KKTC’de susuzluğun ve kuraklığın had safhaya ulaştığını dile getiren hayvancı ve çiftçi birlikleri, 2018 yazının her iki sektör için de ciddi sıkıntılara gebe olduğu uyarısında bulundu.

Özlem ÇİMENDAL

KKTC’de susuzluğun ve kuraklığın had safhaya ulaştığını dile getiren hayvancı ve çiftçi birlikleri, 2018 yazının her iki sektör için de ciddi sıkıntılara gebe olduğu uyarısında bulundu. 

Tatlısu Seracılar Birliği Başkanı Mithat Kargı: “Çitçiyi  çok kötü günler bekliyor”

Çiftçinin ciddi su sıkıntısı yaşadığını söyleyen Tatlısu Seracılar Birliği Başkanı Mithat Kargı, Türkiye’den borularla gelen ve ülkenin can suyu olacağı söylenen suyun da çiftçinin derdine derman olmadığını dile getirdi. 

Suyun dağıtımı olması gerektiği gibi yapılmadı 

Su projesinin planlı yapılmadığını ve dağıtımının olması gerektiği gibi gerçekleşmediğini ifade eden Kargı, “Tatlısu, Güzelyurt ve Mağusa’ya bu suyun verilmesi gerekirdi. Şu an bizim köyde aşırı derecede kuraklık var” dedi. 

Son 1 haftadır su fiyatları çok yükseldi 

Susuzluğun ve kuraklığın had safhaya ulaşmasının yanı sıra, son bir haftadan beri su fiyatlarının yükseldiğine dikkat çeken Kargı, “Su sıkıntısı oldukça fazla olmasına rağmen, su fiyatları son bir haftadır oldukça yükseldi. Sular aşırı derecede tuzlandı. Doğru dürüst ürün üretemez olduk. Ekiyoruz istediğimiz tonajı alamıyoruz, bu defa da fiyatlar yukarıya çıkıyor” şeklinde konuştu. 

“Su sorunu çözülmezse ciddi sorunlar yaşanacak”

Su sorununun bir an evvel çözülmezse çok büyük sıkıntıların yaşanacağının altını çizen Kargı, “Halkı ileriki günlerde çok büyük sıkıtılar bekliyor. Su sorununa acil çözüm üretilmesi gerekmekte. Su sorunu çiftçi için ciddi tehlike yaratmaya başladı. Bir an evvel çözüm bulunması gerekmekte” dedi. 

KKTC’de kuraklık had safhaya ulaştı 

Çiftçinin 2018 yazını düşünmek bile istemediğini dile getiren Kargı, kuraklığın had safhaya ulaştığı KKTC’de dünyada olduğu gibi mevsimlerin de değişmesi ile ciddi sorunların kapıda olduğunu vurguladı. Kargı, “Mayıs-Haziran ayları arasında çok kuvvetli yağmurlar yağıyor ancak bu yağmurlar ne ekine ne de ağaçlara yarıyor. Artık mevsimler de yağmurlar da beklenen zamanda beklenen verimi vermiyor” ifadelerini kullandı.

“Bir damla suyu bile boşa harcama lüksümüz yok”

Yağmur sularından en üst seviyede faydalanılabilmesi için Tarım Bakanlığı’nın projeler üretmesi gerektiğine dikkat çeken Kargı, “Yağmur sularının göletlerde birikmesi sağlanarak, çiftçinin kullanımına fırsat tanıyacak çalışmalar yapılabilirse, belki çiftçinin kuraklık sorununa bir nebze de olsa rahatlama sağlanabilir. Bir damla suyu bile boşa harcama lüksümüz yok artık. Oluşturulacak ve geliştirilecek projelerle bu soruna çare bulunması gerekiyor, konuşmayla olmuyor” diye konuştu. 

Tatlısu bölgesi kuraklıkla baş başa 

Tohumların çimlenmediğini, ekinlerden istenilen ve beklenen verimi alamadıklarını ifade eden Kargı, Mesarya bölgesinde bir nebze hareketlilik olmasına rağmen, özellikle Tatlısu bölgesinde ciddi kuraklık yaşandığını söyledi. 

Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları: “Kuraklık hem hayvancı hem çiftçiyi vurdu”

KKTC’nin ciddi kuraklık tehlikesi ile karşı karşıya olduğuna işaret eden Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları da, hem hayvancı hem de çiftçinin yolun sonuna geldiğini dile getirdi. 

Tarlalarda mantar, pas hastalıkları baş gösterdi 

Naimoğulları, özellikle ocak ayında dışarıdan 2018 yılı için getirilen tohumların ilaçsız olması nedeni ile tarlalarda mantar ve pas hastalıklarının baş gösterdiğine vurgu yaptı. Naimoğulları, “Ürünler bu hastalıklar nedeni ile ciddi anlamda zarar gördü. Tarım Bakanlığı’nın acil ilaçlama yapmasını söyledik, ancak hiçbir açıklama gelmedi” dedi. 

Yağış olan bölgelerde de hastalıktan dolayı verim düştü 

Yağmurların beklenen düzeyde olmaması ve tarlalarda ilaçsız tohumlar nedeni ile hastalıkların baş göstermesi sonucu, kuraklığın etkisinin iki kat hissedildiğini ifade eden Naimoğulları, “Yağış olan bölgelerde de hastalıktan dolayı verim alınamadı. Şu anda KKTC’de yüzde yüz kuraklık yaşanmaktadır” diye konuştu. 

