DERNEKLER YASA TASARISI OY BİRLİĞİYLE KABUL EDİLDİ

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu Dernekler Yasa Tasarısı’nı oy birliğiyle kabul etti.

Tasarının görüşülmesine Avrupa Birliği Uyum Yasa Tasarılarını Görüşmek üzere oluşturulan geçici ve özel komitenin başkanı Armağan Candan komite raporunu okumasıyla başlandı.

GÜNDÜZ

Konuyla ilgili söz alan DP-UG Milletvekili Menteş Gündüz ilgili yasa değişikliğinin çok uzun zamandır gündemde olduğunu anlattı.

Komiteye dıştan katıldığını ve birkaç maddede olumsuz görüşleri olduğunu dile getiren Gündüz, “Öneri vermeyi düşünüyoruz dikkate alınırsa tasarıyı kabul etmeyi düşünüyoruz” dedi.

Derneklerin gelirleriyle ilgili maddede şeffaflık sağlamak için, piyango ve bağış biletlerinin denetlenmesi konusunda gereken değişikliğin yapılmasını isteyen Gündüz, şeffaflık ve hesap verebilirlik adına, üye listesinin denetim yapan Kaymakamlığa verilmesi gerektiğini anlattı.

Gündüz dernek başkanlık seçimlerinde yaşanacak sorunların önüne bu şekilde geçilebileceğini anlattı.

Tescil ve kayıt işlemini Kaymakamlığın onayladığını, iptalin de aynı şekilde yapabilmesi gerektiğini söyleyen Gündüz bununla ilgili maddenin de değiştirilmesini istedi.

ANGOLEMLİ

TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli Kaymakamın dernekleri sicile yazdırması işlemine süre sınırı konmasını istedi.

Angolemli aksi halde art niyetle hareket eden yetkililerin tescili geciktirebileceğini ifade etti.

TÖRE

UBP Milletvekili Zorlu Töre KKTC’de bir dernek ve birlik enflasyonu olduğunu bunun dernek kurmadaki kolaylıktan kaynaklandığını anlattı.

Kurulan derneğin tescilini aldıktan sonra amaçlarının dışında da hareket edebileceğini, teröre destek de verebileceğini anlatan Töre, “5 kişi bir araya gelir bir dernek kurar” düşüncesini yanlış bulduğunu belirtti.

Töre, “KKTC devletine karşı da anavatan Türkiye’ye karşı da dünyada yaşanan terör olaylarına karşı da destek verecek oluşumları önlememiz lazımdır” diye konuştu.

“Kimse elçiliğin önüne gelip de “bijiApo” diye bağırmamalı Türk ordusunu işgalci olarak göstermemeli” diyen Töre, “Türk Ordusuna ağır hakaretler yapılıyor bunlar çok yanlış” dedi.

ULUÇAY

CTP Milletvekili Teberrüken Uluçay uzun zamandır üzerinde çalışılan bir tasarı olduğunu söyledi.

Bu tasarının AB uyumunu da içerdiğini ve AB yetkilileriyle de görüşüldüğünü anlattı.

Tasarıyla ülkede yeni olacak bazı unsurlar olduğunu ifade eden Uluçay, “Çocuk derneklerinin kurulmasına olanak sağlanacak. 15-18 yaş çocukların dernek kurmasına olanak sağlanacak. 7-15 yaş arası çocuklar da bu derneklere üye olabilecek” dedi.

Beyaz kimlik sahibi olanların da dernek kurma ve derneğe üye olmaya hakkı olacağını belirten Uluçay Spor Kulüplerinin tamamen Spor Dairesi’ne bağlanabilmesinin önünün açıldığını kaydetti.

Uluçay, bunun yanısıra ülkede hali hazırda bulunan faal olan ve faal olmayan derneklerin gerekli düzenlemeleri bir yıl içerisinde yapıp tescillerini yapma imkanı getirildiğini söyledi.

Komite çalışmalarında pek çok müzakere yapıldığını kaydeden Uluçay, yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi.

İç yönetime ciddi anlamda ağırlık verdiklerini belirten Uluçay, dernek yönetiminin bir denetim çevresinde ele alınabileceği bir yapı ön gördüklerini kaydetti.

“Yıllardır derneklerin esas şikayet konusu dernek kurulması aşamasında sınırlandırılmış süre olmamasıydı” diyen Uluçay bu nedenle tasarıda buna 60 gün üst sınırı konduğunu anlattı.

