KTEZO Başkanı Kanber, devletin vergi toplama konusunda sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini belirterek, eşit, rekabet edilebilir bir ortam yaratılması ve kazançlar üzerinden vergi toplanması gerektiğini söyledi.

Deniz ABİDİN

Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Başkanı Mahmut Kanber, devletin vergi toplamada sıkıntısı olduğunu ancak bunun ülkedeki yerel gelirlerin tam olarak toplandığı anlamını taşımadığını ifade etti. Kanber, ülkede vergi toplayacak hizmetlerin verildiğinin gerçek olmadığını belirterek, devletin vergi toplamada sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini kaydetti. Kanber, devletin eşit, rekabet edilebilir bir ortam yaratması ve kazançlar üzerinden vergi toplaması gerektiğine işaret ederek, özellikle küçük esnaf için bunun önemli olduğunu belirtti. Kanber, ülkede parayla birlikte işletme enflasyonu yaşandığına dikkat çekerek, bu nedenden dolayı insanların kazanamadığı için vergisini ödeyemediğini kaydetti. Kanber, bunun tam tersi olan kazandığı halde vergisini ödeyemeyen bir kesimin varlığına da dikkat çekerek, çoğu zaman ise vergi ödemede adil olmayan durumların yaşandığını söyledi. 

“Vergi sistemi verginin adaleti noktasında programlanmalı”
Kanber, şöyle devam etti, “Vergi sistemi sadece teknolojik olarak değil verginin adaleti noktasında çalışılması ve programlanması gerekir. Resen vergiye gelince bu yasaya aykırı bir durumdur. Yapılmayacağı söylenmişti. Resen vergi topluma karşı aslında siz doğru söylemiyorsunuz mesajı veriyor. Gelişmiş toplumlarda aslında mükellefi izlersiniz. Kazanıyor mu kazanmıyor mu,  düşüş nedir, ekonomi içindeki yeri nedir, alacağı nedir, bankalara olan borcu nedir, bunlara bakarak vergi takdirini yapmak zorundasınız. Üç yıl beş yıl beyan yapılmadıktan sonra belki de işletmenin kapandığı görülebilir. Resenin doğru işlemediği bir gerçektir.” 

“Küçük işletmeler izlenmelidir”
Kanber, resen verginin büyük sermayeli gruplara gitmesi durumunda ve vergi kaçırıldığı ispat ediliyorsa bu noktada anlaşılabilir olduğunu, ancak küçük işletmelerin izlenmesi gerektiğinin altını çizdi. Kanber, “Biraz realist olmamız lazım. Ülkede büyük bir ekonomik sıkıntı var. Bu sıkıntıların sonucunda işletmelerin vergi veremediği ve adil rekabet düzeni olmadığı için kimse bu düzene uymuyor” diye konuştu. Kanber, izlenmesi durumunda vergi kaçırdığı ispat edilenlere vergi takdirinin yapılabileceğini, bunun yasa olduğunu ifade ederek, resen verginin kapalı olan iş yerlerine, hatta ölen şahıslara bile gitmekte olduğunu belirtti.

“Her yıl bir önceki yıldan daha kötü”
Kanber, bunun sistemin bozukluğuyla ilgili bir şey olduğunu söyleyerek, resen verginin güvenilmeyen toplumlara uygulanan bir model olduğuna vurgu yaptı. “Bu topluma yakışan bir şey değildir” diyen Kanber, daha çok vergi sisteminin kendi mükelleflerini izlemesi gerektiğini belirtti. Kanber, küçük işletmeler açısından bakıldığında her yılın bir önceki yıldan daha kötü olduğunu belirterek, Türk Lirasının döviz karşısında düşüş göstermekte olduğunu, hayat pahalılığının çok yüksek olduğunu kaydetti. Kanber, tüm girdilerin hep döviz üzerinden olduğuna işaret ederek insanların hizmet sektöründe kar yapamadığını söyledi. 

“2017 yılı bir kayıptır”
Kanber, 2017 yılının küçük işletmeler için bir kayıp olduğuna dikkat çekerek, ülkede 30 bin işletmenin olduğunu, dünyanın hiçbir yerinde bir kişiye 30 işletme düşen bir yer daha olmadığını belirtti. Kanber bunun, ekonominin doğru gitmediğinin bir göstergesi olduğunu söyleyerek, serbest piyasalarda bile kendi içinde kuralların olmak zorunda olduğunu kaydetti. 
Kanber, nüfusa göre planlama yapılması gerektiğini ifade ederek, işletme planları yapılarak piyasada bir enerjinin yaratılması gerektiğini belirtti. 

“İşveren de çalışan da kazanmıyor”
Kanber, “Piyasadan önce işletmeler kazanacak. İşletmeler kazandıktan sonra da çalışanların bugün aldığı asgari ücret yukarı çekilecektir. Asgari ücretin düşük olması nedeniyle işveren de kazanmıyor, çalışan da kazanmıyor. Halbuki rekabet edilebilir bir ortam yaratılmış olsa işverenin kazandığı durumda asgari ücretin daha yüksek olması gerekir. Asgari ücret basamak ücretidir. Bu hayat pahalılığına kazanç yetmiyor. Bugün bir işletme sahibi çalışan kadar kazanıyor. Ekonomi açısından bakıldığında 2017 yılı bir kayıptır” diye konuştu.

Yeni Bakış