Sosyal sigortalar borç batağında…

Çeşitli bankalardan alınan 67,2 milyonluk borcun vadesi, “Devlet Kefalet Senedi” karşılığında uzatıldı.

Bakanlar Kurulu, Sosyal Sigortalar Dairesi’nin, Haziran maaşlarının sorunsuz ödenebilmesi için 8 bankadan borçlanmış olduğu toplam 67 milyon 250 bin TL’lik borcun vadelerinin Devlet Kefalet Senedi karşılığında uzatılmasına karar verdi. 

Sosyal Sigortalar Dairesi Müdürü Kasım Ekmen: “Sosyal güvenlik sisteminin batması gibi bir durum söz konusu olamaz. Zor zamanlardan geçiyoruz, ama kimsenin endişelenmesine gerek yok. Uzun vadede rahat sürdürülebilir bir yapıya kavuşacağımız konusunda iyimserim.”

TÜRK-SEN Başkanı Arslan Bıçaklı: “Fonun gider ve gelirlerini resmi olarak açıklasınlar. Kaç trilyon borçları olduğunu açıklasınlar, çünkü yalan söylüyorlar. Sosyal Sigortalar bataktadır. Kamuoyuna gelir-giderlerini ve borçlarını açıklasınlar” 

Bakanlar Kurulu’nun 25 Haziran’da yaptığı toplantıda, Sosyal Sigortalar Dairesi’nin 24 Haziran tarihli İdare Meclisi kararı ve Borç Yönetimi Komitesi’nin 27 Ocak 2014 tarihli kararları doğrultusunda Asbank, Creditwest Bank, Kıbrıs Universal Bank, Yakındoğu Bank, Limasol Türk Bankası, Universal Bank, Vakıflar Bankası ve Kıbrıs Kapital Bank’tan dairenin aldığı borçların vadelerinin Devlet Kefalet Senedi karşılığında, ikisi dışında birer ay olan vadelerinin uzatılmasını onayladı. Bakanlar Kurulu’nun onay kararları Resmi Gazete’de yayımlandı.

Asbank’tan yüzde 14 faiz ve %0,4 komisyon karşılığında alınan 3 milyon 750 bin TL’lik kredinin vadesi aynı koşullarla ayda 651 bin 632 TL’lik 6 eşit taksite bölünerek yeniden yapılandırılırken, Kıbrıs Universal Bank’tan yüzde 15 faiz ve %0,4 komisyonla alınan 28 milyon TL’lik kredinin vadesi ise 3 ayda bir faiz kapitalizeli 36 aya çıkarıldı. Bu borcun kapanabilmesi için ayda 978 bin TL ödenecek. 

Vadeleri birer ay sürelerle uzatılan kredilerden bir diğeri Yakındoğu Bank’tan alınan 15 milyon TL’lik kredidir. Bu kredinin 13 milyonluk kısmı yüzde 13 faiz ve yüzde 1 komisyonla, 3 milyonluk kısmı ise yüzde 14,5 faiz ve yüzde 1 komisyonla ödenecek. Creditwest Bank’tan alınan 5 milyon TL’lik kredinin yüzde 13 olan faizi ise yüzde 13,5’e yükseltildi. %05 olan komisyon oranı ise aynı kaldı. Limasol Bank’tan yüzde 11 faiz ve yüzde 1,5 komisyonla alınan 7 milyon 500 bin, Universal Bank’tan yüzde 15 faiz ve binde 5 komisyonla alınan 1 milyon, Vakıflar Bankası’ndan yüzde 14 faiz ve yüzde 1 komisyonla alınan 4 milyon, Kıbrıs Kapital Bank’tan yüzde 15 faiz ve binde 5 komisyonla alınan 3 milyon TL de, vadeleri, Devlet Kefalet Senedi karşılığında uzatılan krediler oldu.

“Bu yeni bir olay değil.”

Sosyal Sigortalar Dairesi Müdürü Kasım Ekmen, 29 Mart 2010’dan beri zaman zaman borçlanma yapıldığını, Sosyal Sigortalar Fonu gelir ve giderleri arasında bir açık oluştuğu için bankalardan borçlanma yapıldığını ifade etti. Bunun yeni bir olay olmadığını söyleyen Ekmen, bunu borç alma, borçların vadeli olanlarının vadesini ödeme, bazılarının da zaman zaman erteleme şeklinde olan bir süreç olduğunu belirtti.

