Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Barack Obama ile yaptıkları görüşmenin ardından Kıbrıs’ta da kapsamlı bir çözüme gidilmesi için her zamankinden daha elverişi bir zemin oluştuğunu söyleyerek, “Bu imkânın heba edilmemesini diliyoruz” dedi.
Barack Obama da Suriye konusunda Erdoğan ile mutabakata vardıklarını ve terörü sonlandıracak olan çözüm sürecini desteklediklerini vurgulayarak, “Türkiye’nin yanındayız” dedi.
Başbakan Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Barack Obama dün 2 saati aşkın bir toplantı yaptı. Erdoğan ile Obama, yaptıkları görüşmenin ardından Beyaz Saray’ın “Gül Bahçesi”nde (Rose Garden) bir basın toplantısı düzenledi.
Ziyaretin ikili ilişkilerin geliştirilmesi için büyük önem taşıdığını söyleyerek söze başlayan Obama şöyle konuştu: “Birçok önemli konu ele alındı. Görüşmede nükleer silah konusundan bahsettik. Bölgedeki nükleer silahlanma tehlikesinden bahsettik. Bugün, 3 noktaya değinmek istiyorum. Yatırım ve ticareti geliştirmeye karar verdik. Türk ekonomisinin kaydettiği gelişme son birkaç yılda göze çarptı. İkincisi müttefikler olarak karşılıklı güvenliği geliştirme kararı aldık. Reyhanlı saldırısı nedeniyle başsağlığı diliyorum.”
Güvenlik açısından Türkiye'nin çabalarını desteklediklerini dile getiren ABD Başkanı, Suriye konusuna geldi.
ABD'nin bölgedeki ülkelerin Suriye nedeniyle üstlendiği yükü taşımasına yardım etmeye devam edeceğini kaydeden Obama, “Özellikle Türkiye'deki sığınmacılarla ilgili yardımlarımız devam edecek. Beşar Esad'ın olmadığı bir Suriye için çabalarımıza devam edeceğiz, gitmesi konusunda hemfikiriz. Esad'dan bağımsız bir Suriye için uğraşacağız. Bu bütün ulusların çıkarınadır” dedi.
Bingazi’daki ABD unsurlarına yapılan saldırılarla ilgili de konuştuklarını belirten Obama sözlerine şöyle devam etti: “Orada 4 cesur Amerikalı'yı kaybettik. Böyle bir sürecin yaşanmaması için elimden gelen her şeyi yapacağım. Bu anlamda cesur adımlar attık olaydan hemen sonra. Diplomatik kişileri korumak için özel adımlar attık. Saldırı anında askeri müdahale konusunda ciddi çalışmalar yaptık. Bu konuda kongre bizimle çalışmalı. Bu şekilde çalışmaları daha kolay yürütebiliriz. Bütün tarafları beraber çalışmaya çağırıyoruz. Bingazi'den aldığımız dersler bu şekilde bir programı öne çıkardı.”
“ABD ile tam bir mutabakat”
Daha sonra sözü alan Başbakan Tayyip Erdoğan, gösterilen ev sahipliğine teşekkür ederek konuşmasına başladı ve uzun yıllardır terörle mücadele eden bir millet olarak Obama'nın isyanını anladığını dile getirdi.
Türkiye ve ABD'nin terörle mücadeleden enerji arz güvenliğine kadar güçlü bir işbirliği sergilediğini dile getiren Başbakan Erdoğan, sözü Suriye'ye getirdi:
“Suriye ile ilgili yapılması gerekenlere yönelik düşüncelerimizin örtüştüğünü gördük. Suriye'de kanlı sürecin sonlandırılması için ABD ile tam bir mutabakat içerisindeyiz. Suriye'nin terör örgütlerinin faaliyet sahasının olmasının engellenmesi ve kimyasal silah kullanımının engellenmesi önceliklerimiz arasındadır. Irak'ta ise seçilerin şeffat bir şekilde yapılması önem taşımaktadır. Ülkede barışın sağlanması ABD ile ortak arzumuzdur.”
Terörizmle ortak mücadelenin devam edeceğini belirten Erdoğan, savunma sanayi ile ilgili konuları da ele aldıklarını belirtti: “Bildiğiniz gibi yanımda 100'e yakın iş adamlarımızla geldik. İş adamlarımız temaslarına devam edecek. Türkiye ve ABD arasındaki ticari ilişkileri daha ileri düzeye taşıma konusunda kararlıyız. Ekonomik ve ticari ilişkileri daha ileri düzeye taşırken karşılıklı anlaşmalarla bunu güçlendireceğiz.”
Erdoğan, Türk gazetecinin elindeki kimyasal silahlara dair kanıtları Obama'ya iletip iletmediğine dair sorusuna “Gerek kimyasal silahlar konusu gerek atılan füzeler konusu... Bunları ilgili birimlerimiz paylaşıyor. ABD ve İngiltere de bu konuda bilgilere sahipler ve bu bilgileri aramızda paylaşıyoruz. Süreci bu şekilde ilgili birimlerimizle sürdüreceğiz” yanıtını verdi.
