Veteriner Hekimler Birliği, geçtiğimiz günlerde ülkede görülen LSD hastalığı ile ilgili açıklamada bulundu.

Karpaz bölgesinde yer alan Yeşilköy ve Sipahi köylerinde geçtiğimiz günlerde 3 sığır sürüsünde toplam 7 adet hayvanda bildirilen LSD hastalığı şüphesi üzerine söz konusu şüpheli hayvanların Veteriner Dairesi tarafından itlaf edildiği belirtilmiştir. Ülkemizde ilk kez belirlenen LSD hastalığı etkeni koyun-keçi çiçek virüsünün bir serotipi olan Capripox virüsüdür.

Hastalığa ilk olarak 1929 yılında güney Afrika ülkelerinde rastlanmış ve daha sonra da 2007 sonrası Mısır ve İsrail'de salgınlara neden olmuştur. Türkiye’de ilk defa 2013 yılında Kahramanmaraş'ta tespit edilen Nodüler Ekzantem  Hastalığı yayılma eğilimi göstererek Batman, Hakkari, Malatya, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Sivas, Kayseri Mersin ve son olarak da Konya ilinde tespit edilmiştir.

LSD yaygın olarak sivrisineklerle kan emici sinek ve böcekler yoluyla, daha düşük oranla da hasta hayvanların salya, göz-burun akıntıları ve nodüler sıvılarıyla temasla bulaşabilmektedir. Etken vücuda girdikten sonra semptomlar 6-9 gün sonra açığa çıkar. Lezyonlar, nodüller (şişkinlikler) 4-20 gün içerisinde oluşmaktadır. Yüksek ateş, süt veriminde ani düşüş, iştahta azalma, göz burun akıntısı, salya, ayaklarda şişkinlik, ödem ve tüm vücutta yaygın nodüller gözlenmekte ve gebe hayvanlarda yavru atımı meydana gelebilmektedir.

Ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle birlikte bulaşma % 5-45 ve ölüm % 5-10 oranında gerçekleşmektedir. Hastalığa karşı etkin bir tedavi yoktur ancak semptomatik tedavi yapılmaktadır. İyileşen hayvanlar uzun bir süre boyunca hastalığı yaymaya devam etmektedir. Hastalıkla mücadele için LSD virus suşlarından üretilen canlı aşı veya koyun keçi çiçek aşısı sığırlarda kullanılmakta ancak etkin bir koruma sağlamamaktadır. Hastalığın yayılmasını engellemek için sineklerle mücadele ve hasta hayvanların vakit kaybetmeden itlaf edilmesi önemlidir. Hastalık zoonoz değildir ancak hasta hayvanlara yaklaşırken gerekli güvenlik önlemlerinin alınması ve hasta hayvanların ivedilikle Veteriner Dairelerine bildirilmesi önem arz etmektedir.

Hastalık son yıllarda Kuzey Afrika, Orta Doğu ülkeleri ve Türkiye’de görülmektedir. LSD hastalığının ülkemize bu ülkelerden, Mavi Dil hastalığı gibi sinekler aracılığı ile veya Türkiye’den ithal edilen kaba yemlerle bulaşmış olması muhtemeldir.

LSD gibi vektörler (taşıyıcı) tarafından taşınan ve bu yolla bulaşan hastalıkların ülkemize gelmesi ileriki yıllarda da ihtimal dahilindedir. Bu hastalıklarla mücadele için Veteriner Dairesi’nin “acil Eylem Planlarının” hazırlanması ve kriz anlarında uygulanması önemlidir. İthal edilen kaba yemler ile gerek LSD ve gerekse de Şap Hastalığı gibi ciddi sonuçları olan hastalıkların ülkemize bulaşması mümkündür. Bu hastalıklardan korunmak için ithal edilecek kaba yemlerin ve diğer yem maddelerinin bu hastalıklardan ari bölgelerden elde edilmesi ve fumigasyon işlemine tabi tutulması gerekmektedir.

Umut SAYILI

Veteriner Hekim

KTVHB Başkanı