Serbest çalışanların tek güvencesi olan İhtiyat Sandığı’nın, çoğunluğu ‘batmış’ devlet kuruluşlarına aktardığı para miktarı faizleriyle birlikte 1,8 milyara ulaştı

Aytuğ TÜRKKAN
KKTC’de serbest çalışan on binlerce insanın emeklilik zamanında tek gücvencesi olan İhtiyat Sandığı’ndaki birikimlerin önemli bir kısmı, batmış devlet kurumlarının ‘borç hanesine’ yazılı vaziyette duruyor.

Elektrik Kurumu haricindeki kurumlar ödeme yapmadıkları için ana paranın üzerine her yıl faizler ekleniyor ve borç miktarı daha da büyüyor.

İhtiyat Sandığı’nın, gelmiş, geçmiş tüm hükümetler döneminde, maaş ödemekte zorlanan Sosyal Sigortalar Dairesi ile batmış KTHY’ye yüklü miktarlarda borç verdiği ve toplam alacağın 1,8 milyar liraya ulaştığı öğrenildi.

Elde edinilen belgelere göre; batmış KTHY’nin, İhtiyat Sandığı’nas 19 milyon 517 bin dolar ve 17 milyon 356 bin 447 TL borcu bulunuyor.

İhtiyat Sandığı Dairesi’nin devletin çeşitli kurumlarına kullandırdığı fondaki paralara ilişkin rakamları ele geçirdi.

Borçlar yıllar içerisinde kredi ve blokeler şeklinde iki başlık altında verildi.

Kabullenilmiş imzalı senetler
Maliye Bakanlığı’na 4 farklı senet düzenlendi.
123 numaralı senet 31 / 12 / 2015’e bakiye olarak 379 milyon 786 bin 873,36 TL. Bu rakamın 2016 yılı faiz oranı yüzde 10.5. Bu paranın 30 Haziran 2016 tarihine kadar ki birikmiş faizi 19 milyon 829 bin 855,76 TL. Söz konusu kredi / bloke Haziran 2016 itibarıyla 399 milyon 616 bin 732,12 TL olarak alacaklar listesinde bekliyor.

Yine 113-120/2 numaralı senette Maliye Bakanlığına aktarılan rakamlar var. 21 / 12 / 2015 tarihinde 137 milyon 220 bin 616,90 TL yüzde 10.5 oranında faiz ile bakiye olarak görülüyor.
Bu paranın birikmiş faizi 7 milyon 164 bin 715,82 TL… Rakamın Haziran 2016’ya alacak olarak yansıması ise 144 milyon 385 bin 332,72 TL.

Maliye Bakanlığı’na verilen 124 (A) senet numaralı bir başka para ise 31 Aralık 2015’te bakiye olarak görüşen 71 milyon 564 bin 049,84 TL.. 30 Haziran itibarıyla bu paranın birikmiş faizi 3 milyon 736 bin 581,95 TL. Bu paranın da Haziran 2016 itibarıyla alacaklar listesindeki karşılığı 75 milyon 300 bin 631,79 TL.

Dolar cinsinden de para aktarıldı
Maliye Bakanlığı’na bir de dolar cinsinden para aktarıldı. 118 numaralı senette 2015 yılı sonunda bakiye olarak görülen rakam 10 milyon 478 bin 437,99 Amerikan Doları! Yüzde 4,5 oranında uygulanan faizin birikmiş karşılığı haziran 2016’da 234 bin 476,52 dolar. Bu rakamın güncel borç olarak yansıması ise 10 milyon 712 bin 914,51 Amerikan Doları.

İnkişaf Sandığına 122 numaralı senet ile verilen borç en yüksek borç miktarı. 2015 sonuna bu borcun yansıma miktarı tam 800 milyon 654 bin 454,77 TL.

Yüzde 10,5 borçlanma faizi ile Haziran 2016’daki birikmiş borç miktarı 41 milyon 804 bin 662,93 TL. Bu en yüksek borcun Haziran 2016 sonu itibarıyla güncel durumu tam tamına 842 milyon, 459 bin 117,69 TL!

Haziran 2016 raporuna göre İhtiyat Sandığı Fonu’ndan devlete kredi / bloke olarak verilen paranın toplamı 1 milyar 549 milyon 645 bin 959,15 TL!  

İmzalanmamış, kabul edilmeyen borçlar
Yukarıda ortaya çıkan yaklaşık 1,5 milyar TL’lik borç imza edilmiş ve devletin kabullendiği borçlar. Buna bir de imza edilmemiş ve davalık olan borçlar ekleniyor. İmzalanmayan, yani devletin yükümlülüğü kabul etmediği borçların rakamı da toplam 192 milyon 519 bin 514,19 TL… Bu rakamlar Sosyal Sigortalara ve batırılan Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY)’na ait borçlar… İşte dökümleri:

Sosyal Sigortalar Kurumu’na verilen 89 milyon 211 bin 499,73 TL ile 77 milyon 259 bin593,06 TL yüzde 10,5 faiz oranları da eklenince Haziran 2016 tarihindeki güncel borç 175 milyon 163 bin 067,07 TL!

Bunun yanı sıra KTHY’ye verilen 128 senet numaralı borç 16 milyon 495 bin 182,28 TL. Yüzde 10,5 faiz oranıyla haziran sonu itibarıyla güncel borç 17 milyon 356 bin 447,12 TL.
Sosyal Sigortalar ve KTHY’ye verilen TL borcun güncel bakiyesi 192 milyon 519 bin 514,19 TL.

19 milyon Dolar da cabası!
Fakat borçlar bu rakamla sınırlı değil. Yine KTHY’ye bloke verilen bir de dolar cinsinden borç var. 129 senet numaralı borcun miktarı 2015 sonu itibarıyla 18 milyon 786 bin 148,73 Amerikan Doları. Yüzde 4,5 faiz oranı da bu rakama eklendiği zaman rakam 19 milyon 206bin 527,31 Dolar! Bu borç TL’ye 2.8916’dan hesaplandı ve haziran sonu itibarıyla güncel olarak 55 milyon 537 bin 594,36 TL olarak belgelerde yer buluyor.

İmzalanmamış borçların da toplamının TL karşılığı 248 milyon 57 bin 108,55…

KIBTEK borç ödemelerini düzenli yapıyor
İhtiyat Sandığı Fonu2ndan bir de Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIBTEK)’na verilen borçlar var… Bu borcun diğerlerinden bir farklılığı var. Kurum borcunu kabul etmiş ve düzenli bir şekilde ödemeye başlamış.

Diyalog