Ekonomist Okan Veli Şafaklı, KKTC'de kamu-özel sektör arasındaki maaş uçurumunu çarpıcı tespitlerle ortaya koydu. KKTC’de en yüksek maaşı 16.543 TL ile dış temsilciliklerde görev yapanların aldığını, bunu 14.259 TL ile siyasilerin takip ettiğini vurgulayan Şafaklı, öğretmenlerin ise ortalama maaşının 6.752 TL civarında olduğunu kaydederek, "Bu durumda Asgari Ücretli ne yapsın?" diye sordu

Yılladır KKTC’de hükümetlerin reel sektörün rekabet edebilirliğini sağlamak yerine, tek hedeflerinin kamu çalışanları üzerinden popülizm yapmak olduğuna dikkat çeken Ekonomist Okan Veli Şafaklı, özel sektörün rekabet edebilirliği önündeki girdi maliyetleri, altyapı, bürokrasi gibi sorunları çözmek için kamunun özel sektöre kaynak aktarma hedefinin sözde kaldığının altını çizdi

Devletten maaş veya ödenek alan toplam kişi sayısının 40.442 TL, toplam ödemenin ise 170.4 milyon TL olduğuna vurgu yapan Şafaklı, KKTC’de en yüksek maaşı 16.543 TL ile dış temsilcilerin aldığını, bunu 14,259 TL ile siyasilerin takip ettiğini söyledi. Şafaklı, “Öğretmenlerin ise ortalama maaşı 6.752 TL iken, kadrolu işçiler 6.352 TL maaşla kadrolu memurlardan daha fazla maaş çekiyor” dedi

Şafaklı, asgari ücretli ile devletten maaş alanların mukayesesini yaparken ise, asgari ücretlinin alamadığı 13. maaşı da dikkate almak gerektiğini belirterek, “Bu durumda asgari ücretlinin sefaleti daha da ortaya çıkmaktadır. 13. maaş da dikkate alındığında en yüksek maaşı alan dış temsilcilerin maaşı asgari ücretin nerede ise 10 katı olan 17.922 TL’ye yükselmektedir” değerlendirmesinde bulundu

Özlem ÇİMENDAL

Yılladır KKTC’de hükümetlerin reel sektörün rekabet edebilirliğini sağlamak yerine, tek hedeflerinin kamu çalışanları üzerinden popülizm yapmak olduğunu söyleyen Ekonomist Okan Veli Şafaklı, “Bu sebepten reel sektör ekonominin ve istihdamın dinamiği olamamış, aksine kamunun özel sektörün hizmetinde olacağına özel sektör kamuya hizmet eder durumu gelmiştir” dedi.

“Özel sektör çalışanları, kamuyu hedef edinerek kendisini işsiz sayıyor”

Özel sektörün rekabet edebilirliği önündeki girdi maliyetleri, altyapı, bürokrasi gibi sorunları çözmek için kamunun özel sektöre kaynak aktarma hedefinin sözde kaldığının altını çizen Şafaklı, bunun sonucunda ise genelde gelişemeyen, kurumsallaşamayan özel sektörde istihdamın her açıdan çalışan için olumsuz hale geldiğini ifade etti. Olumsuzlukların başta alınan maaş olmak üzere çalışma koşulları, iş güvenliği ve diğer hususları kapsadığına dikkat çeken Şafaklı, “Tabii ki, özel sektör çalışanın üretkenliğini ve firmaya kattığı katma değeri esas aldığından çalışanın sarf ettiği gayret ve stres kamuya göre gayet yüksek olma durumundadır. Bunun sonucunda ise özel sektörde çalışan insanımız kamuya girmeyi devamlı amaç edinmekte ve bir nevi kendisini işsiz saymaktadır” şeklinde konuştu.

“Asgari ücretli hiçe sayılarak, iki maaş alanlara boyun eğiliyor”

Kamudan maaş alan kişi sayısının, bu kişilerin hitap ettiği geniş halk kitlesi ve örgütlü yapısının hükümet edenleri, kamu çalışanlarının ayrıcalıklı taleplerine bile boyun eğmesine neden olduğuna dikkat çeken Şafaklı, “Hükümet üzerinde seçim zamanı dahi örgütlü etkisi olmayan asgari ücretliyi hükümetler hiçe saymaktadır” dedi. Şafaklı ayrıca KKTC’deki binlerce işsize rağmen Kooperatif Merkez Bankası’nda çalışan emekli pozisyondaki kişilerin her iki maaşı alma ısrarlarına hükümet edenlerin boyun eğdiğini de söyledi.

“KTHY çalışanlarının kamuya intibakları ile kademe ilerlemeleri konusu mantık dışı”

Kamuoyunun son zamanlarda tekrar gündemine gelen KTHY çalışanlarının kamuya intibakları ile kademe ilerlemeleri konusundaki uygulamanın Anayasa’nın 8. Maddesindeki “eşitlik” ilkesine aykırı olduğunun sendika tarafından Başbakan’a iletildiğini, Başbakan’ın ise “KTHY çalışanlarının mağduriyetlerinin giderilmesi öncelik verdiğimiz konulardan birisidir” ifadesini kullandığına dikkat çeken Şafaklı, “Böylesi bir mantık dışı argüman sanırım sadece KKTC’de ileri sürülebilir. Başta Türkiye olmak üzere özelleştirilen kurum-kuruluşlarda çalışanlar genelde kamuya aktarılmaz, zira bu özelleştirmenin ruhuna aykırıdır. Bunun yerine özelleştirilen kurumlarda işsiz kalanlara tazminat verilir, ekonominin başka sektörlerinde istihdam edilmesi için eğitim programlarına dahil edilir veya emekliliğe sevk edilir. Bizdeki gibi, kamuya aktardıktan sonra bir de intibak gibi bahanelerle kademe ilerlemesi talep etme durumu olan bir dünya ülkesini lütfen bize açıklasınlar” şeklinde konuştu.

