmam oldu.”

“Biz ihaleyi Mors Limited’e verdik”

Kuzey Kıbrıs Turkcell Genel Müdürü Aybars Karaatmaca, gazetemize yaptığı açıklamada, yaşanan olaydan üzüntü duyduklarını, ancak ihaleyi Mors Limited Şirketi’ne verdiklerini, onun da kendilerinin bilgisi dışında bu işi başka bir firmayla yürüttüğünü, dolayısıyla kendi sorumluluklarının ihaleye verdikleri firmayla sınırlı kaldığını söyledi. Karaatmaca, fiber optik kablo döşediklerini ve bu işi açtıkları ihale sonrasında Mors Limited’in kazandığını ve işi ona göre verdiklerini belirtti.

Haberal Kıbrıslı