Ekmen, Temmuz ayının gelir ve giderlerin büyük oranda karşılandığı, borçlanma gereksinimi olmayan bir ay olduğunu, fakat bankacılık sisteminden alınan kısa vadeli mevcut borçların bulunduğunu ve bunların büyük ihtimalle ertelenerek ödenmeye devam edileceğini söyledi. Ekmen, “Biz hem borçlanma yapıyoruz ve her ay taksit veriyoruz. Şu andaki finansal durumu bu şekilde götürüyoruz” dedi. Önümüzdeki ay 4 milyondan fazla taksit vereceklerini söyleyen Ekmen, biten borçların yanı sıra vadeli borçların da bulunduğunu, bir süre daha böyle gideceğini, ancak ciddi bir destek bulup borçları sıfırlayacak bir çözüm olduğu takdirde rahatlayacaklarını vurguladı. Ekmen, “Kısa süreli borçlarla finanse ediliyor. Bu biraz da maliyetli bir durumdur, ama bunu kabul etmek lazım. Muhtelif bankalardan alınan borçlar, şeffaf bir şekilde resmi gazetede de çıkan bir şeydir. Gizli saklı bir durumu yok” dedi. 

“Bu duruma düşmenin birçok nedeni var.”

Sosyal Sigorta sisteminin finansal bir darlık içinde bulunduğunu herkesin kabul ettiğini belirten Ekmen, bu duruma düşmenin birçok nedeni olduğunu söyledi. Ekmen,  çalışanların yatırımlarının yapılmaması, düşük emeklilik yaşları ve 13. maaşlarla ilgili prim almamalarına rağmen tümünü ödemelerini, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilmesini zor duruma soktuğunu ifade etti. Her yeni seneye %10-11’lık açıkla başladıklarını belirten Ekmen, 2012 yılında emeklilik yaşının 60’a çıkacağı bir mekanizma öne sürdüklerini ve 2.5 yıl sonra her sene 1 yıl artırmak suretiyle kademeli olarak buna ulaşacaklarını ifade etti. Bu şekilde, daha iyi ve sürdürülebilir bir yapıya ulaşacaklarını söyleyen Ekmen, gelecek açısında düzenlemelerin yapıldığını, önlemlerin alındığını, fakat kısa vadede bu maddi sıkışıklıkların yaşanacağını vurguladı. Ekmen, “Sosyal güvenlik sisteminin batması gibi bir durum söz konusu olamaz. Zor zamanlardan geçiyoruz, ama kimsenin endişelenmesine gerek yok. Uzun vadede rahat, sürdürülebilir bir yapıya kavuşacağımız konusunda iyimserim” dedi.

Arslan Bıçaklı: “Yalan söylüyorlar”

Kıbrıs Türk İşçi Sendikaları Federasyonu (TÜRK-SEN) Başkanı Arslan Bıçaklı, İrsen Küçük ve Eski Çalışma Bakanı Şerife Ünverdi döneminde, “devrim yapılacak” iddiasıyla emeklilik yaşı 55’e çekilerek Sosyal Sigortaların borçlanmadan ayağa kalkacağının ileri sürüldüğünü, ancak kendisinin buna tamamen karşı çıkmasına rağmen kararın uygulamaya konulduğunu belirtti. O dönem alınan bu kararın doğru bir yaklaşım olmadığını söyleyen Bıçaklı, devlet katkıları zamanında yapılmazken, Sosyal Sigortalılar gününde ödenmezken yaşı artırdıklarını, primleri artırdıklarını ve bu şekilde kurtulacaklarını söylemelerine rağmen İhtiyat Sandığı’ndan 50 milyon TL borç aldıklarını vurguladı.

Sosyal Sigortalıları her ay borçlanarak ödediklerini belirten Bıçaklı, Sosyal Sigortalar dairesinin borç batağında olduğunu ve bunun inkâr edilmemesi gerektiğini söyledi. Bıçaklı, Sosyal Sigortalar Dairesi’nin batmış olan Lefkoşa Belediyesi’nden hiçbir farkı olmadığını belirtti. Bıçaklı, Sosyal Sigortalar Dairesi Müdürü Kasım Ekmen’e çağrı yaparak, “Fonun gider ve gelirlerini resmi olarak açıklasınlar, kaç trilyon borçları olduğunu açıklasınlar, çünkü yalan söylüyorlar. Sosyal Sigortalar bataktadır. Kamuoyuna gelir-giderlerini ve borçlarını açıklasınlar” dedi.

Haberal Kıbrıslı