Uluçay “Murat edilen başvuruların belli bir süre ile sınırlandırılması ve en erken zamanda sonuçlandırılmasıdır” dedi.

Bundan sonraki süreçte daha şeffaf bir denetim ve üyelerine karşı daha demokratik bir dernek yönetimi olacağını kaydeden Uluçay, tasarıya katkı koyanlara teşekkür etti.

TATAR

UBP Milletvekili Ersin Tatar da uzun zamandır böyle bir yasa hazırlığı içerisinde olunduğunu belirterek derneklerin düzene girmesinin ve denetlenmesinin çok önemli olduğunu söyledi.

Derneklerin bilet bastırıp satış yaptığını belirterek bunların denetim altına alınmasının önemine dikkat çeken Tatar, özellikle para konularında denetimin çok önemli olduğunu söyledi.

Derneklerin anayasal ve milli değerleri ile bağlantılı olması gerektiğini kaydeden Tatar, bu bakımdan da derneklerin denetlenmesi gerektiğini kaydetti.

Tatar, “Her şeyin açık şeffaf denetlenebilir ve maksadına uygun olması gerekir” dedi

SANER

UBP Miletvekili Ersan Saner de söz konusu tasarı ile sadece adı olan derneklere  düzenleme getirildiğini belirterek, tasarının hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkür etti.

Saner, Dernek kurmadaki prosedürün kolaylaştırıldığını ancak piyango düzenleyecek olan derneğin en az 25 üyesi olması gerektiğini belirtti.

CANDAN

Armağan Candan da yeniden söz alarak tasarıya katkı koyanlara teşekkür etti. Candan yasayla ilgili bilgi verdi.

Buna göre,

"15-18 yaş arası vatandaşlar ailelerinin izniyle üye olabilecek. Kesintisiz 6 yıl arka arkaya çalışma izni ve/veya ikamet izni olanlar dernek kurabilecek ve üye olabilecek. Dernekler en az 5 kişiyle kurulabilecek. Yurt dışında kurulmuş dernekler, spor sağlık çevre engelliler gibi alanlarda ve dışişleri bakanlığı görüşü ve içişleri bakanlığı izniyle temsilcilik açabilecekler. Deprem doğal afet gibi durumlarda Bakanlar Kurulu izniyle Akut gibi dernekler faaliyette bulunabilecek. Özel ikametgah olarak kullanılan konutlar dernek merkezi olabilecek. Kaymakamlıklar dernek kurma başvurularına 60 gün içinde cevap vermek durumunda olacak. Dernekler asgari ücretin yüzde 5’i kadar kayıt harcı yatırmak durumunda kalacak. Kuruluş amaçları ortak olan dernekler federasyon oluşturabilecek.

KKTC’de kurulan dernekler uluslararası faaliyette bulunabilecek yurt dışında temsilcilik açabilecek. Dernekler taşınmaz mal satın alabilecek. Üyeler dernekle ilgili bilgi belge ve kayıtlara ulaşma şansına sahip olacak.”

Candan mevcut derneklerin bu yasanın yürürlüğe girmesinin ardından 1 yıl içinde dernek tüzüklerini yasaya göre tadil etmek zorunda olduğunu.  Candan “Tadil etmeyenler kendiliğinden sona erecek. Bu da tabela derneklerinin önüne geçecek” dedi.

DERYA

CTP milletvekili Doğuş Derya da bu yasanın üzerinde uzun süredir çalışılan ve bazı kötü unsurlar bulunduran bir yasa olduğunu anlattı.

Yasa hazırlanırken Türkiye’deki bazı kötü örneklerin dikkate alındığını belirten Derya “Örgütlenme özgürlüğüyle ilgili kurallar büyük oranla kondu. Yatay örgütlenme modellerine de kapı açıldı” dedi.

“Asgari ücretin yüzde 5’i oranında bir para talep edilmesi bence örgütlenme özgürlüğüne aykırıdır” diyen Derya, bununla ilgili değişiklik önerisine katkı sunmaya hazır olduğunu anlattı.

Ardından TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli olumlu bilgi verildiğinde derneğin dernekler sicile kaydı yapılmasını önerdi.

Ardından TDP Milletvekili Zeki Çeler de kayıt harcı alınmasıyla ilgili 8. maddenin 8 fıkrasının kaldırılmasını önerdi

Zeki Çeler’in sunduğu değişiklik önerisi üzerine söz alan Hamza Ersan Saner,  yüzde 5 harcın 80 TL’ye tekabül ettiğini belirterek,  Zeki Çeler’in önerisine oylarının olumsuz olacağını kaydetti.

