Ekonomist Ünal Akifler, asgari ücretin yaşam standartlarının altında olduğu ve dövizin artışa geçtiği bir ortamda DPÖ’nün açıkladığı hayat pahalılığı oranlarının genel hesaplanması ve pratik hayat ile bire bir örtüşmediğini vurguladı.

Ülkede adaletsiz bir gelir dağılımı olduğuna vurgu yapan Akifler, zenginlerin %13 fakirlerin ise % 40’larda olduğunu belirtti. Akifler, orta sınıfın ise  tamamen ortadan kalktığını vurguladı. Akifler, bu olumsuz değişimin halkı birbirine düşürerek, faciaya neden olabileceğini kaydetti.

Ayrıca Akifler, mevcut durumun devam etmesi halinde hırsızlık ve kriminal olayların da çoğalacağına işaret ederek, isyan ve kanuna itaat etmeme gibi ciddi  tehlikeler ile karşı karşıya kalınacağını belirtti.

Özlem ÇİMENDAL

KKTC’deki hayat pahalılığı endeksi çalışmasını başlatan ekonomistlerden Ünal Akifler, asgari ücretin yaşam standartlarının altında olduğu, dövizin artışa geçtiği bir ortamda DPÖ’nün açıkladığı hayat pahalılığı oranlarının genel hesaplanması ve pratik hayat ile bire bir örtüşmediği gerekçesi ile nokta atışı rakamlar olmadığını kaydetti.

“Mutfak maddelerinin hesaplaması ayrı yapılmalıdır”

Genel hesaplamanın dışında mutfağa giren maddelerin hesaplanmasının ayrı olarak yapılması gerektiğine işaret eden Akifler, “Benzin ve mevsimsel ürünler dışında da bu hesaplamalar yapılmalı. Sık sık hane halkı harcamalarının hesaplamaları yapılmalı. Dünya bunu 5 sene de bir yapar, nereye ne oranda para harcandı buna bakılır, biz ise nüfus ve kültür değişimi olduğu için 3 yılda bir yapma kararı almıştık. Özet olarak hane halkı harcamalarının sık oranda yapılması gerekmektedir” dedi.

“Açıklanan hayat pahalılığı vatandaşın ve ailesinin hayat pahalılığı oranını yansıtmaz”

Hayat pahalılığı endekslerinin şahısların ve ailelerin hayat pahalılığı endekslerini yansıtmadığını ifade eden Akifler, “Mesela alkol fiyatları artarsa alkol kullanmayanlarda  artış olmaz, sigarada artarsa sigara içmeyende artış olmaz.  asgari ücretlinin maaşının büyük oranda yiyeceğe gittiği bir ortamda, yiyecek ve ana gıdalarındaki artış daha yüksekse bu asgari ücretle yaşamak zorunda olanları daha çok vurur. Burada da halkın artışı ile DPÖ’nün artışı birbiri ile örtüşmüyor. Mutfak masrafları genel hayat pahalılığından daha hızlı artış gösterirse bunun göz önüne alınması gerekir. DPÖ ise geneldir 250 ürünün üzerinden hesaplanır. O nedenle çok kesin bir şey söylemek doğru olmaz” şeklinde konuştu.

“Seçimin zamanlaması yanlış”

Erken seçim kararının da ülke ekonomisi adına olumlu bir karar olmadığını  savunan Ünal Akifler,  “Seçimin zamanlaması yanlış. Seçim ile birlikte başlayan bütçe tartışmalarının neticesinde geçmemeyle karşı karşıya olan bir bütçe var önümüzde. Bir müddet zorluk çekeceğiz yeni bütçe geçene kadar. Ancak geçmemesi halinde de geçmiş yılın bütçesi uygulanmaya devam edecektir” ifadelerini kullandı.

“Milli gelir arttıkça asgari ücret de artmalı”

Vatandaşın geçim sıkıntısına cevap veremekten uzak asgari ücretin belirlenmesindeki yanlışlara da dikkat çeken Akifler şöyle konuştu: “Gelirimiz 14 bin dolardır bizim. Bunun üzerinden hesaplama yapılmalı. Milli gelir arttıkça asgari ücretin de otomatik olarak artması gerekmekte hükümet beklenmeden. Memurlara da hayat pahalılığı her 6 ayda bir değil bana göre hayat pahalılığına göre her ay artış getirilmeli.”

