Bir dönem yoğun talep nedeniyle kapılara kadar kuyrukların oluştuğu Taşınmaz Mal Komisyonu eski günlerini arıyor. Artık ne eskisi gibi Rumlar komisyona başvuruyor ne de komisyon karar üretebiliyor. Türkiye tarafından ekonomik olarak kısıtlanan komisyon artık işlevini yitirme noktasına geldi
Bertuğ TOPAL

KKTC ve Türkiye’nin son yıllardaki uluslararası düzeyde kazandığı en büyük hak olarak ifade edilen Taşınmaz Mal Komisyonu en zor günlerini geçiriyor.

Türkiye’nin 2013 yılından itibaren mali kaynağı minimum düzeye indirmesi ve KKTC devletinin de Taşınmaz Mal Komisyonu için kaynağı için yeterli kaynağı olmaması komisyonun yok hükmünde sayılmasına neden oluyor.

Taşınmaz Mal Komisyonu’na geçtiğimiz yıllara göre başvuran Rumların sayısında da kaynak gibi büyük düşük var. 2013 yılında Rumların Taşınmaz Mal Komisyonu’na bin 337 başvurusu olurken 2014 yılında bu rakam 375’lere kadar geriledi. 2015’te ise bu rakam dibe vurdu. 2015’te sadece 182 Kıbrıslı Rum TMK’ya başvurdu.

2016 yılının ilk 7 ayında ise sadece 32 Kıbrıslı Rum Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvuru yaptı.
Taşınmaz Mal Komisyonu’nun karar verme oranı son yıllarda olduğu gibi bu yılda düşüyor. 2013’te 189 başvuru, 2014’te 159 başvuru sonuçlanırken 2015’te bu rakam 119’a kadar geriledi.

2016 yılının ilk yedi ayında ise 77 sonuçlanan davanın 52’si tazminat, 24’ü Kıbrıslı Rum’un başvurusunu geri çekmesi biri ret ve 1’i de 13/2008 sayılı yasaya takılmayla sonuçlandı.

Büyük tehlike şimdilik atlatıldı

Kıbrıslı Rumların mülkiyet davaları ile sürekli AİHM’i meşgul etmesi nedeniyle AİHM tarafından orta yol bulunmak suretiyle kurulan Taşınmaz Mal Komisyonu işlevini yitirmesi nedeniyle zor günler yaşıyor.

Kıbrıslı Rum müvekkilinin Taşınmaz Mal Komisyonu’nda alınan kararlara rağmen ödenmesini sağlamak için geçtiğimiz yıl kabine üyelerinin araçlarına haciz çıkartan avukat Murat Hakkı, Yüksek Mahkeme tarafından icra yolunun tıkanması nedeniyle geçtiğimiz ay itibarıyla konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne götürmüştü.

Murat Hakkı’nın müvekkilinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’e yaptığı başvuruyu karşılıklı uzlaşı sonucu geri çektiği ifade edildi.

TMK’yı AİHM nezdinde tehlikeye sokan başvurunun geri çekilmesi ile birlikte davada alınan iki milyon 100 bin sterlinlik meblağ Kıbrıslı Rum’a ödeniyor.

Ciddi sonuçlar yaratabilirdi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde davanın kabul edilip karara bağlanması durumunda Rumların kuzeydeki mülkiyet iddialarında AİHM tarafından iç hukuk yolu olarak kabul edilen Taşınmaz Mal Komisyonu’nun varlığının sorgulanması sonucu yaratabilecekti.
 
Ertelemeler devam ediyor
Taşınmaz Mal Komisyonu 2015 yılında yaptığı toplantılarda 312 dava dosyasından 255’ini süresiz ertelemişti. Komisyonun dava dosyalarını süresiz ertelemesinin nedeninin maddi sıkıntılardan dolayı olduğu ifade ediliyor.

Türkiye’nin Taşınmaz Mal Komisyonu’na ayırdığı mali kaynağı minimuma düşürmesi ertelemeleri de artırmış durumda.

2016 yılının ilk yedi ayına da bakıldığında süresiz erteleme kararlarının yine devam ettiği görülüyor. 2016’nın Ocak ayında görüşülen 29 davada 27’sinin ertelendiği, Şubat’ta 32 davadan 20’si, Mart’ta 59 davadan 33’ü, Nisan’da 36 davadan 26’sı, Mayıs’ta 22 davanın tümü ve Haziran’da 32 davanın 31’i süresiz ertelendi. Temmuz ayında ise hiç dava görüşülmedi.
Son 5 yılın en düşüğü
Rumların Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvurularda sayı ise son 5 yılın en düşük sayısını yaşıyor. 2010 yılında başvuru sayısı 397, 2011 yılında toplam başvuru 1926, 2012 yılında 1601 ve 2013 yılında 1337, 2014 yılında 375 iken bu rakam 2015 yılında 182’ye kadar geriledi.

2016 yılının ilk 7 yed ayına göre bu rakam 2015’in de altında kalacağa benziyor.

 
227 milyon Sterlin ödeme
Taşınmaz mal Komisyonu 2006 yılından bu yana Kıbrıslı Rumlara tam olarak 227 milyon 162 bin 314 Sterlin ödeme yaptı. Kıbrıs Rumlara yapılan 227 milyon Sterlinlik ödeme 27 milyon 581 bin 502 metre karelik alan için yapıldı.

 
2015’te 4 buçuk milyon metre kare karara bağlandı
2015 yılında karara bağlanan dava dosyalarında toplam 4 milyon 469 bin 26 metre karelik alan karara bağlandı. Bu davaların 3 milyon 469 bin metre karesine tazminat verilirken, geri çekilen alan miktarı 288 bin 446 metre kare oldu. Rum vatandaşların hak ispat edemediği alan ise bu yıl 726 bin 69 metre kare olarak kayıtlara geçti.
10 yılda sonuçlanan 934 davadan 763’ü tazminat
2006’dan bu yana karara bağlanan 964 davadan 780’i tazminat, 1’i çözümden sonra iade, 167’si geri çekilen, 2’si takas, 5’i tazminat ve iade, 2’si iade ve 3’ü de ret kararı ile sonuçlandı. Buna göre 6 bin 292 davadan sadece 964’ü sonuçlandı.

 
Başvurular çakıldı
2013 yılında Rumların Taşınmaz Mal Komisyonu’na başvurusundaki artış 2014, 2015 ve 2016 yıllarında yerini düşüşe bıraktı. 2013 yılında açılan dava sayısı 1337 iken, 2014’te bu rakam 375’e 2015 yılında ise 182’ye karar geriledi. 2016 yılında ise TMK adeta çakıldı. İlk yedi ayda sadece 31 başvuru yapıldı.

Başvuruların düşüşündeki sebebin ise hem Türkiye’nin mali kaynağı düşürmesi hem de Kıbrıslı Rumların artık komisyona olan inançlarını kaybetmiş olması olarak gösteriliyor.

Kaynak yoksa karar da yok

Taşınmaz Mal Komisyonu’nda özellikle 2013 yılı sonrasında başlayan kötü dönemin sancıları halen daha çekiliyor. Türkiye’nin mali kaynağı durdurması ve KKTC devletinin de Taşınmaz Mal Komisyonu’na ek bir kaynak ayıramaması nedeniyle 2006’da büyük umutlarla başlanan süreç de yok olma tehlikesi ile baş başa kaldı.

Rumlar da başvurmuyor.

Havadis