Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu bugün Başkanlık divanı seçimi ve hükümet programının okunması gündemiyle toplanacak. Koalisyon uzlaşısı olan TDP milletvekili Angolemli’nin meclis başkanı seçilmesi ise Başsavcılık görüşüne takıldı
Duygu ALAN
CTP, HP, TDP ve DP’nin oluşturduğu 4’lü koalisyonda bakanlık paylaşımları konusunda varılan uzlaşı Meclis Başkanlığı’nın TDP’de olmasını içeriyordu. Ancak Meclis Başkanlığını da içeren Başkanlık divanı seçimlerine ilişkin Meclis İçtüzüğü, mecliste grubu bulunmayan bir partinin başkanlık için aday göstermesine engel oluşturuyor. Anayasa’nın 83’ncü maddesi Meclis Başkanı’nın milletvekilleri arasından seçildiğine işaret ederken, 81. maddenin (4). fıkrası ise “Cumhuriyet Meclisi çalışmalarını kendi yaptığı İçtüzük kurallarına göre yürütür” ifadesiyle adres olarak içtüzüğü işaret ediyor.
İçtüzüğün ilgili maddeleri
Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü’nün 10 ve 13. Maddeleri, başkanlık seçimine ilişkin düzenlemeleri içeriyor.
- (4) (A) bendinde, “Meclis Başkanı seçimi, aday göstermeye hak kazanan grup veya grupların öngördüğü adaylar arasından yapılır” denmektedir. Meclis Başkan Yardımcılığı için ise, (B) bendinde, “hükümette görev almayan ve grubu bulunan Siyasal Partilerden en fazla Milletvekiline sahip olan aday gösterebilir.” denmektedir.
İç Tüzüğün 13. maddesinin (9). fıkrası ise “Meclis Başkanı veya Meclis Başkan Yardımcısının bağlı olduğu siyasal partinin Cumhuriyet Meclisi’nde grup kurma hakkını yitirmesi durumunda Meclis Başkanlığı veya Meclis Başkan Yardımcılığı görevi son bulur” demektedir.
Başsavcılık yorumu için bugüne ertelendi
Pazartesi günü toplanan Meclis Genel Kurulu’nun Başkanlık divanı gündemi, yaşanan bu sıkıntı nedeniyle bugüne ertelendi.
Başsavcılıktan bu konuda talep edilen görüş ise dün öğleden sonra Başbakanlık ve meclise iletildi.
Görüş olumsuz
Havadis’in elde ettiği bilgiye göre Başsavcılığın konuya ilişkin görüşü olumsuz oldu. Başsavcılığın, İçtüzüğün ilgili maddelerine rağmen TDP milletvekili Hüseyin Angolemli’nin aday gösterilip seçilemeyeceği şeklindeki görüşü, dün akşam koalisyon ortakları arasında yoğun bir telefon trafiğin yaşanmasına neden oldu.
TDP “olabilir” görüşünde
Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Parti Meclisi ve MYK üyesi Avukat Boysan Boyra, İçtüzüğün Angolemli’nin Meclis Başkanı seçilmesine engel olmadığı görüşünü savundu.
Boyra Anayasa’nın 85. Maddesinin herhangi bir milletvekilini işaret etiğine dikkati çekerek grup olması şartının bulunmadığına vurgu yaptı. Boyra, Hüseyin Angolemli herhangi bir grup tarafından aday gösterilip seçilmesinde Anayasa açısından engel olmadığını savundu.
TDP Spor Dairesi’ni istedi
Toplumcu Demokrasi Partisi, Başasavcılık’ın görüşüne rağmen Angolemli’nin seçilmesinde ısrar edilemeyeceği gerçeği üzerinden hareketle, Meclis Başkanlığı yerine koalisyondan başka bir şey koparma planı yaptı.
TDP’nin meclis başkanlığı yerine Spor Dairesi’nin Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı bünyesine alınması talebine olduğu belirtildi.
Özyiğit:
Özyiğit: Başsavcılık görüşünü değerlendireceğiz
Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Genel Başkanı Cemal Özyiğit, Başsavcılığın görüşünü henüz görmediğini belirterek, “Başsavcılık görüşünü görüşüp değerlendireceğiz” dedi.
Özdenefe: Savcılık görüşü var gereği yapılacak
Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Girne Milletvekili Fazilet Özdenefe, Meclis Başkanı seçimi ile ilgili değerlendirmede bulundu.
Özdenefe şu ifadelere yer verdi: “Bu konuda hukuki farklı yorumlar olması üzerine parti başkanları Pazartesi günü konuyu Başsavcılığa taşıma kararı aldı ve Başsavcılıktan görüş alma noktasında uzlaştı. Başsavcılığın konu ile görüşü Meclis Başkanlığı’nın önündedir. Başsavcılığın görüşü doğrultusunda gereği yapılacaktır.”
