AB 9 milyon Avro harcadı… 2006 yılından bu yana Kuzey Kıbrıs’ın telekomünikasyon altyapısının yenilenmesi için yapılan çalışmalardan verim alınamadığı için harcanan paraların da boşuna gittiği belirtildi. AB’nin fiziki altyapı için harcadığı 9 milyon Avro’nun dışında yerel kaynaklarla başlatılan projelere ne kadar harcandığı tam olarak bilinmiyor.

Bazı santraller çürümeye terk edildi… Yetkililerden kimisi AB’yi suçlarken kimisi de meydana gelen başarısızlığa “beceriksizlik ve vurdumduymazlık” neticesinde ortaya çıkan bir sonuç olarak bakıyor. Sesli iletişim ile birlikte hızlı internet, SMS ve cep servisi de verebilecek santrallerden sadece internet hizmeti alınırken, bazılarının ise çürümeye terk edildiği ve fareler tarafından yenildiği iddia edildi.

Osman KALFAOĞLU
İnternet ve sesli konuşma ile ilgili son dönemlerde yaşanan arızalar, özellikle internet hizmetindeki kalitesizlik, telekomünikasyon altyapısının yeniden yapılandırılması konusunu bir kez daha gündeme getirdi. İsminin açıklanmasını istemeyen Telekomünikasyon Dairesi’nin eski üst düzey çalışanlarından biri, altyapı yenileme çalışmalarının iyi idare edilememesi nedeniyle bugüne kadar milyonlarca liranın sokağa atıldığını söyledi.

Telekomünikasyon Dairesi’nin ADSL (Asimetrik Sayısal Abone Hattı) internet sisteminde ağustos başı meydana gelen arıza nedeniyle Kıbrıs’ın kuzeyinde 22 bin abonenin internet erişimi kesintiye uğramıştı.    Arızanın ardından dönemin Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Suat Yeldener, altyapıdaki sorunların acilen giderilmesi gerektiğini hatırlatırken, KIBRIS’a konuşan Telekomünikasyon Dairesi’nin eski müdürlerinden Feridun Üstün, ADSL abonelerinin internet bilgi akışındaki hızın, taahhüt edilen seviyenin neredeyse yarısı olmasının nedenini, altyapı eksikliğinden kaynaklandığını söyledi.

Telekomünikasyon altyapısı ile ilgili yaşanan sorunlar sadece ADSL ile sınırlı değil. Erpil Bıçak, kız kardeşinin Ercan Havaalanı’nda çalıştığını, onu aradığı zaman en fazla bir dakika konuşabildiklerini, bu durum nedeniyle şikayetçi olduğunu söyledi.

Taşkınköy’de ikamet eden Bıçak, “Bu bölgede oturan pek çok insan aynı sorunu yaşıyor” derken, Telekomünikasyon Dairesi’nin de sorunu halletmek konusunda pek yardımcı olmadığını ifade etti.

“Milyonlarca lira sokağa atıldı”
Uzmanlar ise meydana gelen arızaların altyapı eksikliğinin giderilmesi sürecinin iyi bir şekilde yönetilememesine bağlıyor. Telekomünikasyon Dairesi’ne yıllarca hizmet vermiş ancak isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir yetkili, bugüne kadar gerek kurumun öz kaynaklarından, gerek AB yardımı, gerekse de Türkiye’den alınan paralarla başlatılan altyapı yenileme projelerin tamamlanamadığını, bundan dolayı milyonlarca TL’nin sokağa atıldığını ifade etti. 
   Adının açıklanmasın istemeyen yetkili, ihalesi Telekomünikasyon Dairesi tarafından yapılan ve daire tarafından işletilmesi düşünülen CDMA2000 sisteminin işletilmediğini, projenin özelleştirilmesinin ardından da 2009’da hükümetin değişmesiyle özel bir şirketle imzalanan sözleşmenin iptal edildiğini söyledi.
    KIBRIS gazetesinin görüştüğü Telekomünikasyon Dairesi’nin şimdiki ve eski müdürleri, AB tarafından harcanan para dışında altyapı projelerine bugüne kadar kaynak yatırıldığını bilmiyor. Konu ile ilgili bilgi almak için Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Suat Yeldener’e ulaşılamadı.

Altyapı yenileme çalışmaları
Telekomünikasyon altyapısının yenilenmesi için ilk adım 2006’da atılmıştı. Altyapısı tıkanmış şehir merkezleri ile yeni oluşan yerleşim birimlerinin telefon ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kablosuz iletişimi sağlayabilecek WIMAX projesi için ihaleye çıkılmış, daha sonra AB’nin bu yönde sağlamayı taahhüt ettiği mali yardım ve yapılacak olan altyapının WIMAX sistemini de içermesi nedeniyle ihale iptal edilmişti.

