Yabancı para birimleri karşısında Türk Lirası'nın günden güne değer kaybetmesi, dövizden beslenen sektörlerin işlerini de durma noktasına getirdi. Birçok sektör temsilcisi dövizdeki yükseliş nedeniyle ciddi şekilde mağduriyet yaşandığı söyledi, Hükümetin önlem alması gerekliliğine dikkat çekti: "Önlem şart"

EMLAK: TAPUDA DÜZENLEME BEKLENTİSİ

Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur: “Vatandaşlar için tapu harçlarında düzenleme yapılabilir”

TURİZM: AVRUPA TATİLLERİNDE AZALMA

KITSAB Başkanı Erkan Kilim: “Bu yıl üçüncü ülkelere yönelik yurt dışı tatillerinde düşüş yaşanabilir”

ARAÇ SATIŞLARI: AZALDI, FONDA İYİLEŞTİRME OLMALI

Motorlu Araç Satıcılar ve İthalatçılar Birliği Başkanı İbrahim Akın: “Hükümet geçici de olsa fonlarda hatırı sayılır iyileştirme yapmalı”

DÖVİZLE TİCARET: VERGİ DÜŞÜŞÜ BEKLENTİSİ

Armar Group Direktörü Murat Arar: “Hükümetin vergilerde ciddi bir düşüş yapması gerekiyor”

DÖVİZLE HAMMADE İLE ÜRETİM: MERKEZ BANKASI MÜDAHELE ETMELİ

Öztürk&Özel Denizalp Alüminyum Direktörlerinden Özel Denizalp: “Merkez Bankası ithalatçılara sabit kurdan döviz satarsa zarara uğramayız”

Didem MENTEŞ

Türk Lirası'nın yabancı para birimleri karşısında değer kaybetmesi, birçok sektörü olumsuz etkiledi. Yurttaşın alım gücünün düşmesiyle birlikte dövizden beslenen sektörlerin işleri durma noktasına geldi.

Günden güne artan döviz kurları nedeniyle vatandaşlar, emlak, araç, beyaz eşya, mobilya ve turizm gibi sektörlerden neredeyse elini ayağını çekti.

Döviz ile iş yapan sektör temsilcileri dövizdeki kademeli yükseliş nedeniyle ciddi şekilde mağduriyet yaşandığına vurgu yaparak, Hükümetin alması gerektiği önlemlere dikkat çekti.

Emlak etkilendi

Emlak sektöründe müşterilerin olumsuz etkilendiğini vurgulayan Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur,  Hükümetin, KKTC vatandaşları için tapu harçlarında düzenleme yapması halinde rahatlama olacağını belirtti.

Araç satıcıları ‘fon’ iyileştirmesi bekliyor

Motorlu Araç Satıcılar ve İthalatçılar Birliği (MASİB) Başkanı İbrahim Akın, dövizin yükselmesinin sektörü oldukça etkilediğini vurgulayarak, Hükümetin fonlarda geçici de olsa iyileştirme yapması gerektiğini vurguladı.

Kuzey Kıbrıs Sigorta Bilgi Merkezi Müdürü Ceyhun Güçver, sigorta primlerinin Türk Lirası üzerinden olduğu için dövizin sigorta ücretlerini etkilemediğini ancak araç parça maliyetlerinin döviz üzerinden olması nedeniyle şirketlerin ödemelerinde artış olduğunu dile getirdi.

Turizmde düşüş yaşanma endişesi

Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği (KITSAB) Başkanı Erkan Kilim ise dövizin yükselmesi her sektörü etkilediği gibi turizm sektörünü de etkileyeceğini aktardı. Kilim, son yıllarda Kıbrıs Türk halkının üçüncü dünya ülkelerinde tatil yapmalarında artış olmasına rağmen dövizin yükselmesiyle birlikte bu yıl düşüş yaşanabileceğini ifade etti.

Beyaz eşya, mobilya ve alüminyum sektörü de dertli

Dövizin beyaz eşya, elektronik ve mobilya sektörünü de etkilediğini vurgulayan Armar Group Direktörü Murat Arar, Hükümetin Türkiye’den ithal ürün getiren firmaları Türk Lirası’na dönmeleri için zorlaması ve ayrıca vergilerde ciddi bir düşüş yapması gerektiğini söyledi.