“Devletten maaş alan toplam kişi sayısı 40 bin 442”

KKTC Maliye Bakanlığı’nın devamlı olarak devletten maaş alanları ve kişi sayısını internet sayfasından açıkladığını ifade eden Şafaklı, en güncel verilerin ise 2016 Nisan ayı olduğunu söyleyerek, 2016 Nisan ayına göre devletten maaş veya ödenek alan toplam kişi sayısı 40.442, toplam ödemenin ise 170.4 milyon TL olduğuna vurgu yaptı. Bu verilerden hareketle farklı statüdeki kişilerin aldıkları maaşların ve aynı zamanda 1 Eylül 2015 tarihinden beri uygulanan brüt 1.730 TL’lik asgari ücret de yer aldığı bir hesaplama yaptığına değindi.

“KKTC’de en yüksek maaş 16.543 TL”

KKTC’de en yüksek maaş 16.543 TL ile dış temsilcilerin aldığını, bunu 14,259 TL ile siyasilerin takip ettiğini anlatan Şafaklı, “Öğretmenler için ortalama maaş 6.752 TL iken kadrolu işçilerin ise kadrolu memurlardan daha fazla olan maaşları 6.352 TL’dir. Mağdur olduklarını dillerine pelesenk eden özelleştirme kapsamındaki KTHY ve ETİ çalışanlarının aldıkları ortalama maaş ise 3.791 TL’dir” dedi. “Peki, garibim asgari ücretlinin durumu nedir?” diye soran Şafaklı, “Asgari ücretli ise devlette çalışıp maaş alanların hepsinden oldukça düşük alırken sadece muhtaç yoksullar, özürlüler, koruyucu aileler ve cemile yardımı alanlardan daha yüksek maaşa sahiptir” şeklinde konuştu.

“Asgari ücretlinin almadığı 13. maaşla birlikte aradaki fark, 10 kata yükselmekte”

Asgari ücretli ile devletten maaş alanların mukayesesinin yapılırken, asgari ücretlinin almadığı 13. maaşı da dikkate almak gerektiğini söyleyen Şafaklı, “Bu durumda asgari ücretlinin sefaleti daha da ortaya çıkmaktadır. Aşağıdaki tabloda 13. Maaşın da dikkate alındığı ortalama ücretler gözükmektedir.

13. maaşta dikkate alındığında en yüksek maaşı alan dış temsilcilerin maaşı asgari ücretin nerede ise 10 katı olan 17.922 TL’ye yükselmektedir. Kendileri için mağdur edebiyatı yapan eski KTHY ve ETİ çalışanlarının aldıkları ortalama maaş ise 4.107 TL’ye yükselmektedir. Bu ise asgari ücretin 2.37 katıdır” dedi. Şafaklı, ayrıca, “Şimdi tekrar soruyorum kim mağdur” dedi.

2016 NİSAN AYI KİŞİ BAŞI ORTALAMA MAAŞ/ÖDENEK (TL)

Muhtaç yoksullar: 927 TL

Özürlüler: 1.100 TL

Koruyucu aileler: 1.274 TL

Cemile yardım alanlar: 1.449 TL

Asgari ücret: 1.830 TL

Mücahit emeklileri: 1.774 TL

Şehit eşi-Malül-M.Gazi-Ebeveyn: 2.598 TL

Belediye emeklileri: 3.491 TL

Emekli Sandığı fonu: 3.673 TL

Emekli memur: 3.788 TL

Özelleştirme kapsamı (KTHY-ETİ): 3.791 TL

GENEL TOPLAM: 4.213 TL

Geçici memur: 4.257 TL

Özürlüler: 4.893 TL

Diğer geçici memur: 5.272 TL

Geçici işçi: 5.276 TL

Özürlü işçiler: 5.412 TL

Diğer işçiler: 5.726 TL

Kadrolu memur: 6.142 TL

Kadrolu işçi: 6.352 TL

Diğer kadrolu memurlar: 6.561 TL

Öğretmenler: 6.752 TL

Sözleşmeli memur: 7.150 TL

Siyasiler: 14.259 TL

Dış temsilcilikler: 16.543 TL

13. MAAŞIN DA İLAVE EDİLDİĞİ DEVLETTEKİ KİŞİ BAŞI ORTALAMA MAAŞ/ÖDENEK (TL)

Muhtaç yoksullar: 1.004 TL

Özürlüler: 1.192 TL

Koruyucu aileler: 1.380 TL

Cemile yardım alanlar: 1.570 TL

Asgari ücret: 1.730 TL

Mücahit emeklileri: 1.922 TL

Şehit eşi-Malül-M.Gazi-Ebeveyn: 2.815 TL

Belediye emeklileri: 3.782 TL

Emekli Sandığı fonu: 3.979 TL

Emekli memur: 4.104 TL

Özelleştirme kapsamı (KTHY-ETİ): 4.107 TL

GENEL TOPLAM: 4.564 TL

Geçici memur: 4.612 TL

Özürlüler: 5.301 TL

Diğer geçici memur: 5.711 TL

Geçici işçi: 5.716 TL

Özürlü işçiler: 5.863 TL

Diğer işçiler: 6.203 TL

Kadrolu memur: 6.654 TL

Kadrolu işçi: 6.881 TL

Diğer kadrolu memurlar: 7.108 TL

Öğretmenler: 7.315 TL

Sözleşmeli memur: 7.746 TL

Siyasiler: 15.447 TL

Dış temsilcilikler: 17.922 TL

YENİ BAKIŞ