Şahali’ye çağrı

Naimoğulları şunları söyledi: “Tarım Bakanı Sayın Erkut Şahali’nin göreve geldiği gün doğru destekleme projelerinin oluşturulmasını talep ettik. Kaba ot ve yemlik arpaların oluşturulması için eylem planı hazırlanmasını talep ettik.”

“Bu yıl da aynı bütçe ayrıldı”

Geçen yıl yem bitkisi ekimine dönüm başı 18 TL verilirken bu yıl da aynı miktarda destek verilmesini de eleştiren Naimoğulları, “Bunun 40 TL gibi bir rakam olması gerekiyordu. Çiftçinin yem bitkisi ekimi ve kaba ot üretimi yapması sağlanmalıydı” dedi.

120 bin ton kaba ota ihtiyaç var

KKTC’nin şu anda 120 bin ton kaba ota ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Naimoğulları, “Bu kaba otun bir miktarını karşılayabilmeyi umut etmiştik. Ancak Tarım Bakanlığı ne dövizin yükselmesini ne de girdilerin artmasını dikkate almadan geçen yılki açıklamanın aynısını yaparak aynı miktar ile destek olacağını söyledi” dedi. 

Akaryakıt fiyatları çıktı, girdiler yükseldi 

Akaryakıt fiyatlarının zamlanmasının da ciddi sıkıntılar yarattığına işaret eden Naimoğulları, “Şubat ayında 15 kuruş, Mart ayında 4 kuruş, Euro Dizel’e 19 kuruş zam geldi. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda üreticinin 

18 TL verilen destek ile bunu yapması söz konusu değildir” diye konuştu. 

Hayvanlara yedirecek kaba ot yok 

Hayvancının kuraklıktaki en büyük probleminin kaba ot noktasında olduğuna dikkat çeken Naimoğulları, ısının 30 dereceye kadar yükseldiği Mart ayında kaba otların da kuruduğunu söyledi. Naimoğulları, “Bu yıl hayvanlara yedireceğimiz kaba otun ne kadarını karşılayacağız hep beraber göreceğiz. Şu anda hayvancı elindeki hayvanı satarak, borçlanarak kaba ot ihtiyacını karşılamaya çalışıyor” dedi. 

“Kuraklık Güzelyurt, Girne, İskele-Karpaz ve Geçitkale’de yüzde yüz”

Özellikle Güzelyurt, Girne, İskele-Karpaz ve Geçitkale bölgesinde yüzde yüz kuraklık yaşandığının da altını çizen Naimoğulları, bir miktar kaba otun az da olsa yağış alan Mesarya bölgesinde oluştuğunu, ancak bunun da ülke hayvancısı için yeterli bir miktar olmadığını kaydetti. Naimoğulları, bu yıl da hem ülke hayvancısı hem de çiftçisini kuraklığın vurduğunu söyledi. Naimoğulları, “Bu ülkenin gerçekleri ile yaşamak zorunda olduğumuzu hiçbir zaman unutmamalıyız” diye konuştu. 

Son 10 yılda 4 yıl yüzde yüz kurak geçti 

Son 10 yılda 4 yıl yüzde yüz kurak, 4 yıl yarı kurak, 2 yıl da normal seviyede yaşandığına dikkat çeken Naimoğulları, KKTC’nin hayvancı ve çiftçi için yarı kurak bir coğrafya olduğunu dile getirdi. Naimoğulları, “Yarı kurak bir ülkeye göre artık bir planlama yapmak zorundayız. Kuru tarım ile bir yere varamayız. 10 yıl boyunca arazilere arpa ekerek bir yere varamayız. Hangi bölgeye hangi ürünün ekilmesi gerektiğini, her yıl aynı ürünü ekmeden çeşitliliği ve üretimi artırma yoluna gidilerek plan program çıkarılmalı ülke tarımı adına” diye konuştu. 

“Değişen iklim şartlarına göre yeni planlamalar şart”

Ülke şartlarına ve değişen iklim özelliklerine göre tarım ve hayvancılıkta yeni bir planlama yapılmasının gerekliliğine dikkat çeken Mustafa Naimoğulları, bunun yapılmadığı müddetçe hem ekonomik hem de verimsel olarak ciddi kayıpların yaşanacağını söyledi. Naimoğulları acil alınması gereken önlemler olduğuna işaret ederek, bunların alınmaması halinde ise, dışarıdan kaba ot getirtilmek durumunda kalınacağını ifade etti. 

“Suyun fiyatı çok yüksek”

Yüksek fiyatlı suyun da hem hayvancı hem de çiftçi için ciddi bir sorun olduğunu ifade eden Naimoğulları, “Bazı belediyeler su fiyatlarını aşağıya çekerken bazı belediyeler hala çok yüksek tutmaktadır. Bu da hem hayvancı hem çiftçinin girdi maliyetlerini yükseltmeye devam etmektedir” dedi. 

“Yer altı suları iyi değerlendirilmeli”

Tarım suyunun tekelinden kurtulunarak, girdi maliyetlerini aşağıya çekmek için yer altı sularından en yüksek seviyede verim almanın amaçlanması gerektiğinin de altını çizen Naimoğulları, “En azından biraz da olsa kaba ot üretimini biz de gerçekleştirebiliriz ancak destekleme ve yönlendirmelerin doğru yapılması gerekmekte” diye konuştu.

Yeni Bakış