2018’in ilk 4 buçuk ayında yangınlarda yaklaşık 900 dönüm yandı. Alevkayası’nda çıkan yangında 600 dönüm civarında, çoğunluğu kuru otlardan oluşan makilik alan zarar gördü.

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erhut Şahali, “Önemli olan ormanları korumak” vurgusunda bulunurken, Orman Mühendisleri Odası Başkanı Can Conkbayır, “Yanan alanlardaki ağaçlandırma çalışmaları 10-15, bazen de 20-25 yılda sonuç verebilir. Hiç başarı da sağlanamayabilir. Ülkemizin koşulları ortada” uyarısında bulundu.
Conkbayır, orman yangınları için ücretsiz hat olan “Alo 177” nin aranabileceğini, orman yangını ihbarlarını kabul eden ve Lefkoşa’da bulunan Yangın Harekat Merkezi’nin vardiya sistemiyle 24 kesintisiz çalıştığını belirtti.

“17 YILLIK VERİLER”

Kuzey Kıbrıs’ta orman yangınları, orman sahalarının kaybedilmesinde önemli yer tutuyor. Verilerse, yangınların yüzde 90’ının insan kaynaklı olduğuna işaret ediyor.
Orman Dairesi’nin müdahale ettiği orman ve özel arazi yangınlarına ait 2000-2017 verilerine göre, son 17 yılda KKTC’de 998 yangın çıktı. Bu yangınların 322’si devlet ormanlarında oldu ve 2 bin 550 hektar yandı. 610 özel arazide çıkan yangında ise 7 bin 193 hektar alan yandı. 17 yılda yanan toplam alan 10 bin hektara, yani 75 bin dönüme yakın. En fazla yangınsa özel arazilerde çıkıyor.

Küresel ısınmaya da bağlı olarak Kıbrıs’ın yazları aşırı kurak olması, nemin minimuma inmesi tutuşmaya zemin hazırlıyor. 2018’in ilk dört buçuk ayında 7 yangın meydana geldi. Alevkayası’nda dün meydana gelen yangın, Mayıs ayının ikinci yangını oldu. Bu yılın ilk dört buçuk ayında yanan alan 900 dönüme yakın.
Türk Ajansı Kıbrıs’a (T.A.K) verilen bilgiye göre, son 17 yılda meydana gelen orman ve özel arazi yangınlarının 576’sı ihmal ve dikkatsizlik, 167’si kaza, 128’si meçhul, 46’sı kasıt, 15’i yıldırım nedeniyle çıktı. Yine verilere göre, ormanlık arazilerde ve özel arazilerde en fazla yangın 2003’te meydana geldi. En az yangın 2014’te çıktı. “89” en fazla, “18” de en az yangın olarak kayıtlara geçti.

YÜZDE 23’Ü ORMAN

Kuzey Kıbrıs’ta Yeşilırmak’tan Zafer Burnu’na kadar 78 bin hektar yani 500 bin dönüm orman alanı var. KKTC yüzölçümünün yüzde 23’ü ormanlık alanlardan oluşuyor. Dünyada kabul gören oran yüzde 30 ve üzeri.

KKTC’deki en büyük orman yangını 27 Haziran 1995’te Beşparmak dağlarında çıktı. Ormanların yüzde 9.52’sine denk gelen 8 bin 803 hektar alan bu yangında zarar gördü.

EN FAZLA YANGIN

İstatistiklere göre, yangınların yüzde 90’a yakını Mayıs ile Ekim dönemini kapsayan 6 aylık sürede çıkıyor. Bugüne kadar pek çok yangın Orman Dairesi’nin ilk müdahale araçları ve yer ekiplerinin başarısı sayesinde büyümeden kontrol altına alındı.

15 İLE 20 DAKİKA

İhtiyaç duyulması halinde Orman Dairesi personelinin yanı sıra yangınlara ülke genelinde görev yapan toplam 202 itfaiye personeli ile Sivil Savunma Teşkilatı Başkanlığı’ndan ekipler de müdahale ediyor. Tepe yangınlarını söndürmek içinse Türkiye’nin güney sahillerinden uçaklar geliyor. Geceleri ve meteorolojik şarlar uygun olmadığında bu uçakların kalkışına izin verilmiyor. Uçakların uygun şartlar olduğunda KKTC’ye ulaşması 15 ile 20 dakika sürüyor.

31 ARACI VAR

Orman Dairesi’nin 31 yangın söndürme ve müdahale aracı var.

