Yıllardır Brüksel'de gazetecilik yapan ve AB-Türkiye sürecini yakından takip eden Sertaç Aktan, Twitter hesabından bomba iddialarda bulunarak, Türkiye-KKTC arasında 17 Ekim’de yapılan açılış töreni ile faaliyete geçen su isale projesinde sorunlar çıkacağını söyledi.

Daha önce NTV, BBC gibi kanallarda çalışan Aktan’a göre projedeki en büyük noksanlık borular içindeki havayı çıkarmaya yarayan vantuz sisteminin olmaması.

Takılması gereken vantuzlar noksan

Aktan “İddialar o ki; KKTC'ye su taşımak için yapılan bu asrın projesinde kısa süre içinde borudaki suyun debisi azalacak ve sıkıntılar çıkacak. Bu öngörü son derece teknik nedenlere dayanıyor. Proje sisteminin çalışma prensibi ile alakalı. 500 metrelik bu askılı borular bombeli. Çalışma prensibi gereği isale hatlarında tepe noktalara hattın içindeki havayı dışarı atmak için vantuz konuluyor. Zaman içinde hattın içindeki bu hava yüksek yerlere gidiyor ve eğer dışarı çıkmazsa birikerek yastık gibi oluyor ve kesiti daraltıyor. Bu yüzden de sonuç olarak suyun debisi düşüyor. İşte KKTC için yapılan bu su taşıma projesinde o bahsi geçen vantuzlar bulunmuyor” diye ifadelerde bulundu.

Vantuzların tanesi yaklaşık 10 bin Euro

Aktan, tanesi yaklaşık 10 bin Euro olan vantuzlardan 170 adet takılması gerektiğini ancak takılmadığını belirterek, söz konusu vantuzların kara geçişlerinde kullanıldığının ancak su geçişinde kullanılmamasının sebebinin bilinmediğini ifade etti.

“Kalyon grubu modellemeyi DHL'ye (Danish Hydraulic Institute) yaptırdı. Teorisinde borular akıntılarla hava zerreciklerini dışarı itiyor. Bu modellemeyi doğru bulmayan uzmanlar var. Tanesi max.10 bin Euro'dan 170 adet vantuzu takılmadı projeye, sıkıntı çıkacağını düşünüyorlar” diye yazan Aktan, “Uzmanlar eğer vantuza gerek yoksa 'biz neden kara isale hatlarında vantuz kullanıyoruz?' diye soruyorlar. Ancak cevap alamıyorlar” diye iddialarda bulundu.

“Boruları hükümete yakın birileri Çin’den getirdi”

Projenin yapılışı sırasında da çeşitli yolsuzluklar olduğunu savunan Aktunç, Kıbrıs’ta döşenen boruların ‘hükümete yakın’ birileri tarafından Türkiye’de üretilmesine rağmen Çin’den getirildiğini iddia etti.

Aktan “Meselenin bir de Kıbrıs dağıtım hatları boyutu var. Bakanın talimatı ile tüm borular düktil boru olarak yaptırılmış. Düktil boru pahalı ve TR'de sadece Samsun Makine Sanayi (SMS) üretiyor. Ama ondan almak yerine hükümete yakın biri Çin'den alıp getirmiş. Kıbrıs dağıtım hatlarının çapı küçük: 80mm. Normalde ucuz olan HDPE boru (High Density Polyetylen) kullanılır ama hepsi düktil yapılmış. Düktil yapılması talimatı ise bizzat bakan tarafından verilmiş. Son derece teknik bir konu oysa. Dağıtım hatları, besleme hatları, arıtma tesisi, depolar her şey bu Çin düktili ile yapılmış. SMS'e de sus payı başka ihaleler verilmiş” diye ifadeler kulandı.

“Kamu zarara uğratıldı”

Söz konusu uygulama ile Türkiye Devletinin 1.6 milyar TL zarara uğratıldığını savunan Aktan, konunun Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasına yetecek delilleri muhteva ettiğini belirtti.

Aktan şu ifadelerde bulundu; “HDPE (diğer adıyla PE100) boruları yerine düktil kullanılmasının kamuya yarattığı zarar 1.6 milyar TL olarak telaffuz ediliyor. Düktilin Çin'den getirilmesine ses etmeyen SMS bugün Elazığ İl merkezi tüm içme suyu şebekesi yapım işini aldı. 1600 km'lik bir iş bu.Daha detaylı bilgiler edindikçe paylaşırım ama şimdilik bunlar bile bir meclis araştırmasını gerekli kılıyor bence…”

Açılışı geçtiğimiz Cumartesi yapılmıştı…

Kamuoyunda ‘Asrın Projesi’ olarak da bilinen TC-KKTC Su Temin Projesi için geçtiğimiz Cumartesi günü hem Anamur hem de Geçitköy’de törenler düzenlenmişti.

Törenlere Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve üst düzey devlet protokolü katılmıştı.

Projenin tamamlanması ile birlikte Alaköprü Barajı’ndan alınacak yıllık 75 milyon metreküp su, Türkiye tarafı 24 km, deniz geçişi 80 km ve KKTC tarafı 3 km olmak üzere toplam 107 km uzunluğundaki boru hattı vasıtasıyla KKTC Geçitköy Barajı’na aktarılacak.