Aynı doğrultuda 2007 yılında AB tarafından, 14 milyon Avro tutarında bir mali yardım ile birlikte altyapının yanı sıra yasal altyapının da oluşturulması için çalışma başlatılmıştı. AB projesi, telekomünikasyon altyapısı için hem kablosuz WIMAX hem de yer altı kablolarla internet ve ses olmak üzere pek çok özelliği bulunan Yeni Nesil Şebeke (NGN) sisteminin kurulmasını öngörüyordu. 2008 yılında açılan ihaleyi Ericsson Türkiye kazandı ve NGN sisteminde kullanılacak olan MSNA tipi santralleri getirip kurdu.

CDMA2000 projesi
Başlatılan AB projesine ek olarak 2009 Telekomünikasyon Dairesi, kendi kaynaklarıyla, hem internet, hem sesli de konuşma gibi servisleri sağlayabilen MSNA tipi santrallerin alınıp mevcut AB finansmanlı projeye eklenmesini kararlaştırıldı. Bu doğrultuda 2009 yılında 32 tane santral için ihale açıldı. Santrallerin hepsi kuruldu ve denendi ancak bir türlü devreye sokulamadığı belirtildi.

Bunun yanı sıra 2008’de hem cep, hem ev telefonu iletişimi sağlayacak, hem de SMS, ADSL gibi servisleri içerisinde barındıran CDMA2000 sisteminin kurulması için ihaleye çıkıldı. Bu projede 36 tane baz istasyonu alınmış, 19 tanesi kurulup denenmişti. Ancak sistemin özelleştirilmesine karar verilmesinin ardından ihale açılmış, 2009’de ise hükümet değişikliği nedeniyle ihaleyi kazanan şirket ile imzalanan sözleşme iptal edilmişti.

Füle’nin sözcüsü: Sistem henüz hizmete girmedi
AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Stefan Füle’nin sözcüsü Peter Stano, telekomünikasyonda meydana gelen aksaklıkların AB tarafından finanse edilen herhangi bir ekipmandan kaynaklanmadığını söyledi.

Açıklama yapan Stano, AB’nin, internet, telefon ve diğer hizmetleri bir arada verebilecek Yeni Nesil Şebeke (NGN) kurulması için yaklaşık 10 milyon Euro verdiğini aktardı. 

Stano açıklamasında, “Tüm NGN donanımının kurulumu tamamlandı ancak bazı sorunların halledilmesi için testlerin devam etmesi nedeniyle henüz hizmete girmedi” dedi.

Telefon Dairesi’nin şu anda görevde olan ve geçmişte görev yapan müdürleri bir konu üzerinde birleşiyor. Müdürler, Ericsson Türkiye tarafından satın alınan MSNA tipi santrallerden verim alınamadığı konusunda aynı fikirde. 

“Proje iki yıl önce bitmeliydi”
İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili konu ile ilgili şöyle konuştu:
“AB’nin bize teslim edeceği santraller, geçici testler yapılırken başarılı olamadı. Projenin iki yıl önce bitmesi gerekirdi. AB’nin sistemlerine bel bağladığımız için yatırım da yapamadık. Ericsson bu işi başaramadı. Bütün sistemlerimizi güncelleyecektik ancak AB parayı verince ‘bedava gelecek olan varken neden para verip alalım?’ dedik. Bugün 1990’da kurulan santralleri kullanıyoruz ama 2007-08’de Ericsson’dan alınalar, elde olanlardan  daha kötü çıktı. Sistemler arası uyumsuzluk var. Milyonlarca lira havaya atıldı.”

“Değirmenlik bölgesindeki santral çalıştı”
Mayıs 2009’da Telekomünikasyon Dairesi müdürlüğünden ayrılan Feridun Üstün ise MSNA santralleriyle ilgili genel bir memnuniyetsizlik ve verim alamamanın söz konusu olduğunu ancak Değirmenlik bölgesinde devreye konulan MSNA santralinde hem ADSL hem telefon hizmetinin aksamadan çalıştığını anlattı.

Telekomünikasyon Dairesi Müdürü Remzi Evran, özellikle Serdarlı ve Değirmenlik bölgesindeki abonelerin hizmetlerden doğru düzgün yararlanamadığını söylerken, konu ile ilgili abonelerden çok sayıda şikayet aldıklarını, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Ahmet Kaşif’in talimatıyla konunun araştırılmaya başlandığını söyledi. 

“Fareler sistemi yedi”
AB’nin sağladığı kaynakla telekomünikasyon sisteminin yenilenmesi için alınan santrallerin bir kısmını kuran Comtech’in Direktörü Hilmi Kansu, Ericsson’un kendilerinden taşeronluk talep ettiğini, sistemin büyük bir kısmını kendilerinin kurduğunu söyledi.

Sistemlerden iki üç tanesinin DAÜ Koop Bölgesi’nde Ericsson tarafından kurulduğunu anlatan Kansu, “Sistemin devreye alınması gerekirdi ve yıllarca durdu. Farelerin sistemi yemesi nedeniyle kullanılmaz hale geldi” iddiasında bulundu. Kansu, “Beceriksizliğimizden dolayı AB projesiyle alınan cihazlar daha devreye alınamadı” dedi. Ericsson Türkiye’nin Kıbrıs sorumlusu Cenk Alper’e, konuyla ilgili bilgi almak için ulaşılamadı.

Kıbrıs