Hastalara oldukça sıkıntı veren anal fissür yani makat çatlağı ile ilgili bilgiler veren  Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı Prof.Dr. İlker Sücüllü, hastalığın belirtilerini sıraladı ve tedavisi hakkında önemli uyarılarda bulundu.

Dışkılama sırasında ve sonrasında acı ve zonklama şikayetlerine neden olan anal fissür (makat çatlağı), pek çok sebepten ortaya çıkabiliyor. Konu ile ilgili bilgiler veren Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sultan Abdulhamid Han E.A.H Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. İlker Sücüllü, makat çatlağı olan hastalarda dışkılamanın adeta kabusa dönüştüğünü söyleyerek belirtileri ve tedavi yöntemlerini anlattı.

AĞRI VE ACI VERİYOR

Anal fissür kelime anlamı olarak makat çatlağı anlamına gelmektedir. Makat bölgesi, duyusal sinir uçlarından zengin olması nedeniyle çok hassas bir bölgedir. Bu nedenle burada oluşacak bir çatlak son derece hassas ve ağrılı olma özelliğine sahip olup hastanın tüm konforunu ve yaşam kalitesini bozabilmektedir. Hastalar, dışkılama sırasında “makatta yırtılır tarzda ya da küçük bir cam parçası çıkarır gibi şiddetli ağrı ve acı” olarak tarif ettikleri ağrıdan, kanamadan ve kaşıntıdan şikayetçidirler.

MAKAT ÇATLAĞI BELİRTİLERİ NELER?

Hastalık, genellikle uzun süren bir kabızlık dönemi sonrası ya da ishal sonrası yani makat bölgesinin normal çalışma şekli dışında aşırı ve zorlayıcı bir biçimde çalışmasıyla ortaya çıkmaktadır. Bu esnada makat ile cilt arasındaki sınır bölgesinde bir yırtık oluşmakta ve genellikle bu durum her büyük abdest yapımı sonrasında en az birkaç saat süren zonklayıcı ağrılara neden olmaktadır. Bu durum iç makat kasındaki aşırı kasılma (spazm) nedeniyle olmaktadır. Ağrı kasılmaya, kasılma da yırtığın büyümesine neden olmaktadır.

Hastalığın tanısı, hastalığın öyküsünü dinlemek ve muayene ile konulur. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu bu bölgede oluşabilecek diğer hastalıklar ile karıştırılmamasıdır.

NEDEN ORTAYA ÇIKAR?

Genellikle kabızlık, düzensiz dışkılama, nadiren ishal atakları ve altta yatabilen başka faktörler anal fissüre yol açabilmektedir. Bu nedenle bir çok kişi tatil, iş seyahati gibi standart yaşadığı ortamı değiştirdiğinde ve tuvalet alışkanlıklarında değişkenlik ortaya çıktığında kısa süreli akut çatlağa bağlı sorunlar yaşayabilmekte, hatta bu sorunlar bebekler de dahi gözlemlenebilmektedir. Ancak bu tablonun uzaması veya yerleşmesi, daha derin, inatçı ve kronik anal fissürle sonuçlanmaktadır.

HANGİ DURUMLARDA AMELİYAT YAPILIR?

Tedavi, bu bölgenin tüm hastalıklarında olduğu gibi kabızlığın düzeltilmesi ile başlar. Kabızlığın düzeltilmesi, sıvı ve lif alımının artırılması ile kişinin günde 1 kez yumuşak kıvamda büyük abdest yapmasının sağlanması hedeflenir. Sadece büyük abdest yumuşatıcılar verilerek hastanın ishal haline getirilmesi mevcut şikayetlerin daha da artması anlamına geleceğinden dikkatli olunmalıdır.

Tedavide hedef iç makat kasındaki spazmın ortadan kaldırılmasıdır. Bunun için öncelikle sıcak uygulamalar (duş başlığı ile makata sıcak su uygulaması) ve özel pomatlar kullanılır. Dikkat ile uygulanacak bu yöntemler ile hastaların büyük bir kısmında başarılı sonuçlar alınabilmektedir.

Bir başka minimal invazif tedavi yöntemi ise botox uygulamasıdır. Bu işlemin, kolorektal cerrahi konusunda tecrübeli bir uzman tarafından, uygun hastaya, uygun şekilde uygulanması ile son derece yüz güldürücü sonuçlar alınabilmektedir. Böylece hasta hem şikayetlerinden kısa sürede kurtulabilmekte hem de cerrahi strese maruz kalmamaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki, hastalığın nüks etmeye meyilli olması nedeniyle, anal fissürde Botox uygulaması sonrasında hastaların hekimin önerilerine dikkatle uyması gerekmektedir.

Tüm ameliyatsız tedavi yöntemleri denenmiş olmasına rağmen hastanın şikayetlerinin gerilememesi durumunda ameliyat kararı verilir. Gerek bu kararın verilmesi gerekse de bu konuda gerçekleştirelecek ameliyatın uygulanması konusunda, her hastaya standart bir ameliyat yönteminin uygulanamayacağı bilinerek mutlak surette titiz bir karar verilmeli ve ameliyat bu alanda tecrübeli cerrahlar tarafından uygulanmalıdır. Anal fissürün cerrahi tedavisinin dikkatle gerçekleştirilmesi, hastaların uzun vadede karşılaşabilecekleri bir başka can sıkıcı sorun büyük abdest kaçağının önlenmesini sağlayacaktır.