LÖSEMİ, LENFOMA GİBİ KAN KANSERLERİNDE, GENETİK YATKINLIĞIN ŞİFRESİNİ ÇÖZMEYE YÖNELİK ÇALIŞMALARDA SONA YAKLAŞAN BİLİM İNSANLARI, KODLARIN BELİRLENMESİYLE KAN KANSERİNDE ETKİLİ KROMOZOMLARI TESPİT EDEBİLECEK

LÖSEMİ LENFOMA MİYELOM HASTALARI VE ARAŞTIRMA EĞİTİM BİRLİĞİ DERNEĞİ BAŞKANI PROF. DR. ÖZCAN:

"ÖNÜMÜZDEKİ 10 YILDA BEKLEDİĞİMİZ ŞEY, LÖSEMİDE GENETİK YATKINLIĞIN ŞİFRESİNİN BELİRLENMESİDİR. BÖYLECE, İNSANDA HANGİ GENLERİN LÖSEMİYE YATKINLIK YARATTIĞI, HANGİ GENLERİN DİRENÇ YARATTIĞI SAPTANABİLECEK"

"KİŞİNİN GENLERİ İNCELENDİĞİNDE LÖSEMİ OLMA RİSKİNİN DÜŞÜK YA DA YÜKSEK OLUP OLMADIĞI TESPİT EDİLEBİLECEK"

Bilim adamları, lösemi, lenfoma gibi kan kanserlerinde genetik yatkınlığın şifresini çözmeye yönelik araştırmaların tamamlanmasıyla, genetik kodları belirleyerek kan kanserinde etkili kromozomları tespit edebilecek.

Uzmanlar, bu sayede insanda hangi genlerin lösemiye yatkınlık yarattığının, hangilerinin dirence yol açtığının saptanacağını, kişide lösemi riskinin düşük ya da yüksek olup olmadığının belirlenebileceğini ve tedavinin buna göre planlanacağını ifade ediyor. Genlere yönelik geliştirilecek akıllı ilaçlarla, kan kanserlerinin, hipertansiyon gibi gün içinde hap şeklinde alınan tedavi ile kronik hastalık haline dönüşeceğini belirtiyor.

Lösemi Lenfoma Miyelom Hastaları ve Araştırma Eğitim Birliği Derneği Başkanı Prof. Dr. Muhit Özcan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kan kanserlerinin yaş ve cinsiyet ayrımı gözetmeyen ciddi bir hastalık olduğunu söyledi.

Çalışmalara göre, Türkiye'de yılda 35-40 bin civarında yeni kan kanseri vakası olduğunu tahmin ettiklerini belirten Özcan, bu hastaların yaklaşık yarısının yaşamını yitirmesinin ön görüldüğünü kaydetti.

Özcan, yaşın ilerlemesiyle kan kanserleri sıklığı ve ölüm riskinin arttığına dikkati çekerek, hastalığın en fazla 50-60 yaşın üstündeki kişilerde görüldüğünü, 20 yaş altında görülme sıklığının yüzde 20'lerde olduğunu ifade etti. Özcan, insan ömrünün uzamasıyla yaşlı nüfusun, buna paralel de kan kanseri hasta sayısının da attığını dile getirdi.

"OBEZİTE, KAN KANSERLERİNDE ÇOK ÖNEMLİ BİR RİSK FAKTÖRÜ"

Kan kanserinde genetik yapı ve çevresel faktörlerin etkili olduğunu anlatan Özcan, sağlıksız beslenme koşulları, enfeksiyon gelişimi, kimyasal ajanlar, elektromanyetik kirlilik ve uygun olmayan yaşam koşulları gibi etkenlerin kansere yakalanma riskini yükselttiğine işaret etti.

Özcan, yaşlandıkça vücudun lösemi, lenfoma hücresini tamir mekanizmasının zayıfladığının altını çizerek, "Çünkü, yaşlandıkça kromozomlar bozulur ve kolay tamir edilemez. Bu nedenle yaşlılarda lösemi, lenfoma gibi kromozom bozukluklarından kaynaklanan hastalıklar fazladır" diye konuştu.

Sigara kullanımı ve obezitenin kan kanserlerinde çok önemli bir risk faktörü olduğuna işaret eden Özcan, kanseri önleyen mucize diyetlerin olmadığını vurguladı. Özcan, "Tanrı'nın verdiği tüm nimetlerden eşit faydalanılması, gazlı içecek, un, şeker ve tuzdan uzak durulması yeterlidir" ifadesini kullandı.

"GELECEKTE KAN KANSERLERİ KRONİK HASTALIK HALİNE GELECEK"

Özcan, gelecekte kan kanserlerinin artık hipertansiyon gibi kronik bir hastalık haline geleceğini belirtti.

Bilim insanlarının, kan kanserlerinde çok önemli genetik çalışmalar yürüttüğünü dile getiren Özcan, şunları kaydetti:

"Önümüzdeki yıllarda genetik yatkınlığın şifresi tamamen çözülecek. Önümüzdeki 10 yılda beklediğimiz şey, lösemide genetik yatkınlığın şifresinin belirlenmesidir. Böylece, insanda hangi genlerin lösemiye yatkınlık yarattığı, hangi genlerin direnç yarattığı saptanabilecek. Bu sayede, kişinin genleri incelendiğinde lösemi olma riskinin düşük ya da yüksek olup olmadığı tespit edilebilecek."

Çok önemli bir seviyeye gelen araştırmalarda çözüme yaklaşıldığını dile getiren Özcan, başta ABD olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde geniş kapsamlı araştırmalar yürütüldüğünü vurguladı.

"AKILLI İLAÇLARLA TEDAVİ BAŞARISI YAKLAŞIK YÜZDE 90"

Özcan, hastalıkta etkili genlerin tespit edilmesi halinde kan kanserini önlemeye yönelik çalışmalara ağırlık verileceği değerlendirmesinde bulunarak, Genetik bilgilerin, kan kanserlerinin tedavisinin belirlenmesinde de etkili olacağına işaret etti.

Artık geni bilinen hastalıklarda, o genin ya da o genin ürettiği proteinin hedef alındığına dikkati çeken Özcan, "Hedefe yönelik tedavi diye isimlendirilen yöntemle ya geni ya genin yarattığı enerji mekanizmasını durduruyoruz" dedi.

Genetik kodun çözülmesiyle kişiye özel tedavilerin olacağını belirten Özcan, hedefe yönelik tedavi kapsamında da her yıl yeni akıllı moleküllerin ilaca dönüştürüldüğünü ve tedavi protokollerinde yerini aldığını söyledi. Özcan, "Her geçen gün lösemi, yaban aslanından evdeki uysal kediye dönüşecek" diye konuştu. Akıllı ilaçların löseminin bir türünde kullanıldığını ve yaklaşık yüzde 90 tedavi başarısı sağlandığını aktaran Özcan, tüm kan kanserlerinde akıllı ilaç seçeneğinin bulunmadığını kaydetti.

Özcan, şöyle devam etti:

"Löseminin genetik şifresinin çözmesiyle yüzde 90'ın üstünde kontrol edilebilir kronik bir hastalık haline gelecek. Hedef, lösemiyi hipertansiyon gibi günde ağızdan alınan bir hap ile tedavi edilebilir hale getirmektir. En geç 20 yıl içinde löseminin hemen hemen bütün tiplerinde ağızdan alınan haplarla tedavi etmek ve lösemiyi kolesterol yüksekliği, hipertansiyon gibi kronik bir haline getirmek mümkün olacak."

Kaynak: TAK