Zeki Çeler’in önerisi oy çokluğuyla reddedildi

Angolemli’nin önerisi üzerine söz alan CTP Milletvekili Tufan Erhürman,  Angolemli’nin önerilerini desteklediklerini kaydetti.

Angolemli’nin önerisi oy birliğiyle kabul edildi.

Dernekler Yasası’nın 8.maddesinin değiştirilmesine ilişkin CTP  Milletvekili Armağan Candan’ın sunduğu değişiklik önerisi oy çokluğuyla kabul edildi.

DP-UG Milletvekili Menteş Gündüz’ün  derneklerin ve üst kuruluşlarının gelir ve giderlerine ilişkin düzenleme içeren16. madde ile ilgili değişiklik önerisi oy birliğiyle kabul edildi.

Gündüz'ün, idarenin denetim yetkisi ile ilgili 20. maddenin 5. Fıkrasıyla ilgili  de değişiklik önerisi sundu.

DENKTAŞ

DP-UG Genel Başkanı Serdar Denktaş söz alarak ilgili maddeye ilişkin,  üye listesinin Kaymakamlığın elinde olması gerektiğini belirterek, dernek seçimlerinde gerçek üyelerin tespiti ile ilgili sorun yaşandığını bu nedenle üye listesi ibrazının karışıklıkları ortadan kaldıracağını kaydetti.

Denktaş,  isminin görünmesini istemeyen kişilerin derneğe üye olmadan da maddi veya manevi katkı sağlayabileceğinin altını çizdi.

Dernek üye listesini vermenin engellenmesinin anlaşılabilir olmadığını, siyasi partiler üye listesi veriyorsa bunu derneklerin de yapmasında bir sakınca olmadığını vurguladı.

ULUÇAY

Öneriye ilişkin ikinci sözü alan  CTP Milletvekili Teberrüken Uluçay söz konusu maddenin komite aşamasında tartışıldığını, komitede iç denetimi ön plana çıkardıklarını söyledi.

Derneğin herhangi bir üyesinin talep etmesi halinde her türlü bilgi ve belgenin elde edilebileceğini, bu belge ile üyenin şikayette bulunabileceğinin altını çizdi.

Uluçay, idarenin denetiminde kaçırılacak bir faaliyet olamayacağını belirtti.

ÇAVUŞOĞLU

UBP Milletvekili Nazım Çavuşoğlu, dernek kurulmasını kolaylaştırmak için hazırlanan tasarının derneklerin sorunlarını çözme konusunda aciz kalacağını ileri sürdü.

Çavuşoğlu, insan haklarının korunması için dernek yönetimi üzerinde bir otoritenin olması gerektiğini ifade etti.

Çavuşoğlu UBP olarak üye listelerinin dernek üstü bir otoritede gerekirse onaylayan makamda kapalı zarf içinde dahi olsa olması gerektiğini düşündüklerini söyledi.

DERYA

CTP Milletvekili Doğuş Derya da,   üye listelerinin art niyetli hükümetler tarafından kullanıIarak fişleme yapılabileceği konusunu komitede ele aldıklarını, insanların örgütlenme özgürlüğünü kısıtlamayacak ancak denetimin de yapılabileceği bir formül üzerinde durduklarını kaydetti.

Derya, örgütlenme içerisinde olup,  kendisini teşhir etmek istemeyen insanların da göz önünde bulundurulması gerektiğini, üye listelerinin verilmesinin demokratik olmadığını belirtti.

TAÇOY

DP-UG Milletvekili Hasan Taçoy da, kişi kayıtlarının korunmasıyla ilgili 2007 yılında geçirilen yasanın dikkate alınması gerektiğini belirterek, yasada  kişi verilerinin korunmaması halinde cezaların öngörüldüğünü hatırlattı.

GÜNDÜZ

Öneri sahibi Menteş Gündüz tekrar söz alarak, öneri verirken gerekçenin derneklerin faaliyetiyle ilgili değil, denetimiyle ilgili olduğunu,  tescili yapan ve sorunları da çözecek olan makam olan kaymakamlıkta da verilerin olması gerektiğine inandıklarını ifade etti.

Gündüz’ün değişiklik önerisi oy çokluğuyla kabul edildi.

TDP Milletvekili Zeki Çeler’in derneklerin kapatılması hususunu ele alan 27. maddenin değiştirilmesine ilişkin önerisi de oy birliğiyle kabul edildi.

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu Dernekler Yasa Tasarısı’nı oy birliğiyle kabul etti.