Tatar: Başsavcılık görüşü dikkate alınmalıdır
Ulusal Birlik Partisi (UBP) Lefkoşa Milletvekili Ersin Tatar, yasaya göre Meclis Başkanı olacak kişinin ait olduğu partinin gurubu olması gerektiğini belirterek bu bağlamda Hüseyin Angolemli’nin Meclis Başkanı seçiminde aday gösterilmesi hususunda Başsavcılığın olumlu bir görüş vermeyeceğini düşündüğünü kaydetti.
Tatar, “Bu konuda Başsavcılıktan görüş istendi. Yasaya göre Meclis Başkanı olacak kişinin ait olduğu partinin gurubu olması gerekmektedir. Başsavcı en tepedeki hukukçudur. Ben Başsavcılığın bu hususta olumlu görüş belirttiğini düşünmüyorum. Başsavcılık görüşünün aksine hareket edilmesi ise doğru değildir.”
Genç: Başsavcılık görüşüne göre netleşecek
Halkın Partisi (HP) İskele Milletvekili Mesut Genç, konu ile ilgili Başsavcılıktan görüş istendiğini belirterek, şunları söyledi: “Başsavcılık görüşünü henüz görmedik. Eğer Başsavcılık olumlu görüş belirttiyse Nitekim Sayın Angolemli Meclis Başkanı olabilir ancak Başsavcılık bu konuda olumsuz bir görüş belirttiyse iç tüzüğe de takıldığı için Sayın Angolemli’nin Meclis Başkanı olması önünde engel teşkil edecek. Meclis Başkanı Toplumcu Demokrasi Partisi’nden olmazsa Halkın Partisi’nden ya da Cumhuriyetçi Türk Partisi’nden olacak. Çünkü yasa çerçevesinde gurubu olan parti Meclis Başkanlığı’na aday gösterebilir. Ancak altını çizerek belirtmeliyim ki bu konuda da şuan için alınmış bir karar yoktur.”
Boyra: Olumsuz görüşü tümü ile reddediyorum
Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Parti Meclisi ve MYK üyesi Avukat Boysan Boyra, Meclis Başkanı seçimi ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Boyra Havadis’e yaptığı açıklamada Başsavcılığın bu konudaki görüşünü okumadığını ancak görüş olumlu ise tümü ile reddettiğini söyledi.
Boyra şunları kaydetti: “Anayasa’nın 83’üncü maddesinin 1’inci fıkrası; ‘Cumhuriyet Meclisi Başkanlık Divanı, milletvekilleri arasından seçilen bir meclis başkanı, bir meclis başkan yardımcısı yeterli sayıda katip ve idare amirinden oluşur’ diyor. 2’inci fıkrası; ‘Cumhuriyet Meclisi Başkanlık Divanı bir kurum olarak çalışır. Meclisteki gurupların sayıları ile orantılı olarak oluşturulur’ diyor. 5’inci fıkrası ise ‘Katip ve idare amirklerinin sayısı, hizmet süreleri ve seçimlerine ilişkin kurallar Cumhuriyet Meclisi İçrüzüğü’nde belirlenir’ diyor.
Meclis Başkanlık Divanı’nı ilgilendiren en önemli maddeler bunlardır. Eğer Anayasa ‘Meclis Başkanı milletvekilleri arasından seçilir’ diyorsa nasıl bir içtüzük yapıp ya da içtüzüğü yorumlayıp, ‘Hayır. Bir milletvekili olmaz, gurubu olan bir milletvekili olur’ diyebilirsiniz? Anayasa’ya aykırılık bal gibi de budur. 2’inci fıkraya baktığımızda 1’inci fıkra ile uyumlu bir maddedir. Eğer gurubu olmayan bir TDP’liyi meclis başkanlığı için önerdiyse bu başkanlık divanında CTP’nin bir üyesi olarak tekakki edilir ve meclis başkanlık divanı oluşturulurken bu şekilde hesap yapılır.
5’inci fıkra neden meclis başkanlığının nasıl seçileceğini yazmamış, neden meclis başkanlığı seçimini de içtüzük belirler dememiş? Meclis başkanı da içtüzük ile belenir dememiş? Buradan 1’inci fıkrayı harfiyen uygulamanız gerektiği sonucu ortaya çıkar.
Esasen Anayasa’ya aykırı olan Meclis başkanının gurubu olan parti milletvekilleri arasından seçileceği iddiasıdır.
Başsavcılığın görüşünü okumadım ama görüşü olumsuz ise bu olumsuz görüşü tümü ile reddediyorum. Çünkü Anayasa’nın başka yorumlaması yapılamaz.”
Havadis