HAL YASASI MECLİS GÜNDEMİNE GELİYOR: Yaklaşık bir aydır ülke gündemini çokça meşgul eden gıda güvenliği konusunda Meclis’te adım atıldı. CTP Milletvekili Hüseyin Erçal’ın Meclis’e taşıdığı ve Hal Yasası olarak da bilinen Sebze ve Meyve Toptancı Halleri Yasa Önerisi önümüzdeki günlerde Meclis gündemine gelecek

SEBZE MEYVE BİRE BİR TAKİP EDİLEBİLECEK: Yasanın uygulanmaya başlanmasının ardından üretici ve tüketicilerin hak ve çıkarlarının korunması ile meslek mensuplarının faaliyetleri düzenlenmiş olacak. Özellikle, sebze ve meyvelerin gıda güvenliği ve izlenebilirliğinin sağlanmasına olanak veren mekanizmaların uygulanması da söz konusu olacak

TARLADAN SOFRAYA GÜVEN: Yasa önerisinin bir diğer temel amacı da, “tarladan sofraya” güven duygusu oluşturmak olarak belirtildi. Yasa önerisine göre, meyve ve sebzenin belediye sınırları içerisinde, perakende satışının yapılabilmesi için mutlaka toptancı hallerinden satın alındığının belgelenmesi gerekiyor

9 MADDE İLE YASA ÖNERİSİNİN ÖNEMİ: Sebze ve Meyve Toptancı Halleri Yasa Önerisi’nin yasalaşmasının ardından yaşanacak gelişmeler:
1- Gıda güvenilirliği sağlanacak
2- Tüketici, kaliteli, güvenilir, sağlıklı ve uygun fiyatlı mal temin edebilecek
3- Meslek mensuplarının faaliyetleri düzenlenecek
4- Rekabetçi yapı sağlanacak
5- Kayıt dışılık önlenecek
6- Maliyetler düşürülecek
7- Tedarik, dağıtım ve satışta etkinlik sağlanacak
8- Üretici emeğinin karşılığını alabilecek
9- Toptancı halleri ve pazar yerleri çağdaş bir sisteme kavuşturulacak

Günlük yaşamımızda vazgeçemeyeceğimiz gereksinimlerimiz arasında meyve ve sebzelerin “tarladan sofraya” güvenli bir şekilde gelmesi için hazırlanan Hal Yasası Meclis gündemine geliyor. Cumhuriyetçi Türk Partisi Birleşik Güçler Güzelyurt milletvekili Hüseyin Erçal’ın Meclis’e taşıdığı Sebze ve Meyve Toptancı Halleri Yasa Önerisi önümüzdeki günlerde Meclis’te görüşülecek.
Yasa Önerisi’nin gerekçe bölümünde halkın istisnasız tüm kesimlerini kapsayan meyve ve sebzelerin sağlıklı bir şekilde tüketiciye sunulması, her şeyden önce büyük küçük hepimizin sağlığını doğrudan ilgilendiren bir konu olduğu belirtildi.

Hem sağlık hem kayıt dışılık önlenecek
Gerekçede ayrıca meyve ve sebzeler çok büyük miktarlarda tüketildiğinden, ticari açıdan da en önemli maddeler arasında sayıldığı bu yüzden ürünlerin kayıt dışı işleme oldukça müsait olduğu belirtildi. Yasa ile kayıt dışı ekonomi içerisinde ciddi miktarlarda vergi kaybı ve haksız rekabet yaratan sektörün sağlık yanında ekonomik yönden de iyileştirmelere tabii olacağı öngörülüyor.

Haller modern olacak
Yasa ile, hallerin modern bir hale getirilmesi, gerekli hijyen koşullarında ürünlerin depolanma ve muhafaza koşullarının oluşturulması planlanarak, bu alandaki kayıt dışı ekonominin önlenmesi de hedefleniyor.

Yasa önerisinin genel gerekçesinde Toptancı Halleri Yasa Önerisi’nin temel  bir amacı şu şekilde anlatıldı: “Sebze ve meyve ticaretinin kalite, standart ve sağlık kurallarına uygun olarak serbest rekabet sistemi içerisinde yapılmasını sağlamak, üretici ve tüketiciler ile sebze ve meyve ticaretini meslek edinenlerin çıkarlarını dengeli ve eşit şekilde korumak ve toptancı hallerini modern ve çağdaş bir alt yapı sistemine kavuşturmak. Yasa Önerisi’nin tüm maddeleri bu amaç çerçevesine ve esasına dayandırılmıştır.”

Haller tip projeler çerçevesinde yapılacak
Yasa önerisinin yasalaşması ve uygulamaya geçmesinin ardından, bu tip projeler çerçevesinde inşa edilecek veya uyarlanacak toptancı halleri aracılığıyla, sektörde rekabetçi bir yapı sağlanacak, kayıt dışılık önlenecek, üretici emeğinin karşılığını alabilecek ve tüketicilerin yeterli, kaliteli, güvenilir, sağlıklı ve uygun fiyatlı mal talebi karşılanacak.

Gıda güvenliği takip edilebilecek
Yasanın uygulanmaya başlanmasının ardından üretici ve tüketicilerin hak ve çıkarlarının korunması ile meslek mensuplarının faaliyetleri düzenlenmiş olacak. Özellikle, sebze ve meyvelerin gıda güvenliği ve izlenebilirliğinin sağlanmasına olanak veren mekanizmaların uygulanması da söz konusu olacak.

