Göç, Kimlik ve Hak Çalışması Merkezi’nin (The Center for Migration Identity and Rights Studies CMIRS), “2013 Verileri-2. Bölüm” anketinde, Kıbrıslı Türklerin çoğunlukla fuhuş talep edenlerin cezalandırılması gerektiğine ve ülkemizde insan ticaretinin, bu insanları sömürmemizle ilgili bir sorun olduğuna inandıklarını ortaya çıktı. Uzmanlar, bu sonuçların, insan ticareti ile mücadele adına önemli ve cesaret verici olduğunu vurguladı.

Buna karşılık ülke genelinde özellikle mültecilerle ilgili yanlış bir algı olduğu ve bu konuda özel bir bilinçlendirme gerektiği de belirlendi.

CMIRS Direktörü Mine Yücel, ülkemizdeki gece kulüplerinde zorla çalıştırılan kadınların kendi ülkelerinde de bu işi yaptıkları gibi genel olarak yanlış bir kanıya sahip olunduğunu belirtti.
Yücel, ‘Yasa dışı yollarla ülkemize gelen insanlar sınır dışı edilmelidir’ şeklindeki görüşe daha yakın olan katılımcıların, özellikle kendi ülkelerinde savaştan kaçıp yasal olarak sığınmacı olma hakkına sahip insanlar bulunduğu ve bu insanların çoğu zaman insanlık dışı uygulamalarla sömürüldüğü veya ölüme sürüklendiği şartlar hakkında daha detaylı olarak bilgilendirilmesi gerektiğini söyledi.

Kıbrıs’ın kuzeyinde 3 seneden beri The Center for Migration Identity and Rights Studies tarafından yürütülen ve ülke genelinde insan hakları, göç, kimlik, demokrasi ve bireysel ve toplumsal mutluluklar gibi konuların derinlemesine incelemesinin anketle yapıldığını ifade eden Yücel, 500 kişi ile yüz yüze gerçekleştirilen çalışmada birçok konunun irdelendiğini belirtti.

Fuhşu talep edenlerin cezalandırılması isteniyor
Anketin bir bölümünde katılımcılara bazı cümleler verilerek ne derece katılıp katılmadıkları soruldu. Beş puan üzerinden verilen değerlendirmede, “1” kesinlikle katılmıyorum, “5” ise kesinlikle katılıyorum olarak puanlandı.
Katılıcılar, “Kadın ticareti kendi ülkelerinde fuhuş yapan insanların daha fazla para kazanmak için ülkemize gelmesiyle oluşur” cümlesinin aldığı puan ortalaması, “3.65” çıktı.
“İnsan ticareti bizim bu ticaretin kurbanlarını sömürmemizle ilgili bir sorundur” cümlesi ortalama “3.56” puan aldı.
“Bizim ülkemizde insan ticareti diye bir sorun yoktur” cümlesi ortalama “2.33” aldı. Burada katılımcılar, ülkemizde insan ticareti sorununun ülkede var olduğunu kabul etti.
“İnsan ticareti sadece insanların kendi ülkelerindeki ekonomik şartların düzelmesi ile çözülür” cümlesi ortalama “3.49” puan alırken; “İnsan ticareti bizim bu ticaretin mağdurlarına yönelik talebi azaltmamız ile çözülür” cümlesi ortalama “3.60” puan aldı.
“Ülkemizde fuhşu talep edenler cezalandırılmalıdır” cümlesine ise büyük katılım oldu ve ortalama puan “3.81” oldu.

“İnsan kaçakçılığını engellemek için sınır kontrolleri artırılmalıdır” ortalama “4.19” puan; “Yasadışı yollarla ülkemize gelen insanlar sınır dışı edilmelidir” ortalama “4.14” puan aldı.

İnsanlara olan güven duygusu zedelendi
Ankette “Kıbrıslı Türklerin Kültürel Çeşitliliğe Bakış Açısı” da değerlendirildi.
Katılımcıların ağırlıklı olarak kültürel çeşitliliğin toplumlar için bir zenginlik olduğu görüşüne yakın durduğunun ortaya çıktığı ankette “1= zenginliktir, 10= Toplumun bütünlüğünü zedeler” şekilde puanlandı. Burada ortalama puan “3.99” oldu.
“Dindarlık” konusunda katılımcılar 0'dan 10'a bir cetvel üzerinde “0 Hiç, 10 çok fazla' olacak şekilde “Siz kendinizi ne derece dindar görüyorsunuz?” sorusuna cevap verdi. Soruya verilen cevaplar ışığında ortalama puan 5.27 çıktı.
“İnsanlara Güven”in ölçüldüğü bölümde “Sizce genel olarak insanlara güvenilebilir mi yoksa insanlarla iletişimde her zaman çok dikkatli mi olmak gerekir? 0’dan 10’a bir cetvel üzerinde, 0 insanlarla her zaman çok dikkatli olmak gerekir ve 10 insanlara genel olarak güvenilebilir olacak şekilde bir değerlendirme yapabilir misiniz?” sorusunu yöneltildi.

