Ülkedeki belediyelerin 2016 rakamlarına bakıldığında gelirlerin büyük kısmının personel giderlerine gittiği görülüyor. En kötü durum ise başkent Lefkoşa’da. Yatırımın on katından fazlası personel giderlerine gidiyor

250 MİLYON PERSONELE, 76 MİLYON YATIRIMA: 2016 yılı belediye rakamlarına göre belediyelerdeki temel sorun personel fazlalığı. Siyasi çıkar uğruna belediyelere istihdam edilen personel nedeniyle bölgelerde yatırımlar azalıyor.2016’da 28 belediyenin toplam personel gideri 250 milyon 480 bin TL iken yatırıma ayrılan para ise sadece 76 milyon 40 bin TL

 LEFKOŞA’DA 10 KATINDAN FAZLA: Başkent Lefkoşa’ya bakıldığında personel giderlerinin yatırımın 10 katından fazla olduğu görülüyor. Personel giderlerine harcanan paranın fazlalığı, belediyenin kendi kaynakları ile yatırım yapmasına olanak tanımıyor. LTB’depersonel giderlerine 72 milyon 654 bin TL harcarken, yatırıma ise 6 milyon 819 bin TL harcamış oluyor

YASANIN ALTINDA: Yasa ile belirlenen ve belediyelerin her yıl bütçenin belirli bir miktarını yatırıma harcaması gerektiği biliniyor. Son yıllarda birçok belediye bu yasa tahtında belirlenen bütçenin altıda birinin yatırıma harcanması maddesini yerine getiremiyor

Bertuğ TOPAL

Ülkede belediyelerin içerisinde bulunduğu maddi zorlukları gün geçtikçe daha da artıyor. Yeni Erenköy Belediyesi ile yeniden gündeme gelen belediyelerin ekonomik kriz noktasındaki durumu bunca yıldır düzelme göstermedi.

2016 yılı belediyelerin giderlerine bakıldığında 28 belediyenin neredeyse üçte ikisinde personel giderleri yatırımların ortalama 2-3 katı seviyesinde.

En çarpıcı örnek ise Lefkoşa’da. Lefkoşa Türk Belediyesi 2016 yılında personel giderlerine ödediği para, yatırımlara ödediği paranın on katından fazla.

Diğer belediyelere bakıldığında yatırım ve personel giderlerinin eş olduğu belediye neredeyse yok.

250 milyon personele, 76 milyon yatırıma

2016 yılı belediye rakamlarına bakıldığında belediyelerdeki temel sorunun personel fazlalığı olduğu rahatlıkla görülüyor. Siyasi çıkar uğruna belediyelere istihdam edilen personel nedeniyle bölgelerde yatırımlar azalıyor.

2016 yılı rakamlarına göre 28 belediye toplamda 250 milyon 480 bin TL gibi bir tutarı personel giderleri için harcarken, yatırımlara ayrılan para ise sadece 76 milyon 40 bin TL.

Lefkoşa’da personel giderleri yatırımın 10 katı

Başkent Lefkoşa’ya bakıldığında personel giderlerinin yatırımın 10 katından fazla olduğu görülüyor. Personel giderlerine harcanan paranın fazlalığı, belediyenin kendi kaynakları ile yatırım yapmasına olanak tanımıyor.

Rakamlara bakıldığında Lefkoşa Türk Belediyesi personel giderlerine 72 milyon 654 bin TL harcarken, yatırıma ise 6 milyon 819 bin TL harcamış oluyor.

Gönyeli ve İnönü nispeten iyi

28 belediye arasında Gönyeli Belediyesi ile İnönü Belediyesi diğer belediyelere göre personel giderleri-yatırım oranında daha iyi.

İki belediyenin de personel giderleri yatırımın üzerinde olsa da diğer belediyelere denge daha iyi. Gönyeli Belediyesi 12 milyon 30 bin TL personel giderine karşın 7 milyon 63 bin TL yatırım yaparken bu rakamlar İnönü Belediyesi’nde 1 milyon 769 bin TL personel giderinde 1 milyon 243 yatırım olarak gerçekleşti.

Yasanın altında

Yasa ile belirlenen ve belediyelerin her yıl bütçenin belirli bir miktarını yatırıma harcaması gerektiği biliniyor. Son yıllarda bir çok belediye bu yasa tahtında belirlenen bütçenin altıda birinin yatırıma harcanması maddesini yerine getiremiyor.

Büyük belediyeler bu rakamların üzerine çıksa da özellikle küçük belediyelerde ciddi yasal sıkıntılar oluşuyor.

Serdarlı ve Yeni Boğaziçi bütçesinden yatırım yapmadı

2016 yılında kendi bütçesinden yatırım yapmayan iki belediye bulunuyor. Serdarlı ve Yeni Boğaziçi kendi bütçesinden hiç yatırım yapmadı. Her iki belediye de TC Proje Katkısı kaleminden yatırım gerçekleştirdi. Serdarlı 972 bin TL, Yeni Boğaziçi ise 3 milyon 316 bin TL Türkiye Cumhuriyeti Proje Katkısı’ndan kullanarak yatırım yaptı.

Ciddi sorun

Yıllardır belediyelerin neredeyse tamamında yaşanan sorun aynı. 28 belediyenin en az 20’sinde ciddi mali sıkıntılar mevcut. Bu noktada personel giderlerinin fazlalığı ciddi bir neden olarak gösterilse de yıllardır bu nokta üzerinden bir çözüm aranmıyor. Personel giderlerinin yatırım giderinin altı katına dayanması belediyelerin nasıl bir zor durum içerisinde olduğunu gösteriyor.

Yeni Erenköy Belediyesi krizi ile yeninden ülke gündemine gelen ve aslında hiçbir zaman bitmeyen belediyelerdeki maddi ve personel sorunu köklü bir belediyeler reformunu bekliyor.

Hükümet reform peşinde

Cumhuriyetçi Türk Partisi, Halkın Partisi, Toplumcu Demokrasi Partisi ve Demokrat Parti, 1 Temmuz’da yapılması planlanan Yerel Yönetim Seçimleri’nin ardından belediyeler özelinde köklü bir reforma gitmek için çalışmalar yapıyor.

İçişleri Bakanlığı özelinde devam eden çalışmalarda belediye sayısının azaltılması da gündemde. (Havadis)