“KKTC’de gelişigüzel yaşıyoruz”

Akifler, “Asgari ücretin otomatik olarak ekonomiye bağlanması gerekmektedir. Asgari artış milli gelire göre belirlenir. Bu yapılmadığı için de sendikalar ve iş verenler arasında  anlaşmazlık ve kavga çıkar. KKTC’de gelişigüzel yaşıyoruz” dedi.

“KKTC’nin %13’ü zengin %40’ı fakir”

Ülkede adaletsiz bir gelir dağılımı olduğuna vurgu yapan Ünal Akifler, KKTC’de zengin kesmin %13, fakir kesmin ise % 40’larda olduğunu belirterek, orta sınıfın ise tamamen ortadan kalktığını vurguladı. Yapılan ankette halkın yüzde 13’ünün hayatından memnunken yüzde 40’ının memnun olmadığı ekmeğini zor kazanan ve zor geçinen bir oranda olduğu sonucunun ortaya çıktığını söyleyen Akifler, “Bu böyle olmaz. Yüzde 13 zengin ise fakir de aynı oranda ve orta sınıfın olması gerekmekte. Kalan orta sınıf da fakirliğe doğru gidiyor” ifadelerini kullandı. Akifler, bu olumsuz değişimin halkı birbirine düşürerek, faciaya neden olabileceğini de sözlerine ekledi. 

“Kötü yönetim orta sınıfı yok etti”

Kötü yönetim nedeniyle ekonomik dengelerin de alt üst olduğuna ve orta sınıfın yok olduğuna dikkat çeken Ünal Akifler, “Hükümet bu aşamadan sonra pahalılık yaratmayan vergi koyacak, direkt gelirden veya servetten direkt vergi alacak. Zenginden, lüks villa ve arabalardan vergi alacak. Fakirlerin de yiyecek içeceklerinin vergisini  daha da arttırmayacak. Mantık olarak zenginden alınacak vergilerle pahalılık yaratmayacak vergi sistemi ile fakire bunun yansıtılması gerekmektedir. Özet olarak zenginden çok fakirden az vergi alınmalı ki adaletsiz gelir dağılımı ortadan kaldırılabilsin” dedi.

“Bizi büyük bir sosyal felaket bekliyor”

Hükümetin ekonomik önlemleri almadığını ve adaletli bir sistemi hayata sokamadığını anlatan Akifler, “Bunun sonu büyük bir sosyal felakettir” diye konuştu. Akifler, mevcut durumun devam etmesi halinde hırsızlık ve kriminal olayların da çoğalacağına dikkat çekerek, isyan ve kanuna itaat etmeme tehlikesi ile karşı karşıya kalınacağını vurguladı.

Son 3 ayda asgari ücretteki ve dövizdeki artış ile pratik hayattaki hayat pahalılığı ile DPÖ’nün hayat pahalılığı artışı oranlarının karşılaştırması:

21 Temmuz’da belirlenen ancak 1 Temmuz’dan itibaren geçerli sayılan asgari ücret son olarak brüt 2 bin 175 TL, net bin 901 TL olarak belirlenmişti.

1 Temmuz 2017   

USD: 3.516

Euro: 4.012

STG: 4.561          

24 Ekim 2017

USD: 3.7110

Euro: 4.3445

STG: 4.8657

DPÖ Hayat Pahalılığı

Temmuz: %1.50

Ağustos: %0.42

Eylül: %0.51

Dövizdeki 3 aylık artışın her ürüne yansıdığı göz önünde bulundurulacak olunursa, asgari ücrete yapılan zammın aradaki farkı kapamak bir yana dövizdeki artışla birlikte daha da eridiği gözlemlenmekte., DPÖ’nün 3 aylık dönemi kapsayan hayat pahalılığı oranının ise düşüşte olması açıklanan rakamların doğruluk payının güvenilirliğini da sorgulatır oldu.

Yeni Bakış