Döviz kurunun yükselmesi alüminyum sektörünü de etkilediğini aktaran Özel Denizalp, Merkez Bankası’nın ithalatçı firmalara sabit kurdan döviz satması halinde firmaların zarara uğramayacağını, vatandaşa da daha uzun vadede ürün satabileceklerini dile getirdi.

Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur:

“Vatandaşlar için tapu harçlarında düzenleme yapılabilir”

Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur,  dövizin yükselmesiyle özellikle yerli halkın ve Türkiye’den gelen müşterilerin olumsuz yönde etkilendiğini söyledi. “Dövizin yükseldiğini ve Türk Lirası ile alım yapacakların sıkıntı yaşadığını biliyoruz” diyen Sungur, Devletin yapacağı çok şey olduğuna savundu.

Sungur, Hükümetin, KKTC vatandaşları için tapu harçlarını düzenleyerek sektörü rahatlatabileceğine işaret etti. Sungur, “Her tapu devrinde zincirleme olarak ödenen para % 18’e geliyor. Düşünün ki alıcıya % 16 avantaj sağlıyorsunuz. Diğer taraftan dövizden dolayı kiralarda da sıkıntı var. Kiralarda da % 10 stopaj alınıyor. Eğer stopaj düşürülürse kiracıya % 9 civarında bir avantaj sağlanır. Eğer kiralanan TL ise mal sahibine avantaj sağlıyor. Çünkü TL ile kiralayanlar da mağdur oldu. Örneğin bir firma TL apartman dairesi sattı, döviz yükseldikçe bir yerde krize girer. Burada iki taraflı çalışan bir bıçak var. Hem satıcıyı hem alıcıyı mağdur ediyor. Bu nedenle Devlete düşen görevler var ve onları yapmalarını bekliyoruz” şeklinde konuştu.

KITSAB Başkanı Erkan Kilim:

“Bu yıl üçüncü ülkelere yönelik yurt dışı tatillerinde düşüş yaşanabilir”

K.T. Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği (KITSAB) Başkanı Erkan Kilim, dövizin yükselmesinin her sektörü etkilediği gibi turizm sektörünü de etkileyeceğini söyledi. Kilim, yurt dışındaki uçak biletleri, paketler ve konaklamaların döviz kurundan hesaplandığı için bu yaz sezonunda olumsuz etkisini göstereceğini ifade etti. Kilim, son yıllarda Kıbrıs Türk halkının üçüncü dünya ülke tatillerinde artış olmasına rağmen dövizin yükselmesiyle birlikte bu yıl Avrupa tatillerinde düşüş yaşanabileceğini söyledi. Kilim, “Kıbrıs Türk halkının son yıllarda tatil alışkanlıkları değişmeye başladı ve daha çok seyahat etmeye başladılar. Halk olarak maaşlarımız TL olarak ödendiği için ekonomik olarak bir gelir kaybı söz konusudur. İnsanlar diğer harcamaları nedeniyle tatili daha zaruri olduğu için bir kenara çekebilirler. Dövizin yüzdeliklerine bakarsak o oranda bir düşüş olabilir diye düşünüyorum.  Uçak biletleri çok pahalıdır, bazı hava yolları sefer azaltmaya gitti. Sefer azaltmaları sonucunda bilet fiyatlarının ne olacağını şuan tam kestiremiyoruz. Dövizin yükselmesiyle durum daha da ciddileşebilir. Bu nedenle bu yıl düşüş yaşanacağını düşünüyoruz”

MASİB Başkanı İbrahim Akın:

“Hükümet geçici de olsa fonlarda hatırı sayılır iyileştirme yapmalı”

Motorlu Araç Satıcılar ve İthalatçılar Birliği (MASİB) Başkanı İbrahim Akın, dövizin yükselmesinin sektörü oldukça etkilediğini vurgulayarak, Hükümetin fonlarda geçici de olsa iyileştirme yapması gerektiğini vurguladı. “İyileştirmeler sembolik değil hatırı sayılır iyileştirmeler yapılması gerekir” diyen Akın, “otomobil satışı olmadığı zaman Devletin de bir kazanç elde edemeyeceğini” kaydetti.