Tarladan sofraya güven
Yasa önerisinin bir diğer temel amacı da, “tarladan sofraya” güven duygusu oluşturmak olarak belirtildi. Yasa önerisine göre, meyve ve sebzenin belediye sınırları içerisinde, perakende satışının yapılabilmesi için mutlaka toptancı hallerinden satın alındığının belgelenmesi gerekiyor. Bu şekilde ürünün hale girmeden, halden çıkarma işleminin yapılması önlenerek, yaş meyve ve sebze ticaretinin kayıt altına alınması hedefleniyor.

Haller piyasayı dengeleyecek
Öneriye göre toptancı halleri piyasada dengeleyici bir rolü bulunacak. Söz konusu dengeleyici rol hem üreticiler hem de tüketiciler açısından geçerli olacak.

Herkese eşit sistem yaratılmalı
Yasanın gerekçe bölümünde bir de uyarı yapıldı. “Toptancı hallerinin altyapısını ürün kalitesini arttıracak yönde geliştirmek hedeflerden biri olmalıdır. Altyapının geliştirilmesi esnasında, yapılacak yatırımlardan herkesin eşit şekilde faydalanabileceği bir sistem yaratmak gerekmektedir” denildi.

Hal dışında alım satım yasak
Yasa önerisine göre, belediye sınırları içerisinde toptancı haller dışında toptan alım satım yasaklanacak.  Yasaklama ile meşru olmayan sebze ve meyve ticareti de önlenmiş olacak.
Toptancı hallerinde belediye ve bakanlık denetim yetkisinin elinde bulunduracak.

Yönetim şekli tüm kesimlere açık olacak
Yasa Önerisinde, hallerin yönetim sorunlarının ele alınarak çözümlenmesine ve hallerden elde edilen gelirin önemli bir kısmımın haller için harcanmasına yönelik düzenlemelere de gidildi. Öneride sebze ve meyve ticaretinde yer alan bütün kesimlerin katıldığı, merkezi ve yerel kamu otoritelerinin de ağırlık koyabilecekleri bir yönetim modeli kurulması hedeflendi.

Haller imar planında gösterilecek
Yasa önerisi ile toptancı halleri ve pazar yerleri konusu bir düzene sokulması planlanıyor. Öneriye göre artık toptancı hallerinin kurulacağı yerler imar planlarında gösterilecek ve bu yerler dışına toptancı hali kurulamayacak.

Hal kayıt sistemi kurulacak
Yasa önerisinin Meclis’ten geçmesinin ardından hal kayıt sistemi de kurulacak. Bu sisteme göre;
Malların miktar ve fiyatlarına ulaşılabilecek, meslek mensupları kayıt altına alınabilecek, üreticiler mallarını satacakları tacirlerin irtibat bilgilerine erişebilecek, üreticiler ürünlerini daha çok kar edebilecekleri pazarlara yönlendirebilecek, sektörde hesap verilebilirlik ve saydamlık sağlanacak,
sebze ve meyve ticaretinin geleceğine yönelik daha sağlıklı değerlendirmeler yapılabilecek.

Hal hakem heyetleri oluşturulacak
Yasa önerisi ile hal hakem heyetleri oluşturulması da öngörülüyor. Heyet, değeri 50 bin TL’nin altındaki uyuşmazlıklarda başvuru kabul edecek. Buna göre, anlaşmazlıklar kolay, hızlı ve düşük maliyetle çözümlenebilecek, mahkemeler üzerindeki yük azaltılacak, barodan görevlendirilecek üyenin de içinde bulunduğu ve tüm kesimleri kapsayan üye yapısıyla daha etkin kararlar alınabilecek.

Analiz teşvik edilecek
Yasa önerisine göre, malların gıda güvenliği analizini yaptıranlar hal rüsumunun yarısını ödeyecek. Bu sayede malların analizinin yapılması teşvik edilmiş olacak. Ayrıca öneriye göre toptancı hallerindeki işyerleri ile açık pazarlardaki satış yerlerinin en az %20’sinin üreticilere veya üretici örgütlerine ayrılacağı öngörülüyor.

Bakanlık asgari şartları belirleyebilecek
“Ticaret işleri ile görevli bakanlık, özellikle üretici haklarının korunması amacıyla alım satım işlemlerini düzenleyen sözleşmelerde bulunması gerekli asgari şartları belirleyebilecektir” denilen öneride tüketiciler daha ucuza mal temin edebilecek.

Açık pazarlar modern olacak
Öneriye göre, açık pazarların modern bir yapıya kavuşturulması da gündemde. Bu yolla tüketicilere daha düzenli ve hijyenik bir ortamda alış veriş olanağı sunulması hedefleniyor.

Herkes kimin ürettiğini bilecek
Öte yandan, ürünlere künye uygulaması da getiriliyor. Satıcılar, satışa sunulan malların izlenebilirliğine yönelik bilgileri içeren künyeleri, malların kap veya ambalajlarında bulundurmakla yükümlü olacak. Böylece, tüketiciler tükettikleri ürünün nerede ve kimin tarafından üretildiğini bilme olanağına kavuşacak.

Sebze ve Meyve Toptancı Halleri Yasa Önerisi’nin amaçları:
10- Gıda güvenilirliği sağlanacak
11- Tüketici, kaliteli, güvenilir, sağlıklı ve uygun fiyatlı mal temin edebilecek
12- Meslek mensuplarının faaliyetleri düzenlenecek
13- Rekabetçi yapı sağlanacak
14- Kayıt dışılık önlenecek
15- Maliyetler düşürülecek
16- Tedarik, dağıtım ve satışta etkinlik sağlanacak
17- Üretici emeğinin karşılığını alabilecek
18- Toptancı halleri ve Pazar yerleri çağdaş bir sisteme kavuşturulacak

Havadis