Bunların 9’u ilk müdahale aracı (350 litrelik) 12’si arazöz (6 tonluk veya 3.5 tonluk), 1’i arazöz tankeri (12 tonluk), 4’ü tanker (15 tonluk), 2’si greyder, 3’ü dozer. Araçlar yangınlarda kullanılmak üzere bölge şefliklerinde hazır bulunuyor.

Yaz mevsiminde 13 yangın gözetleme kulesi 24 saat üzerinden kontrol yapıyor. Ayrıca yangın hazır ekipleri de 24 saat esasına göre çalışıyor.

Kuledeki görevliler sadece duman ve ateşe değil kaçak odun kesilmemesinin önüne geçilebilmesi için ormandan gelen sesleri de değerlendiriyor. 24 saat aktif olan kuleler yarım saat arayla telsiz çevrimine giriyor, bölgedeki durumları orman yangın ihbarı kabul eden Lefkoşa’daki “Alo 177” Harekat Merkezi’ne bildiriyor.

HAZIR KUVVET EKİPLERİ

Her yıl Bakanlar Kurulu Kararı ile 125 kişilik yangın hazır kuvvet ekibi görevlendiriliyor. Bu ekibin eğitimleri Orman Dairesi ve Sivil Savunma tarafından yapılıyor. Havaların erken ısınmasıyla ve tüzükte de yapılan değişiklikle hazır kuvvet ekibi Nisan ile Kasım ayları arasında görev yapacak.

Toplamda 125 kişiden oluşan bu ekip Güzelyurt, Lefkoşa, Alevkayası, Kantara ve Girne bölge şefliklerine dağıtıldı. Yaza hazırlık kapsamında beş bölge şefliğinin sorumluluğunda bulunan ana arter yollar greyder ve dozerlerle temizlendi.

İTFAİYE BİLGİLERİ

Polis Genel Müdürlüğü’nden verilen bilgiye göre, müdürlüğe bağlı itfaiye şubeleri Lefkoşa’da 2 olmak üzere Gazimağusa, Geçitkale, Girne, Güzelyurt, Gemikonağı, İskele ve Yeşilköy olmak üzere 9 farklı notada bulunuyor.

Toplam itfaiye personeli 202 İtfaiye, 17 arazöz, 14 su tankeri ve 2 hidrolik merdivenli olmak üzere toplam 33 yangın söndürme aracıyla hizmet veriyor.

İtfaiyenin en eski yangın söndürme aracı 1992, en yeni aracı 2016 model. İtfaiyeye
en son personel alımı 2011’de yapıldı. Her şubenin birer yangın söndürme aracına ihtiyacı, itfaiyenin de 50 personel ihtiyacı duyduğu açıklandı.
ŞAHALİ
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, vatandaşlara bazı uyarılarda da bulundu.

Yasaklı bölgelerde ateşli piknik yapılmamasının, ormanlarda bulunan işaretlerin verdiği talimatlara uyulmasının oldukça önemli olduğunu söyleyen Tarım Bakanı Şahali, sigara izmaritlerinin etrafa atılmasının yaz aylarındaki yangın sebeplerinin başında geldiğini de vurguladı.

Şahali, izmaritlerin söndürülerek çöpe atılması konusunda uyardı.

CONKBAYIR

Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (KTMMOB) bağlı Orman Mühendisleri Odası Başkanı Can Conkbayır, yangın geçiren sahada yapılan işlemlerle
ve ağaçlandırma çalışmalarıyla ilgili açıklamalarda bulundu.

Conkbayır, yangından sonra yapılacak ilk işlemi “Orman amenajman planlarından yararlanarak alanın yangından önceki aktüel durumunu, yanık saha sınırlarını, sahanın büyüklüğünü ve mülkiyet durumunu haritalara işlemek” olarak aktardı.

“EN ÖNEMLİ SORUN”

Can Conkbayır, “Beşparmak Dağları’ndaki yangında yanan, üzerinde önceden ağaç olan ve çalışılabilecek tüm araziler 2 yıl içerisinde özel mülk-devlet ayırımı yapılmaksızın ağaçlandırıldı. Günümüzde özel mülklerin arsa niteliğine dönüşmesiyle sahipleri bu arazileri farklı amaçlar için kullanmak istiyor. Buradaki en önemli sorun, imar planları yapılırken özel mülkiyet üzerinde bulunan ormanlık alanlarda inşaat yapılmasının önüne herhangi bir engel veya sınırlandırma konmaması” dedi.
Özel mülkiyette olsa bile ağaçların kesilemeyeceğine dikkat çeken Can Conkbayır, dünyadan örnekler verdi.