Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Sözen, yaz aylarından sonra Maraş konusunda önemli gelişmeler olabileceğini kaydetti. Liderler seviyesinde devam eden müzakerelerin, karşılıklı suçlamalarla kırılgan bir hal aldığını kaydeden Sözen, iç dinamiklerin de devreye girmesinin şart olduğunu belirtti.
 

Son günlerde müzakerelerde yaşananlarla ilgili sorularını yanıtlayan Prof. Sözen, Maraş konusunda kapsamlı çözümün beklenmesi gerektiğinin söylendiğini ancak, adadaki iki toplumun yıllarca kapsamlı çözümü gözlediğini söyledi.

Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in önerdiği Maraş paketinin, “kendi halkına müzakereler ile ilgili olumlu bir mesaj vermek ve insanları çözüme hazırlamak amacını taşıdığını” belirten Sözen, bunu olumlu ve “normal” olarak gördüğünü söyledi.

 Yapılabilecek bir sürü iş var
Profesör Sözen, alınabilecek birden çok önlem olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:

“Madem ki bu Maraş konusu gündemde, gelin bu paketi elimizden geldiğince büyütelim. ‘Gökyüzü limittir’ dedik. Bunun içine tarih kitaplarının gözden geçirilmesi; Lefkoşa’dan başlayarak ada çapında bütün trafik tabelalarının üç lisanda yapılması; GSM operatörlerin işbirliğine gitmesi. Ercan Havaalanı’nın tekrardan gündeme gelmesi; Bu gündeme gelmezse Kıbrıslı Türklere doğrudan uçuşların olacağı bir düzenleme yapılması, Mağusa Limanı’nın doğrudan ticarete açılması. Türkiye’nin limanlarını açması, sembolik de olsa bir miktar askerini çekmesi. Rumların Türkiye’ye koyduğu vetoyu kaldırması. Üniversiteler arası işbirliği. Yapılabilecek bir sürü iş var.”

“Türkiye ile ABD, Kıbrıs konusunda uyum içinde”

Türkiye’nin Kıbrıs konusunda gerçekten ciddi olduğunu söyleyen Sözen, Türkiye’nin ABD ile bu konuda uyum içerisinde olduğunu belirtti.

“Günün sonunda Maraş konusu gündeme gelecektir. Tahmin ederim ki yaz aylarından sonra. (Türkiye) Kıbrıs konusunda bir adım atacak ama şu anda seçim atmosferinde oldukları için henüz öncelikli değil. Ağustostaki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra ciddi adımlar atmasını bekliyorum” diyen Sözen, müzakerelerin gidişatı ile ilgili iç dinamiklerin devreye girmesi gerektiğini, aksi taktirde tarafların çamura saplanabileceği konusunda uyarıda bulundu.

 

İşler iyi gitmiyor

Profesör Ahmet Sözen, Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in açıklamalarına bakıldığında, taahhüt edilmesine karşın karşılıklı suçlamalardan vazgeçilmediğini, Kıbrıslı Rum liderin “ilerleme olduğunu söyleyemeyiz” demesinin işlerin iyi gitmediği yönünde bir gösterge olduğuna işaret etti.

Süreç ile ilgili ciddi kaygılar taşıdığını söyleyen Sözen, “Kaygımın en büyük kaynağı da süreci canlı tutanın sadece dış dinamik olmasıdır. Herhangi bir iç dinamik göremiyorum. Dış dinamikten da kastım Amerikalılar. Amerikalılar şubatta bastırıp bu müzakere sürecini başlatmasalardı, taraflar kendi dinamikleriyle, kendi rızalarıyla bu işi başlatmayacaklardı. O yüzden bugünkü süreç çok kırılgandır, her an kopabilecek bir durumdadır” dedi.
 
“Bize hikaye okumasınlar”
Dış dinamiklerin süreci belli bir yere kadar götürebileceğini anlatan Sözen, burada sivil topluma önemli görevler düştüğünü söyledi.

Sözen bu konuda şöyle devam etti:
“Müzakerelerin, insanların yaşamlarını olumlu yönde etkileyecek, paralel bir süreçle bir dizi güven yaratıcı önlemlerle desteklenmesi lazım. Bize, ‘dikkatimizi bunlara vermeyelim, kapsamlı çözüme odaklanalım’ hikayesi okumasınlar. Belki da iki taraf aslında sadece paralel bir şekilde bir dizi güven artırıcı önlemi devreye sokacak bir girişim başlatması lazım ve bunu müzakerelerden bağımsız yapması lazım. Müzakereler çökse bile diğer sürecin gitmesi lazım. Belki iki taraf bu işle ilgili birer temsilci atar. Bu olmazsa, bu süreç paralel bir süreç olmazsa, korkarım ki liderler seviyesindeki müzakereler çok kırılgandır.”

Sözen, liderler seviyesi dışında diğer seviyelerde işbirliğinin hayata geçmesi gerektiğini, aşağıdan yukarıya doğru işleyen, liderleri destekleyici ve gerektiğinde de uyarıcı bir mekanizmanın oluşturulması gerektiğini söyledi.

Kıbrıs