Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği'nin "KKTC' ye Yönelik Su Temini ve Elektrik Nakil Projeleri" başlıklı çalışmasında, çarpıcı tespitler yer aldı.

Çalışma raporunda, KKTC'ye deniz altından boru ile su taşınmasını sağlayacak ve 2014 yılının Mart ayında tamamlanması planlanan proje ile Kıbrıs'ın Makarios'un "Ada'nın Türkiye'ye bağlanmasına asla izin vermem" şeklindeki tarihi nitelikteki sözlerinden 50 yıl sonra Kıbrıs'ın denizden Türkiye ile bağının kurulacağı tespiti yer aldı. KKTC'ye su sağlama projesi ise özelliklerinden dolayı  "asrın projesi" olarak nitelendirildi.

Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği'nin internet sitesi yenilendi. MGK Genel Sekreterliği'nin kurumsal internet sitesinde, "KKTC' ye Yönelik Su Temini ve Elektrik Nakil Projeleri" başlıklı bir çalışma raporu yer aldı.

Görüş uyarısı

Raporun girişinde, çalışmanın bilgilendirmek ve güvenlik alanındaki yeni perspektifleri paylaşmak maksadıyla internet sitesinde sunulduğu ve çalışmada ifade edilen görüşlerin Genel Sekreterliğin resmi görüşleri olmadığı uyarısında bulunuldu. Çalışma raporunda, KKTC'ye deniz altında boru ile Türkiye'den su taşınmasını öngören proje konusunda, şu bilgiler verildi:

Asrın projesi

"KKTC Su Temin Projesi, 2 adet baraj (Anamur-Alaköprü ve Güzelyalı-Geçitköy Barajı), 107

kilometre boru hattı ile 2 adet terfi istasyonundan (Anamuryum Dengeleme Deposu ve Güzelyalı

Pompa Istasyonu) oluşmaktadır. Proje kapsamında, 80 kilometresi deniz altından olmak üzere,

toplam 107 kilometre boru hattıyla Anamur / Dragon Çayı’ndan Kıbrıs'a su götürülecektir.

Projenin fizibilite çalışmaları 2008 ve 2009 döneminde yapılmıştır. Projede ilk temel 7 Mart

2011 tarihinde Alaköprü Barajı için atılmış olup, proje Türkiye, deniz geçişi ve KKTC’de olmak

üzere üç aşama halinde ve eş zamanlı olarak yürütülmektedir.

Mart 2014'te bitecek

Proje üç yıl içinde tamamlanacak olup, 7 Mart 2014 tarihinde bitirilmesi hedeflenmektedir.

Deniz isale hattı, deniz seviyesinden 250 metre derinde ve 500 metre aralıklarla deniz tabanına

bağlanarak askıda döşenecek boru hattı ile oluşturulacaktır. Proje, deniz geçiş mesafesi ve

kullanılan teknoloji itibariyle, dünyada bir ilki teşkil edecektir. Bu nedenle proje, asrın projesi olarak gündeme getirilmiştir."

Makarios'un sözlerinden 50 yıl sonra...

Çalışma raporunun sonuç bölümünde, şu değerlendirmeler yapıldı:

"KKTC’ye Su Temin Projesi, gerek kullanılacak teknoloji, gerek kat edeceği mesafe açısından

küresel ölçekte önemli bir projedir. Taşıyacağı su miktarı açısından ise, çok büyük olmamakla

birlikte, geliştirilmeye açık bir proje niteliğindedir. Su temin ve elektrik nakil projeleri, ekonomik, tarımsal, teknolojik ve sosyolojik yönü olan çok boyutlu projelerdir. Aynı zamanda, anılan projeler önemli stratejik ve siyasal sonuçları olacak niteliktedir.

Öncelikle KKTC’nin kalkınma hamlesine hizmet edecek ve ekonomik özgürlüğüne destek sağlayacak kapsamda olduğu değerlendirilmektedir. Kronik bir su arzı sorununa sahip Kıbrıs’ta, Makarios’un 'Ada’nın Türkiye’ye bağlanmasına asla izin vermem' ifadesinden yaklaşık 50 yıl sonra, Türkiye’den bir bağlantıyla su temini sağlanmış olacaktır. Böylece, 40 yıllık geçmişi olan ve sloganlaşmış bir fikrin yaşam bulmasının sağlanmış olacagı düşünülmektedir.

İzolasyon algısı kırılacak

Projelerin önemli yansımalardan birisi ise Kıbrıs Türk halkı nezdinde Türkiye algısına ilişkin

olacağıdır. Söz konusu projelerin realize edilmesi sonucu, Kıbrıs Türklerinin kendilerini yalnız

hissetmemesi ve her durumda Türkiye’nin güçlü bir şekilde kendilerine sahip çıkmakta olduğunun gösterilmesi açısından önemli gözükmektedir. Projeler, aynı zamanda GKRY’de hakim olan bir algının kırılması açısından da değer taşımaktadır. Bu bağlamda GKRY’de var olan 'Kıbrıs Türklerinin uygulanan izolasyonlar sonucu pes ederek azınlık statüsünü kabul edeceği' yönündeki beklentiyi kıracak mahiyette bir proje olduğu düşünülmektedir.

Bahse konu projeler, orta ve uzun vadede GKRY başta olmak üzere, üçüncü ülkelere uzatılabilecek mahiyette geliştirilebilir nitelikte projelerdir. Bu çerçevede, Türkiye’nin KKTC’ye yönelik böyle bir enerji kaynağı sunumu, Kıbrıs tarihi açısından da stratejik öneme ve değere sahip olup, tarihsel olarak da GKRY karşısında farklı bir konuma geçişi simgelemektedir. Projelerin bir diğer önemli boyutu, GKRY ile süren müzakere süreci ve daha genelde Kıbrıs Sorunu’nun çözümüne katkı olabilme potansiyeline ilişkindir. Projelerin gündeme gelmesine paralel işlendiği üzere, GKRY’ye de su ve elektrik verilebilme ortamının yaratılmasıyla, anılan projelerin kalıcı bir uzlaşmaya ve barışa somut bir katkı olacak şekilde değerlendirilmesi söz konusu olabilecektir.

Birleşik Kıbrıs fikri sona erecek

Ancak, orta ve uzun vadede, GKRY’nin su temini konusunda Türkiye’ye bağlı bir yapıyı arzu

etmeyeceği ve bunun yerine, deniz suyunun arıtımı ve / veya (daha pahalı da olsa) diğer

alternatifleri gündemde tutmak isteyecegi değerlendirilmektedir. Bu nedenle de, önümüzdeki

dönemde, KKTC Su Temin Projesi’nin 'Birleşik Kıbrıs' fikrini sona erdirecek bir proje olduğu

değerlendirmelerinin gündeme gelebileceği kıymetlendirilmektir."

Milliyet