Duygu Alan

Türkiye’de ve Güney Kıbrıs’ta her vatandaş, piyasa koşullarına da bağlı olarak kazancı orantısında rahatlıkla geçim sürebilirken KKTC’de vatandaşın gelir ve gider dengesi tamamen bozulmuş durumda.

Türkiye’de ve Güney Kıbrıs’ta vatandaş, net maaşı ile ev kirasını, elektrik, su faturalarını ödeyebilip, aylık mutfak alışverişini yaptıktan sonra cebinde kalanla ay sonunu rahatlıkla getirebiliyor.

KKTC’de ise geliri yüksek olanlar bile sadece mutfak masrafı için hatırı sayılır bir miktar ayırmak zorunda kalırken asgari ücretli, adeta borç batağında can çekişiyor.

Üç ülkedeki vatandaşın eline geçen maaş miktarı dikkate alındığında, sebze ve meyve fiyatları arasındaki fark bile KKTC’deki ekonomik tabloyu özetlemeye yetiyor.

KKTC’de sebzelerin yanına yaklaşılmıyor

Havadis,  Türkiye ve Güney Kıbrıs ve KKTC’de sebze-meyve fiyatlarını karşılaştırdı. Ortaya çıkan tabloya göre, bir iki ürün dışında ülkemizde meyve ve sebze fiyatları Türkiye’deki fiyatların çok üzerinde, Güney’deki fiyatların aşağısında.

Yaptığımız piyasa araştırmalarına göre, birkaç ürün fiyatından örnek verecek olursak Türkiye’de süpermarketlerde 1 kilo domates 2.49 TL’den, salatalık 1.29 TL’den, Ç.Biber 3.95 TL’den, Soğan 75 kuruştan, Patates 78 kuruştan, Patlıcan 2.19 TL’den satılıyor.

Güney Kıbrıs’ta, Euro olan para birimini TL’ye çevirdiğimizde 1 kilo domates 9.70 TL’den, salatalık 4.42 TL’den, Ç.Biber 6.27 TL’den, soğan 2.70 TL’den, patates 3.40 TL’den, patlıcan 4.55 TL’den satılıyor.

KKTC’de ise marketlerde 1 kilo domates 3.65 TL’den, salatalık 5.99 TL’den, Ç.Biber 4.99 TL’den, Soğan 1.65 TL’den, Patates 1 TL’den, Patlıcan 1.85 TL’den satılıyor.

Meyve fiyatları cep yakıyor

Türkiye’de meyve fiyatları da göze batmıyor. Yapılan fiyat araştırmasına göre Türkiye’de süpermarketlerde 1 kilo yeşil ve kırmızı elma 3.95 TL’den, kavun 1.48 TL’den, karpuz 1.49 TL’den, şeftali ve nektarin 3.49 TL’den satılıyor.

Aynı meyvelerin KKTC’deki fiyatları ise cep yakıyor. KKTC’de marketlerde 1 kilo yeşil elma 4.85 TL’den, kırmızı elma 4.45 TL’den, kavun 1.50 TL’den, karpuz 2.35 TL’den, şeftali ve nektarin ise 5.99’den satılıyor.

Güney Kıbrıs’ta Euro olan para birimini TL’ye çevirdiğimizde 1 kilo yeşil elma 7.30 TL’den, kırmızı elma 7.10 TL’den, kavun 4.50 TL’den, karpuz 2.70 TL’den, şeftali 7.20 TL’den, nektarin 8.90 TL’den satılıyor.

KKTC’de bir tencere yemeğin bedeli 11.29 TL

Ülkelerdeki piyasa fiyatlarına göre, Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin gösterişsiz bir akşam yemeği tenceresi 7.97 TL’ye kaynarken, aynı yemek KKTC’de 11.29 TL’ye pişiyor.

Güney Kıbrıs’ta 4 kişilik bir ailenin gösterişsiz bir akşam yemeğinin maliyeti ise 22 TL.

Ekmek en ucuz Türkiye’de

Öte yandan Türkiye’de 250 gram ağırlığında 1 adet ekmek 1 TL’ye satılırken, aynı gramajdaki ekmek KKTC’de 1.250 TL’den satılıyor.

Güney Kıbrıs’ta gramajı en düşük ekmek 540 gram. Güney’de 540 gram ağırlığındaki bir adet ekmeğin fiyatı ise 1.5 Euro, yani 4.95 TL.

Asgari ücrette fark

KKTC’de 2011’de brüt bin 300 TL olan asgari ücret, 2013’te bin 415 TL, 2014’te bin 675 TL oldu. Ağustos 2015’te bin 730 TL belirlenen asgari ücret dün yapılan 104 TL’lik zam ile bin 834 TL oldu.

Türkiye’de ise 2011’de 837 TL olan asgari ücret, 2012’de 940.50 TL, 2013’te bin 21 TL, 2014’te bin 134 TL, 2015’te bin 273.50 TL oldu.Türkiye’de 2016 yılında artan ve halen yürürlükte olan asgari ücret bin 647 TL.

Güney Kıbrıs’ta yürürlükte olan asgari ücret ise TL bazında 2 bin 871 TL

En basit hesap

Üç ülkede halen yürürlükte olan asgari ücrete ve piyasa koşullarına bakıldığında en basit örnek ile Türkiye’de şuanda bir asgari ücretli brüt maaşı ile kilosu 2.49 TL’den ayda 661 kilo domates alabilirken KKTC’de asgari ücretli brüt maaşı ile kilosu 3.65 TL’den ayda 502 kilo domates alabilir.

Güney Kıbrıs’ta ise bir asgari ücretli TL olarak hesaplandığında maaşı ile kilosu 9.70 TL’den toplamda 296 kilo domates alabilir.

Gelir TL gider Sterlin

Türkiye ve Güney Kıbrıs ile KKTC arasında bir diğer fark da maaşların cinsi ve piyasa fiyatları arasında değişiyor.

Türkiye’de maaşlar TL cincinsen ödeniyor, piyasada geçerli olan fiyatlar da TL üzerinden. Güney Kıbrıs’ta gerek maaşlarda gerekse piyasada tek para birimi Euro kullanılıyor.

KKTC’de ise maaşlar, Türk Lirası olarak ödenirken ev kirası, araba satış fiyatı ve daha birçok şeyin bedeli sterlin üzerinden belirleniyor.

Havadis