Türkiye ile KKTC arasında ‘Suyu kim yönetecek’ tartışmaları sürerken, ortaya çıkan yeni bir belge, konunun çoktan karara bağlandığını gözler önüne seriyor. Buna göre, KKTC’ye su getirme projesi 27 Mayıs 1998 tarihinde Mesut Yılmaz Başkanlığındaki ANAYOL-D hükümeti döneminde alınmış…

Kıbrıs Postası - Ulaş Barış

ALASİ-ALARKO AŞ önderliğindeki yabancı şirketlerin de katılacağı bir konsorsiyum tarafından ‘anahtar teslim’ olarak planlanan projenin maliyeti 230 milyon dolar olarak öngörülürken, suyun metre küp satış fiyatı ise 37 Amerikan senti olarak düşünülmüş.

Ancak projenin en can alıcı noktası, söz konusu projede yaşanan gecikmeler üzerine, 2002 yılında dönemin ANAP Milletvekili Bülent Akarcalı’nın ilgili bakanlığa gönderdiği soru önergesinde ortaya çıkıyor. Buna göre Akarcalı’nın sorduğu ‘proje yap-işlet-devret mi olacak?’ sorusunda verilen yanıt su ile ilgili kararın çok önceden alındığını gözler önüne seriyor

Kamuoyunda Kıbrıslı Türklerin ‘eniştesi’ olarak da bilinen dönemin Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel’in sorumluluğundaki bakanlığına gönderilen önergede, söz konusu soruya “Türkiye-Kıbrıs ilişkileri ve Türkiye’nin Akdeniz ve Orta Doğu barışına katkıları bağlamında değerlendirildiğinde, projenin ‘ülke projesi’ olması sonucuna ulaşılması söz konusu olmaktadır”  şeklinde cevap veriliyor

Türkiye’den KKTC’ye gelen suyun yarattığı ‘kim yönetecek’ tartışması büyürken, söz konusu su projenin ve nasıl işletileceğinin yönündeki kararların çok daha önce alındığı ortaya çıktı.

Kamuoyunda ‘Asrın Projesi’ olarak da bilinen ve 28 Ekim’de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılması beklenen projenin yapılması yönünde ilk kararı 27 Mayıs 1998 günü dönemin hükümeti tarafından alınmış.

Dönemin hükümeti ise ANAP Genel Başkanı  Mesut Yılmaz'ın DSP, DTP ve dışardan CHP desteğiyle kurduğu ve kamuoyunda Anasol-D olarak bilinen 55.Türkiye hükümeti.

Anasol-D hükümetinin aldığı 98/11202’nolu kararına göre, Anamur’daki Dragon Çayı’ndan KKTC’ye boruyla su götürme projesinde ALSİM-ALARKO AŞ önderliğinde bir konsorsiyumun sorumlu olduğu belirtiliyor.

Konsorsiyumda, söz konusu şirketin yanı sıra yabancı ortakların da varlığından söz edilirken, projenin geneli, suyun hazırlanması, nakli, anahtar teslim projelendirmesi ve inşası olarak öngörülüyor.

Söz konusu projenin fizibilite çalışmalarının yapıldığı ve Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından da onaylandığının belirtildiği Bakanlar Kurulu kararına göre, tahmini tesis yapım bedeli ise 230 milyon dolarak belirlendiği dikkat çekiyor.

Projenin yaklaşık başlama tarihinin Nisan ya da Mayıs 2002 olarak belirlendiği kararda, toplam yapım süresi de 18 ay olarak belirlenmiş.

Kararın bir başka çarpıcı tarafı da, fizibilite çalışmaları sırasında tahmini olarak ortaya çıkarılan su bedeli fiyatının metreküp başına 37 Amerikan senti olması.

Yine fizibilite çalışmalarına göre yıllık 75 milyon metre küp kapasite olarak planlanan projede, gelecek olan suyun 59.4 milyon metre küpünün tarım, 15.6 milyon küpünün de içme suyu olarak kullanılması öngörülmüş.

Öte yandan 2002 yılında, söz konusu projede yaşanan gecikmeler üzerine meclis bir soru önergesi veren ANAP Milletvekili Bülent Akarcalı’nın sordukları arasında bir husus oldukça dikkat çekici olarak göze çarpıyor.

Buna göre, kamuoyunda Kıbrıslı Türklerin ‘eniştesi’ olarak da bilinen dönemin Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel’in sorumluluğundaki bakanlığına gönderilen önergede “’proje yap-işler devret’ modeline göre mi uygulanacak” şeklindeki soruya verilen cevap, Türkiye’nin projeyi neden gerçekleştirdiğinde ve nasıl bir model uygulayacağına o zamandan ışık tutuyor.

Buna göre, söz konusu soruya ilgili bakanlığın verdiği cevap “Türkiye-Kıbrıs ilişkileri ve Türkiye’nin Akdeniz ve Orta Doğu barışına katkıları bağlamında değerlendirildiğinde, projenin ‘ülke projesi’ olması sonucuna ulaşılması söz konusu olmaktadır” şu anda gelinen noktanın çok önceden karara bağlandığı konusunda durumu gözler önüne seriyor.