Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Sözen, Kıbrıs müzakere sürecinde yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi. Sözen, müzakere masasında mülkiyet konusunda anlaşmaya varılmasının atılacak en önemli teknik adım olacağını belirterek, iade, takas ve tazminat konularında malların kategorize edilmesi gerektiğini söyledi.

Sözen, “Liderler mülkiyette daha yolun başında. Mallar içinde iade mi takas mı yoksa tazminat mı olacak henüz daha görüşülmedi. Bunu orjinal mal sahibi mi yapacak yoksa şu andaki kullanıcı mı? Tüm bunları belirlemek zaman alacak”dedi. Kıbrıs müzakerelerinde bir ilerleme sağlandığını ifade eden Sözen, teknik anlamda yapılması gereken çok çalışma olduğunu, olası bir çözüm için en az bir yıla daha ihtiyaç olduğunu kaydetti. Sözen, bir anlaşmaya varılması durumunda kurulacak olan federal devletin anayasasının ve yasalarının hazırlanması gerektiğini belirtti. Sözen, anlaşma sürecine girerken iki toplumun çözüme ne kadar hazırlandığının önemli olduğunu belirterek, bir dizi güven yaratıcı önlemlerle işbirliğinin artırılması gerektiğini söyledi. Sözen: “Toplum karşılıklı işbirliğinin mümkün olduğunu görebilmelidir, çözüme hazırlanmalıdır. Eğer bir federasyon kurulacaksa referandum zamanına kadar iki toplum arasında işbirliği artırılmalıdır”dedi.

Kıbrıs Postası - Deniz ABİDİN

Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Sözen, Kıbrıs müzakerelerinde bir ilerleme sağlandığını, bu kez çözümün yakın olduğunu, ancak kısa sürede bir anlaşma beklemeyi ‘saflık’ olarak nitelendirdi. Müzakere masasında yapılacak çok şey olduğunu ifade eden Sözen, en önemlisinin teknik anlamda yapılacak olan çalışmalar olduğunu belirtti. Sözen, mülkiyetle ilgili üç mekanizmada anlaşma sağlanması gerektiğinin altını çizerek, bunun iade, takas ve tazminat olduğunu kaydetti. Kimin ne yapacağı konusunda malların kategorize edilmesi gerektiğini söyleyen Sözen, henüz daha mülkiyet konusunda bu aşamaya gelinmediğini belirtti. Sözen, “Liderler mülkiyette daha yolun başında olduklarını söylediler. Mallar içinde iade mi takas mı yoksa tazminat mı olacak henüz daha görüşülmedi. Bunu orjinal mal sahibi mi yapacak yoksa şu andaki kullanıcı mı? Tüm bunları belirlemek zaman alacak”dedi.

Prof. Dr. Ahmet Sözen, Mülkiyet sorunu yanında bir anlaşmaya varılması durumunda kurulacak olan federal devletin anayasasının ve yasalarının hazırlanması gerektiğini belirtti. Sözen şunları söyledi: “Gerçekçi bakmak gerekirse tüm bu teknik çalışmaların yapılabilmesi için bir yıl gibi bir süre daha gereklidir. Tüm bu işler sorunsuz devam ederse bir yıllık bir süreye daha ihtiyaç vardır. Cumhurbaşkanı Akıncı, ‘çözüme aylar var’ dedi ama bu açık değil”

Sözen, anlaşma sürecine girerken iki toplumun çözüme ne kadar hazırlandığının önemli olduğunu belirterek, çözümün sadece liderler seviyesinde sağlıklı olmayacağını söyledi. Sözen, önemli olanın iki toplum arasında işbirliği tecrübesinin artması olduğunu kaydetti. Sözen şunları belirtti: “1960’lardan bugüne yıllar geçti. Bu kadar zamanda Kıbrıslı Türkler ile Kıbrıslı Rumlar ortak neler yaptı diye bakılmalı. İki bölgeli, iki toplumlu federasyon mega işbirliği yapısıdır. Bugüne kadar neredeyse iki toplum arasında işbirliğine yönelik birşey yapılmadı. Eğer bir federasyon kurulacaksa referandum zamanına kadar iki toplum arasında işbirliği artmalıdır. Önemli olan bir dizi güven yaratıcı önlemlerle bu işbirliğini artırmaktır. Toplum, işbirliğinin mümkün olduğunu görebilmelidir, çözüme hazırlanmalıdır”

Prof. Dr. Sözen, Kıbrıs Rumlarının siyasi elitinin büyük bir kısmının özellikle DİSİ ve AKEL’in seçmenin üçte ikisi gibi büyük bir kısmını oluşturduğunu söyleyerek, bu kesimin Akıncı ile bir çözümün olacağının farkında olduğunu belirtti. Sözen, “Ancak bir hayırcı taraf var onlar da desteğini yükseltiyor. Anastasiadis’in Akıncı ile Mağusa’da Othello’da müzik dinlemesini bile protesto edenler var. Kuzey’de de bu düşüncede olanlar var. Örneğin, mülkiyet konusunda Türk tarafı taviz verdi diye söylemler çıktı. Bunlar ilerleyen müzakere sürecine gölge düşürmek isteyenlerdir. Bunlar çözüm sürecindeki ilerlemeyi sekteye uğratmak isteyenlerdir” şeklinde konuştu.

Sözen, Türkiye’nin bu günlerde kendi iç meseleleriyle uğraşmakta olduğunu söyleyerek, kurulmayan bir hükümet, İŞİD ve PKK arasında bir savaşın söz konusu olduğunu belirtti. “Türkiye kendi içine kapandı”diyen Sözen, Kıbrıs’ın, Türkiye’nin şu an öncelikli konuları arasında yer almadığını ifade etti.

Sözen, “Türkiye, BM gözetimindeki müzakerelere hayır diyecek değil. Söylemde Kıbrıs’ta çözümü destekliyor. Son zamanlarda ise AKP hükümeti döneminde bu sadece söylemde kalmadı, kalıcı bir çözümün desteklendiği bir pozisyon sergilendi. O nedenle müzakere masasında bir miktar ilerleme var”dedi.