KKTC anayasası 30 yıl sonra yeniden düzenlenerek referanduma sunuluyor. Evet çıkması halinde politik ve hukuksal anlamda birçok değişiklik olacak

KKTC halkı, Pazar günü hem belediye başkanlığı seçimleri hem de yeni anayasayı oylamak için sandığa gidecek. Yürürlüğe girdikten 30 yıl sonra 19 maddesinde değişiklik yapılarak ve 4 yeni madde eklenerek güncellenen Anayasa’ya bazı örgüt ve sendikalar “evet, bazıları ise “hayır” oyu verecek. Anayasaya evet çıkması halinde politik ve hukuksal anlamda birçok değişiklik olacak. Halkın onayını almaması halinde ise mevcut anayasa ile yola devam edilecek. Anayasaya hayır oyu vereceklerini açıklayan Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) Genel Sekreteri Şenel Elcil, düzenlenen anayasanın beklentilerini karşılamadığını söyledi. Star Kıbrıs’a açıklama yapan Elcil, halkın da hayır demesi durumunda Meclis’in tümünün değişmesi gerektiğini ifade etti. Evet oyu vereceklerini açıklayan Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası, (KTAMS) Başkanı Ahmet Kaptan ise anayasanın 22 maddesine evet dediklerini ifade ederek, “maalesef “Hayır’ın ne anlama geldiğini bazıları anlamadı. Hayır demek mevcut anayasanın devam etmesi demektir” dedi. Avukat Boysan Boyra ise 30 yıl sonra bazı maddeleri değiştirilerek halkoyuna sunulan anayasaya hayır çıkması halinde yeni bir referandum yapılmasının çok zor olduğunu söyledi.

EVET ÇIKARSA
Yıllar sonra bazı maddeleri değiştirilerek halkoyuna sunulan anayasaya evet çıkması halinde 23 maddede öngörülen değişiklikler hayatımızı değiştirecek. Yeni anayasada çocuklara geniş haklar tanınırken, evlilik dışı ilişkiden doğan çocuklar da babanın mirasından hak elde edecek. Mülteci çocuklarının koruma ve bakımı güvence altına alınırken, suç işleyen ancak çocuk yaşta olanlar kabul edilen Anayasa’dan sonra cezaevine gönderilemeyecek. Öte yandan halkın çevreye karşı yasal anlamda daha fazla söz hakkı olacak. Girne’de yaşayan bir şahıs, Lefkoşa’daki bir tesisin çevreye zarar verdiğini düşünüyorsa dava açma hakkı olacak. Polis, asker ve bazı meslek grupları hariç kamu personelinin siyasi partilere üye olma yasağı kaldırılırken, vicdani retçiler için ise alternatif çözümler öngörülüyor. Ancak yeni Anayasa’da en önemli değişikliğin ilk kez bireysel başvuru hakkı tanınması olduğu belirtiliyor.

HAYIR ÇIKARSA
Anayasaya hayır çıkması halinde ise mevcut anayasa ile yola devam edilecek. Yeni bir referandum veya anayasanın yeniden değiştirilerek halkoyuna sunulması ise çok zor olacak. Konuyla ilgili açıklama yapan Avukat Boysan Boyra,30 yıl sonra bazı maddeleri değiştirilerek halkoyuna sunulan anayasaya hayır çıkması halinde yeni bir referandum yapılmasının çok zor olduğunu söyledi. Boyra, “Yeniden değişiklik yapılması, yeni bir referandum olması zor bir ihtimal” dedi.

KİMLER “EVET” KİMLER “HAYIR” DİYECEK
Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS),Çağ-Sen, Devrimci Komünist Birlik, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Baraka, Kıbrıs Türk Taşeronlar Birliği, Kıbrıs AB Derneği, Yeni Kıbrıs Partisi(YKP),Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP) Hür-İşçi Sendikaları Federasyonu hayır oyu vereceğini açıkladı. Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası, Türk-Sen, Kop-Belediye Emekçileri Sendikası, Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB), Genç İş Adamları Derneği (GİAD), Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KITOB), Ekonomik Örgütler Platformu ise anayasaya evet diyeceklerini ifade etti. Bireysel olarak hayır oyu vereceğini açıklayan birçok tanınmış ismin yanında yine evet oyu vereceğini açıklayan birçok kişide Bazı örgüt ve sendikalar ise rengini belli etmedi.

NEDEN HAYIR: BEKLENTİLERİ KARŞILAMIYOR
Elcil, geçici 10.maddenin kaldırılması, polis ve itfaiyenin sivile bağlanmaması, TC yardım heyetinin kapatılmaması, askerliğin zorunlu olmaktan çıkarılmaması, Yüksek koordinasyon kurulunun dağıtılmaması gibi birçok nedenden dolayı anayasaya hayır oyu vereceklerini söyledi. Elcil, yeni anayasada Kıbrıs Cumhuriyetinin toprak bütünlüğü korunmadığını, göç yasasını ortadan kaldırılmadığını, .sendikalaşma zorunlu hale getirilmediğini, askeri kantinlerin kapatılmadığını, kumarhaneler,gece kulübü ve mafya düzeninin sona erdirilmediğini savunarak, bu değişiklikleri öngörmeyen bir anayasaya evet demeyeceklerini vurguladı. Elcil, Meclisin yüzde yüzününyeni anayasaya onay verdiğini belirterek, halkın yüzde 5’şinin dahi anayasaya hayır oyu vermesi halinde tüm meclisin değişmesi gerektiğini savundu.

NEDEN EVET: YENİSİNE EVET DEMEZSEK ESKİSİ KALIR
Anayasaya evet diyeceklerini açıklayan KTAMS Başkanı Ahmet Kaptan ise anayasanın 22 maddesine evet dediklerini ifade ederek, “maalesef“hayır”ın ne anlama geldiğini bazıları anlamadı. Hayır demek mevcut anayasanın devam etmesi demektir. Bir başka ülkede yapılan anlaşma meclise gelmesin demektir. Kamu görevlilerin siyaset yasağı kaldırılmasındemektir. Çocuklar büyükler gibi yargılansın demektir. Çevre konusunda dava açamayalım demektir. Milletvekilleri mal bildirimi yapmasın ve suç işlemeleri halinde yargılanmasın demektir. Dilekçe hakkı olmasın demektir” şeklinde konuştu.

TÜMÜNE DEĞİL 22 MADDEYE “EVET”
Kaptan, mevcut anayasanın birçok konuda yetersiz olduğunu belirterek, evet diyerek 22 madde ile öngörülen tüm kazanımları elde edeceklerini ifade etti. Kaptan, “10 maddenin kaldırılması, azınlık hakları, vicdani ret konuları ile ilgilimücadelemiz evet desek bile aynen devam edecektir. Kısacası biz anayasaya onay değil, değiştirilmesi önerilen 22 maddeye onay veriyoruz. Daha demokratik daha katılımcı daha özgür durum yaratmak için evet diyeceğiz” ifadelerini kullandı.