Akın, “Biz en önemli sektörlerden biriyiz. Çünkü ödediğimiz fonlar da çok yüksektir. Araç değerini yarısı neredeyse devletin cebine gider. Gümrük, istikrar fonu, GKK stopajı, rıhtım gibi birçok değişik kalemde fonlarla çok ciddi rakamlar öderiz. Bu nedenle bunlarda iyileştirme yapılması gerekir” dedi. Akın, “Önemi olan müşterinin gelmesidir. Onun için elimizden geleni yaparız. Kârdan geçtik ama devlet de gelirlerinden bir miktar feragat yapmalı” dedi.

İbrahim Akın, “Şuan aranan arabalar 15- 20 bin TL’lik çok ucuz arabalardır. Bunlar da çok zaruri olup araba almak zorundaki müşterilerdir. Kaldı ki ucuz arabalar rahat değil ama insanlar ona bile razıdır. Halbuki dövizin böyle olmadığı dönemde 2012- 2013 gibi 8- 10 bin sterlin değerindeki arabaları da satardık. Kriz geldiği anda satışlar durur. Ancak eski ucuz arabaları satırız. Müşteri ona bile taksit ister çünkü birçok harcaması daha vardır. Yaptığımız işin de ne alan için ne de satan için tadı tuzu yok” 

Armar Group Direktörü Murat Arar:

“Hükümetin vergilerde ciddi bir düşüş yapması gerekiyor”

Dövizin beyaz eşya, elektronik ve mobilya sektörünü de etkilediğini vurgulayan Armar Group Direktörü Murat Arar, Hükümetin alması gereken önlemler olduğuna işaret etti. İthal ürünlerin döviz kurundan olduğunu bu nedenle öncelikle Hükümetin Türkiye’den ithal ürün getiren firmaları Türk Lirası’na dönmeleri için zorlaması gerektiğini söyledi. Ayrıca Hükümetin vergilerde ciddi bir düşüş yapması gerektiğine işaret eden Arar, “Biz bu şekilde zaten zarar ediyoruz. Bu nedenle alınan fonlara, KDV’lerde düşüş olması gerekir ki en azından tüketiciye yansıyabilsin” dedi. Arar, “İthal ettiğimiz günün kurunu alsa bile işimize etmiyor. Ciddi bir sıkıntı var. Şuanda satışlarda da sıkıntı var. Ürün satmayı bırakın, insanların alım gücü düştü. Bizler de sıkıntı çekiyoruz çünkü satışımız yok. Bu sıkıntılar beyaz eşya, elektronik eşya ve mobilya için de söyleyebiliriz” dedi.

Öztürk&Özel Denizalp Alüminyum Direktörlerinden Özel Denizalp:

“Merkez Bankası ithalatçılara sabit kurdan döviz satarsa zarara uğramayız”

Döviz kurunun yükselmesinin alüminyum sektörünü de etkilediğini aktaran Özel Denizalp, Merkez Bankası’nın ithalatçı firmalara sabit kurdan döviz satması halinde firmaların zarara uğramayacağını, dile getirdi.

Denizalp, “Mal alışımız dövizle olduğu için dövizle malzeme satmak yoluna gidiyoruz. Dövizle mal satıyoruz ama karşılığında 60, 90 veya 120 güne kadar Türk Lirası çekler alıyoruz. Döviz arttığı oranda da elimizdeki TL çekler nedeniyle zarara uğruyoruz. Ayrıca kurlar arttıkça bizim fiyatlarımız artıyor bu da vatandaşa yansıyor. Döviz olarak tamam da TL olarak artıyor. Bize göre bunun önüne geçilmesinin en kolay yolu Merkez Bankası’nın kuru sabitlemesi olacak. Merkez Bankası, ithalatçılara sabit bir kurdan döviz satarsa firmalar hem zarara uğramayacak hem de vatandaşa daha uzun vadede mal satmış olacağız. Bunun önüne başka türlü geçilemeyeceğini düşünürüm. O zaman vatandaşa da faydası olacak” şeklinde konuştu.

Yenidüzen