Kıbrıs açıklarında doğal gaz yataklarının bulunması, Kıbrıs sorununun çözümünü hızlandırır mı?

Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, BBC Türkçe'ye açıklamasında, aksine doğal gazın çözümü geciktirici bir etki yapabileceğini söyledi. 

Eroğlu "Kıbrıs sorununun çözümünde bir teşvik unsuru olması gerekirken doğal gazın yaratacağı muhtemel zenginliği düşünen Rum tarafı bizimle paylaşma olmasın diye anlaşmadan da uzaklaşıyor" dedi. 

Kıbrıs Dışişleri Bakanı Yannis Kassulides ise BBC Türkçe'ye demecinde, "Gazın ters bir etkisi olursa çok yazık olur. Bu mantıklı birşey değil zaten. Bu, iki toplum için de çok iyi bir motivasyondur. Çünkü, her zaman söylediğimiz gibi, doğal gaz tüm Kıbrıslılara aittir. Bu nedenle, bir çözümün ardından, tüm Kıbrıslılar bundan faydalanacaktır."

BBC Türkçe'nin görüşlerine başvurduğu Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum uzmanlar ise, sadece doğal gazın, Kıbrıs sorununda her şeyi değiştirebilececeği görüşünde. 

Siyaset uzmanı Dr. Kudret Akay doğal gazın bir anlaşmayı hızlandırabileceğini söyledi.

'Kıbrıslılar projenin önünde duramaz'

Akay şöyle konuştu:

"İsrail, ABD, Türkiye, AB gibi bölgede etkin olan güçler, bu hidrokarbonun bir şekilde Avrupa Birliği'ne naklini istiyorlar. Kıbrıslı Türkler ve Rumlar bu büyük projeyi engelleyici durumdaki pozisyonlarını sürdüremezler." 

"Sonunda bu hidrokarbon çıkacaksa, özellikle İsrail kuışağındaki gazın taşınabilmesi için bu boruların uluslararası sulardan, Kıbrıs sularından geçmesi gerekiyor. Bu yatırımın uluslararası hukuka uygun şekilde yapılması gerekiyor. Bunun için de Kıbrıs'taki durumun uluslararası hukuka uygun hale getirilmesi için çok büyük bir baskı var."

'Türkiye yararlanacaksa çözüm olmalı'

Lefkoşa Üniversitesi Rektörü Prof. Mihailides Attalides, "Eğer Türkiye, bölgede doğal gaz bulunmasının yarattığı olanaklardan yararlanacaksa Kıbrıs sorununun çözülmesi gerekir" derken Kıbrıs Üniversitesi'nden Prof. Niyazi Kızılyürek ise doğal gazın çözüm için yeni bir ivme yarattığına dikkat çekti:

"Kıbrıs sorununun çözümü her zaman Kıbrıs sorunu dışındaki faktörlere bağlı olagelmiştir. Annan planı referandumunun üzerinden 10 yıl geçti. O konjonktürde Türkiye'nin AB üyeliği ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Avrupa Birliği üyeliği ve bir momentum oluşturmuştu. Ne yazık ki Kıbrıslı Rumların "Hayır" demesi yüzünden kalıcı bir barışa geçemedik. Bugün o momentumu hazırlayan faktör doğal gaz yataklarıdır."

'10 yıl önce AB'ydi şimdi doğal gaz'

Prof. Kızılyürek, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın Mayıs'ta Kıbrıs'a yaptığı ziyaretin de doğa gazın rol oynadığını belirtti:

"Hem Kıbrıs'ın kendi doğal gaz yatakları hem de İsrail'in piyasaya açmaya çalıştığı doğal gaz yataklarıdır. Dolayısıyla burada, Yunanistan, Türkiye ve İsrail üzerinden yeni bir işbirliği havzası gündeme geliyor. Özellikle Amerikan Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın Kıbrıs'ı ziyaret etmiş olmasının bundan kaynaklanan bir diplomatik hamle olduğunu düşünüyorum." 

Kıbrıs açıklarındaki 2012 yılında bir sahada 140 milyar metreküp doğal gaz keşfedildiği açıklanmıştı. Türkiye, Kıbrıslı Türklerin de sürece dahil edilmesini istiyor.