“Esad meşruluğunu kaybetti”
Aynı soruya Obama'nın yanıtı ise şöyle oldu: “İstihbaratımız bize gerekli bilgileri vermeye devam ediyor. Kimyasal silahlarla ilgili daha detaylı ve kesin bilgiler edinmeliyiz. Orada bir katliamın yaşandığını görüyoruz. İnsani yardım çabaları oluşturmamız gerektiğinden bahsediyoruz. Suriye muhalefeti atacağımız adımlarla birlikte güçlenebilir ve Esad'a karşı kendilerini savunabilirler. O da gitmesi gerektiğini anlar. Çok uluslu ve çok dinli bir kurulun oluşturulması gerekiyor. Onlar Suriye'ye demokrasiyi getirebilirler. Kimyasal silahlar medeni dünyanın istemediği silahlardır. ABD geçiş sürecini destekliyor. Ek adımlar atma hakkını saklı tutuyorum, hem diplomatik hem askeri. Benim umudum Türkiye'nin de içinde olduğu gruplarla çalışmak. Bu ABD'nin kendi başına yapabileceği bir şey değil. ABD'nin Suriye ile ilgili tek başına adım atması düşünülmüyor.”
“Sihirli formül yok”
Esad'ın ne zaman gideceğine dair bir soruya ise Obama: "Biz Esad'ın 2 sene önce gitmiş olmasını tercih ederdik. Esad'ın meşruluğunu kaybettiği, kendi halkını öldürdüğü doğru. Esad'ın gitmesi için sihirli bir formül yok ama ne kadar erken giderse o kadar iyi bizim için. Devamlı bir uluslararası baskı sürdüreceğiz. Muhalefete yardımcı olmaya devam edeceğiz" yanıtını verdi.
Erdoğan ise bu soruyu "Rusya'nın bu işin içinde olması çok önemli. Bunu BM Güvenlik Konseyi Daimi üyeleri açısından önemsiyoruz. Bizim şu ana kadar olayı değerlendirdiğimizde yaptığımız insani yardımlar 1.5 milyar dolara uklaşmış durumda. Yardımlarımıza devam edeceğiz. Çünkü Suriye akrabalık ilişkilerimizin olduğu bir ülke. Bölge barışı için atacağımız adımlar umarım sonuç verir" sözleriyle yanıtladı.
“Kıbrıs’ta imkân heba edilmemeli”
ABD’li gazetecinin sorusu üzerine Başbakan Erdoğan, Gazze ziyaretinin ayrıntılarını şöyle anlattı: “Benim planımda Haziran ayı içerisinde bir ziyaretimiz olacak. Batı Şeria'ya da gideceğim. Bunun Filistin uzlaşı sürecine de katkı getireceğini düşünüyorum.”
Başbakan Erdoğan, Kıbrıs konusunda da “Kıbrıs'ta da kapsamlı bir çözüme gidilmesine, geçmişe nazaran her zamankinden daha elverişi bir zemin oluştuğuna inanıyor ve bu imkânın heba edilmemesini şu anda diliyoruz” diye konuştu. ABD’ye kritik bir ziyarette bulunan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan kritik zirveye Türk heyetinden 13 kişi daha katıldı. 6 bakan, 3 genel başkan yardımcısı ve grup başkanvekili ile 3 müsteşar da toplantıda hazır bulundu. Toplantıda, MİT Müsteşarı Hakan Fidan da yer aldı.
Diğer etkinlikler...
Basın toplantısının ardından ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Başbakan Erdoğan ve Türk heyeti onuruna ABD Dışişleri Bakanlığı'nda öğle yemeği verdi.
Başbakan Erdoğan ardından Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner ile görüştü.
Erdoğan, daha sonra ABD Ticaret Odası'na geçerek burada ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’la Türk ve Amerikalı işadamlarıyla Yuvarlak Masa toplantısı düzenledi.
Başbakan Erdoğan, akşam saatlerinde Başkan Obama'nın onuruna verdiği akşam yemeği için tekrar Beyaz Saray'a geçti.
Başbakan Erdoğan, bugün Brookings Enstitüsü'nde “AK Parti İktidarları ve Türkiye'nin Dönüşümü” başlığıyla bir konuşma yapacak.
ABD'li gazetecilerin yanı sıra politikacı ve iş dünyası temsilcilerinin izleyeceği konuşmanın ardından Erdoğan, SETA tarafından düzenlenen konferansta “21. Yüzyılda Küresel Düzen ve Adalet” başlığı altında bir konuşma yapacak.
Başbakan Erdoğan, Washington temasları boyunca “Blair House” adıyla anılan Başkanlık Konukevi'nde konaklayacak.
Erdoğan için devlet başkanlarının önem verilen ziyaretlerinde uygulanan “A” tipi protokol uygulanıyor.
Erdoğan, Washington'daki temaslarını tamamlayarak akşam saatlerinde San Fransisco'ya geçecek.
18 Mayıs Cumartesi günü Silikon Vadisi'ndeki bazı kuruluşları ziyaret edecek olan Başbakan Erdoğan, daha sonra Amerika İslam ve Türk Toplumu Temsilcilerini Kabul edecek.
Erdoğan'ın 20 Mayıs Pazartesi günü ise öğle saatlerinde San Francisco'daki temaslarını tamamlayarak Türkiye'ye hareket etmesi planlanıyor.
Erdoğan ayrıca, ziyareti kapsamında yarın başkent Washington'a yakın bir bölgede Maryland eyaletinin sınırları içerisindeki Türk Amerikan Toplum Merkezi'nin inşaat alanını da gezecek.
Başbakan Erdoğan'ın ziyaretine eşi Emine Erdoğan'ın yanı sıra, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da eşlik ediyor.