Sonbahar ve kış dönemlerinde daha sık görülen uyuz hastalığı hakkında merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz. Sarcoptes scabiei isimli bir parazitin neden olduğu Uyuz hastalığının belirtileri nelerdir? Bulaşıcılığı çok hızlı olan hatta salgınlara bile yol açan uyuz hastalığının tedavisi…

Özellikle aynı kıyafetleri giyen, aynı yatağı veya aynı havluyu paylaşan kişiler arasında daha kolay yayılan, yaş ve cinsiyet ayırt etmeksizin bulaşan uyuz hastalığı nedir?

UYUZ NEDİR?

Sarcoptes scabiei olarak bilinen bir akardan kaynaklanan cilt hastalığıdır. Tedavi edilmeyen bu mikroskobik akarlar cildinizde aylarca yaşayabilir. Cilt yüzeyi üzerinde çoğalırlar daha sonra içine girer ve yumurta bırakırlar. Bu ciltte kaşıntılı, kırmızı bir döküntü oluşturur.

Daha çok hastane, huzurevi, askeri kışlalar, bakım evleri gibi kalabalık ortamlarda temas ile kişiden kişiye bulaşan uyuz hastalığı, sanılan aksine kedi ve köpek gibi hayvanlardan insana bulaşmaz. Özellikle aynı kıyafetleri giyen, aynı yatağı veya aynı havluyu paylaşan kişiler arasında daha kolay yayılan uyuz hastalığı yaş ve cinsiyet ayırt etmeksizin bulaşır.

UYUZ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Doktorunuz, uyuzu fiziksel bir muayene yaparak ve uyuzdan etkilenen deriyi inceleyerek teşhis edebilir. Muayene esnasında, bazı durumlarda doktorunuz; hastalığınızın teşhisini doğrulamak için bir iğne yardımıyla uyuz akarlarını cildinizden çıkarabilir. Uyuz akarının kolaylıkla tespit edilemediği durumlarda, doktorunuz cildinizden doku örneği alarak ve bunu bir takım testlerden geçirerek, cildinize uyuz akarının ve yumurtalarının yerleşip yerleşmediğini kesin olarak teşhis edebilir.

UYUZ BELİRTİLERİ

Uyuza maruz kaldıktan sonra, semptomların ortaya çıkması altı hafta kadar sürebilir. Semptomlar, daha önce uyuz olan kişilerde genellikle daha hızlı gelişir.

Uyuzun belirti semptomları, geceleri kötüleşen döküntü ve yoğun kaşıntıdır. Uyuz olan bölgenin kaşıntı yüzünden sürekli kaşıma ile çizilmesi, enfekte hale gelen yaralar oluşturabilir.

Büyük çocuklarda ve yetişkinlerde uyuzun yaygın olarak görüldüğü bölgeler şunlardır:

– Bilek
– Dirsek
– Koltuk altı
– Meme
– Penis
– Bel
– Kalça
– Parmaklar arasındaki alan

Bebeklerde vaya küçük çocuklarda ve bazen çok yaşlı veya bağışıklık sistemi zayıf olanlarda uyuz olan bölgeler şöyledir:

– Kafa
– Yüz
– Boyun
– Eller
– Ayak tabanları

Döküntünün kendisi küçük ısırıklar, delikler, deri altındaki şişlikler veya sivilce benzeri şişliklerden oluşabilir. Akarların yuva parçaları bazen deride görülebilir. Küçük yükseltilmiş veya rengi bozulmuş çizgiler olarak görünebilir.

Norveç uyuzu (Kabuklu uyuz)

Uyuz olan bazı insanlar, Norveç uyuzu veya kabuklu uyuz olarak bilinen başka bir uyuz şekli geliştirebilirler. Bu, daha şiddetli ve aşırı derecede bulaşıcı bir uyuz türüdür. Kabuklu uyuz olan insanlarda, binlerce akar ve yumurta içeren derin kabuklar oluşur. Bu kişiler; uyuz hastalığını bir diğer kişiye daha kolay bulaştırabildikleri için acilen tıbbi tedavi almaları gerekir.

Kabuklu uyuzlar da görünebilir:

– Kalın
– Gri
– Dokunduğunda kolay kırılmayan kabuklar

Kabuklu uyuzlar genellikle zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerde gelişir. Bunlar:

– Beyinle ilgili nörolojik rahatsızlığı olanlarda
– Yaşlı kişilerde
– Küçük çocuklar ve hamile kadınlarda
– Engellilerde
– Down sendromlu hastalarda
– HIV, AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığı bulunanlar.

UYUZ BULAŞICI MIDIR?

Uyuzlar bulaşıcıdır. Aşağıdaki şekillerde yayılabilir:

– El ele tutuşma gibi uzun süreli cilt-deri teması
– Cinsel ilişki
– Uyuz enfeksiyonu olan biri tarafından kullanılmış olan giyecekler, yatak örtüleri veya havluları paylaşma

Uyuz çoğunlukla doğrudan fiziksel temas yoluyla bulaştığından, istila aile bireylerine, arkadaşlara ve eşinize kolayca bulaşabilir. Uyuz ayrıca aşağıdaki yerlerde hızla yayılabilir:

– Okullar
– Askeri kışlalar
– Huzurevleri
– Rehabilitasyon tesisleri
– Spor salonlarının soyunma odaları
– Hapishaneler