BAKIR VAR:

Madeni yeniden işletmeye açmak için çalışma yapan Santral madencilik adada işletilebilir bakır yatakları olduğunu tespit etti. Bölgede, 2 sondaj makinesi ve 4 mühendisle verimlilik testlerini sürdüren şirket, sondaj çalışmaları sonrasında sonuçları pozitif olarak kaydetti

SANTRAL KURULUYOR:
272 kilometrekarelik alana yayılan çalışmalarda, uydu verileri, jeokimya, jeofizik ve sondaj testi yapıldı. Yapılan sondaj çalışmalarında 122 kilometrekarelik alanda pozitif sonuç çıkmasıyla firma, Lefke’de santral kurulmasına karar verdi

Gürsel KARAGÖZLÜ

Lefke’de 1913’te Amerikan şirketi olan Kıbrıs Maden Şirketi ( CMC ) tarafından işletilmeye başlanan ve 1974’te Kıbrıs Savaşı’nın çıkmasıyla adayı terk eden CMC maden şirketinin Lefke’de bıraktığı bakır madeni Santral madencilik tarafından yeniden hizmete sokuluyor.

Bölgede bulunan sivil toplum örgütleri ise, yeni bir CMC felaketinin yaşanma ihtimaline karşılık oldukça temkinli.

UBP hükümeti döneminde, Kıbrıs Türk Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) tarafından Santral Madencilik Firması’na “madencilik arama izni” verilmişti.

Verilen bu izin Bakanlar Kurulu tarafından onaylanması ile birlikte sondaj çalışmalarına başlayan firma 272 kilometrekarelik alana yayılan çalışmalarda, uydu verileri, jeokimya, jeofizik ve sondaj testlerini tamamladı.

Yapılan sondaj çalışmalarında 122 kilometrekarelik alanda pozitif sonuç çıkmasıyla firma Lefke’de santral kurulmasına karar verdi.

Madeni yeniden işletmeye açmak için çalışma yapan Santral madencilik adada işletilebilir bakır yatakları olduğunu tespit ettiği öğrenildi. Bölgede, 2 sondaj makinesi ve 4 mühendisle verimlilik testlerinin sürdüren şirket, sondaj çalışmaları sonrasında bölgede bakır madeni olduğunu tespit ettiği ve Amerikan CMC firmasının madeni işlettiği sürede Kıbrıs’tan 86 bin ons altın ve 625 bin ons gümüş çıkardığını ortaya koyduğu bilgileri elde edildi.

Bölge halkı karşı

Kıbrıs Türk Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) tarafından Santral Madencilik Firması’na “madencilik arama izni” verilmesi ve verilen bu izin Bakanlar Kurulu tarafından onaylanması ile birlikte sondaj çalışmalarına başlayan firmaya tepki olarak Lefke bölgesindeki sivil toplum örgütleri kirli yatırım olan madencilik faaliyetlerinin durdurulması için eylemler yapmıştı.

Lefke sivil toplum örgütlerinin bu eylemlerine karşın hükümet yetkilileri, maden işletmesi kurulması olmayacağını sadece maden var mı yok mu araştırması yapılacağını söylemişti.

Lefke’de 1913’te Amerikan şirketi olan Kıbrıs Maden Şirketi ( CMC ) tarafından işletilmeye başlanan ve 1974’te Kıbrıs Savaşı’nın çıkmasıyla adayı terk eden CMC maden şirketinin Lefke’de bıraktığı bakır madeni ocakları ve atık madenlerden dolayı Lefke ve bölge halkı başta kanser hastalığı olmak üzere pek çok hastalıklarla boğuşuyor.

Hızlı: Temizlik yapılmadı

Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği başkanı Ahmet Hızlı, bölgede yeni bir maden çalışması yapılmasına karşı olduklarını açıkladı.

Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği’nin bölgedeki diğer STÖ’ler ile birlikte aynı noktada olduğunu belirten Hızlı, “Lefke ve bölgesinde kesinlikle yeni bir madenciliğe karşıyız. Sadece açıkta duran toprağın üzerindeki maden veya maden atıklarının temizlenip bölgenin rehabilite edilmesini istiyoruz” dedi.

Hızlı, şöyle devam etti:

“Bilindiği gibi Port-İsbi firması yıllardır bölgedeki atık madenlerini temizleyerek serbest liman yapacağı konusunda bölge STÖ’lerine vaatler verdi.  Ekonomi bakanlığı ile yapmış oldukları sözleşme neticesinde ise 4 yıl içinde maden atıklarının temizleneceği ile ilgili bir madde de mevcut olmasına rağmen ve aradan 7 yıl geçmesine rağmen halen temizlenme yapılmadı.
CMC bölgesinde bulunan ve turistik amaçlı kullanılabilecek birçok bina da yok edilmiş, hurda olarak satılmıştır.”

“Şimdi de GÜR- İŞ”

Hızlı, CMC’nin atıklarının temizlenmesini beklerken, şimdi de GÜR-İŞ olarak bilinen Kuzey Kıbrıs Santral Madencilik Ltd.’in ortaya çıktığını belirtti.
Hızlı, Havadis’e şu açıklamayı yaptı:

“Yer altındaki madenin envanterinin çıkarma adında bakanlar kurulu kararı ile arama  ve işletme izni aldılar. Firma ile yapılan görüşmelerde ise aslında amacın yer altındaki madenin çıkartılıp işletilmesi olduğu anlaşıldı.

Konu üzerine gidilince de Port-İsbi firmasının GÜR-İŞ firması ile bu konuda ortaklık kurmaya çalıştığını da öğrenmiş olduk.”

“Halkın onayı yok”

Lefke ve bölgesinde kimsenin bu yatırıma sıcak bakmadığının altını çizen Hızlı, “Bugüne döndüğümüzde ne halkın ne de STÖ’lerin onaylamadığı yeni madenciliğe doğru adım atılıyor. Bu adım dehşet derecede korkutucudur” dedi.

Çevren’in bu adımdan yeniden zarar göreceğini ifade eden Hızlı sözlerini şöyle noktaladı:
“Bölge halkı ve STÖ’ler neden yeni madenciliği karşıdır? Çünkü dünyanın neresinde olursa olsun madenciliğin yapıldığı her yerde çevre zarar görmektedir. İnsan sağlığı tehdit altındadır.
Kaldı ki madenin bulunduğu bölgelerden madenin en ekonomik şekilde çıkarılması bütün firmaların tercihidir. Bu durumda maalesef Lefke bölgesinin boşaltılıp yeni bir yerleşim yeri yapılması gerekebileceği düşünülmektedir.”

Kanser vakaları artıyor

Hızlı, “Bölgemizde her geçen gün meydana çıkan kanser vakaları, başka bir ülkede çıksaydı o bölge Dünya sağlık örgütü tarafından karantinaya alınıp gerekli çalışmalar yapılacaktı. Derneğimiz her şeyi göz önünde tutarak çok kısa bir sürede diğer STÖ’leri de çağırarak bir toplantı yapacak ve gerekenin yapılması için çalışmaları başlatacaktır” dedi.

Havadis