1. HABERLER

  2. KIBRIS

  3. GAMİNİLER YASA DIŞI YANIYOR
GAMİNİLER YASA DIŞI YANIYOR

GAMİNİLER YASA DIŞI YANIYOR

Gaminiler yasa dışı yanıyor

A+A-

 

Gamini olarak bilinen kömür ocakları, ülkemizde yasal olmamasına rağmen yakılıyor. Daha çok Güzelyurt ve Lefke bölgesinde yakılan gaminilerden çıkan duman insan sağlığını tehdit ederken gaminiler, çevreye de zarar veriyor.

Halk arasında gamini olarak adlandırılan kömür ocaklarından çıkan duman insan sağlığını kötü etkiliyor. Astım, Koah gibi çeşitli solunum yolları hastalıklarına davetiye çıkaran kara duman, içerdiği kimyasal bileşenler nedeni ile kanser hastalığını tetikliyor.

Etrafa yaydığı kötü koku ve çevreye verdiği zarar nedeni ile birçok ülkede yasaklanan bazı ülkelerde ise kapalı sistemde ve sürekli denetim altında olması koşulu ile yakılan gaminilerin ülkemizde de bir yasal dayanağı bulunmadığı gibi denetimi de yapılmıyor.

Yasadışı yakılıyor

KKTC’de özellikle Güzelyurt ve Lefke bölgesinde gaminiler halen yoğun olarak yakılıyor.

Açıkta yakılan gaminilerden çıkan dumanın insan sağlığına ve çevreye verdiği zararın bilincinde olan bölge halkı,  gaminilerin yasaklanması konusunda halk sağlığı ve çevre sağlığını gözeten kati kararlar üretilip, konuya ilişkin denetimlerin arttırılmasını istiyor.

Çevre örgütleri de onaylamıyor

Yasal dayanağı olmadığı halde üstelikte kontrolsüz bir şekilde yakılan gaminiler, çevre örgütlerini de rahatsız ediyor.
Bazı çevreciler, gaminilerin yerine daha çevre dostu yakacakların kullanılması için devletin inisiyatif yüklenmesi gerektiğini görüşünü savunurken bazı çevreciler, gaminilerin kapalı sistemde yakılması ve sürekli kontrol halinde olması ile olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılabileceği görüşünde.

***
Sarpten: Gaminiler kaçak yapılardır

Biyologlar Derneği Genel Sekreteri Hasan Sarpten, gaminilerin yakılmasının KKTC’de yasal dayanağının olmadığını belirtti.

Sarpten, yasal olmamasına rağmen ülkemizde Güzelyurt ve Yayla bölgesinde yaygın olarak gaminilerin yakıldığını kömür elde edilen odunların ise Orman Dairesi’nin izni ile özel sektör tarafından kesildiğini öne sürdü.
Bu sektörde tamamen bir statüko oluştuğunu ileri süren Hasan Sarpten, “Gaminiler konusunda ülkemizde ne yazık ki, herhangi bir düzenleme yapılmıyor. Siyasiler tarafından böyle bir öngörü de yok” dedi.

“Devlet inisiyatif yüklenmelidir”

Gaminilerin, çevre kirliliğine neden olup, orman varlığını tehdit ettiğini söyleyen Sarpten, “Gaminiler kontrolsüz olduğu için hava kirliliği açısından kötü sonuçlara neden olmaktadır. Gaminiler ayrıca bir sürü sağlık sorununu da beraberinde getirir” diye konuştu.

Hasan Sarpten, gerek insan sağlığı gerekse çevre sağlığı açısından doğa dostu yakacakların kullanılması gerektiğini bu konuda da devletin inisiyatif yüklenmesi gerektiğini ifade etti.

Sarpten, “Elbette kömür yaşam için önemlidir. Ancak devlet bu konuda inisiyatif yüklenerek yasal çerçeveye getirmelidir. Öte yandan farklı alternatiflerin de üzerinde durulması gerekir.  Dünyada bununla ilgili yöntemler bellidir, zeytinin posasından elde edilen yakacaklar gibi daha doğa dostu yakacak ürünler vardır. Bunların teşvik edilmesi gerekir” dedi.

Bektaş: Kapalı sistemde yakılıp kontrol altında olmalı

Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Nilden Bektaş, KKTC’de gaminilerin hava kirliliği yaratıp, çevre sağlığını olumsuz yönde etkilerken iş güvenliği ve işçi sağlığını da tehdit ettiğini ifade etti.
Dünyada birçok yerde gaminilerin kapalı sistem de yakılıp kontrol altında olduğunu belirten Bektaş, ülkemizde de bu sistemin hayata geçirilmesinin mümkün olduğunu kaydetti.

“Yetki Çevre Koruma Dairesi’nde olmalı”

Nilden Bektaş, ayrıca gaminilerin izninin ülkemizde Kaymakamlık tarafından verildiğini yakılarak kömür elde edilen odunların ise Orman Dairesi’nin izni ile alındığını söyleyerek bunun doğru bir uygulama olmadığını, gaminilerin hava kalitesi ile direkt ilişkili olduğundan yetki mercinin de Çevre Koruma Dairesi olması gerektiğini savundu.

Bektaş şunları söyledi:  Gaminiler, bilindiği üzere kömür yapımı için kullanılmaktadır. Buralarda yakılarak kömür elde edilen odun izni Orman Dairesi’nden alınırken gaminiler Kaymakamlık iznindedir. Kaymakam isterse Çevre Koruma Dairesi’ne görüş soruyor ve bilgi veriyor. Bu bir hatadır. Gaminiler direk olarak hava kalitesi ile ilgilidir ve bu konuda yetki Çevre Koruma Dairesi’nde olmalıdır. Öte yandan ülkemizde bu gaminilerin çağdaş yöntemlerle çalıştırılması uzun zamandır gündemdedir.  Dünyada birçok örneği olduğu gibi KKTC’de de gaminiler kapalı sistemde ve kontrol altında yakılabilir. KKTC’deki mevcut sistem hem çevreye hem de insan sağlığına zarar vermektedir. Ayrıca işçi sağlığı ve güvenliği de tehdit altındadır. Yine kömür yapımı için birçok ağaç kesiliyor. Bunlarında denetim altında olması gerekiyor. Belki kurumuş ağaçları kesiliyor ama öyle ya da böyle bir ağaç kesimi söz konusudur. Kısacası, gaminilerin kontrol altına alınması, çağdaş sistemde yakılması ve izinlendirme yapılacaksa yetkinin Çevre Koruma Dairesi’nde olması esastır.

Havadis

 

Önceki ve Sonraki Haberler

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.