Ankete katılan Kıbrıslı Türklerin genel bir bakış açısı olarak insanlarla ‘iletişimde her zaman çok dikkatli olmak gerekir’ fikrine yakın durdu. Ortalama puanı ise “2.90” oldu.

“Sizce insanlar genel olarak fırsatları olduğu zaman sizi kullanmaya mı çalışır yoksa insanlar genellikle adil olmaya mı çalışır?” sorusunun aldığı ortalama “2.91” ile de, ankete katılan Kıbrıslı Türkler’in genel bakış açısı olarak ‘insanlar fırsatları olduğunda sizi kullanmaya çalışır’ fikrine yakın durduğu tespit edildi.

CMIRS Direktörü Mine Yücel, Kıbrıslı Türklerin genel olarak başka insanlara güven duygusunda bir zedelenme olduğunun ortaya çıktığını söyledi.
Bunu da son dönemlerde gerçekleştirilen anketlerde ortaya çıkan artan suç oranları ile ilgili kaygılar ile bağdaştırılabileceğini belirten Yücel, aynı şekilde bu daha detaylı olarak araştırılması gereken bir sonuç olarak not edildiğini ifade etti.

Homoseksüel ve 75 yaş üzeri birisi
cumhurbaşkanlığına uygun değil
Yücel, anketin “Önyargılar” bölümünde, kültürel çeşitliliğe sıcak baktığını belirten katılımcıların, maalesef gerçek hayatla ilgili sorularda sınıfta kaldığını söyledi.
“1’den 10’a bir cetvel üzerinde aşağıdaki adayların ülkemizde cumhurbaşkanlığı için ne derece uygun olup olmadıklarını belirtiniz” sorusuna verilen yanıtlarda, Rum, homoseksüel ve 75 yaş üzeri birisi cumhurbaşkanlığına uygun görülmedi.

“1: kesinlikle uygun değil. 10 kesinlikle uygun olacak” şekilde değerlendirilen puanlamada, cumhurbaşkanlığına en uygun kadınlar ve 35 yaşında bir aday görüldü.

Aldıkları puanlar ise şöyle:
“Kadın 7,28; Homoseksüel 2,56; TC kökenli 5,71; Rum 1,92; 35 yaşında bir aday 7,03; Farklı dini inançlara sahip birisi 4,00; Engelli birisi 4,28; 75yaş üzeri birisi 2,57”.

Sermaye gelsin, iş gücü gelmesin
Yine kültürel çeşitliliğe sıcak baktığını belirten katılımcıların farklı başlıklar altında çeşitliliği değerlendirmeleri istendiği zaman tablo biraz daha farklı gelişti.

Puanlama, “5=Çok iyi, 1= çok kötü” olarak yapıldı.
“Türkiye’den gelen ucuz iş gücü ortalama 2.90 puan; Türkiye’den gelen sermaye ortalama 3.57 puan; Türkiye dışından gelen ucuz iş gücü ortalama 2.70 puan; Türkiye dışından gelen sermaye ortalama 2.91 puan”.

“Genel olarak başka ülkelerden insanların bizim ülkemize gelip burada yaşamaları sizce ne derece iyi veya kötü bir şeydir?” sorusuna verilen yanıtlarda ise, ortalama bir cevap çıktı.
“Çok iyi bir şeydir” diyenler yüzde 6,1; “Oldukça iyi bir şeydir” diyenler yüzde 21,8; “Ne iyi ne kötü bir şeydir” diyenler yüzde 48,1; “Oldukça kötü bir şeydir” diyenler yüzde 15,2; “Çok kötü bir şeydir” diyenler yüzde 8,7 oranlarını aldı.

Yabancı iş gücü, suç oranını artırıyor
Başka ülkelerden insanların ülkemize gelip burada yaşamaları konusuna kötümser bakan kişileri yöneltilen ayrı bir soruda, bunun nedeni sorgulandı.
Ülkeye gelen yabancı iş gücünün suç oranını artırdığı ve yerlilerin işlerini elinden alması gerekçesi ortaya kondu.

Alınan yüzdelik puanlar şöyle:
“Artan suç oranları yüzde 37,1; Kaybolan kimlik yüzde 12,4; İşlerimizi elimizden alıyorlar yüzde 32,9; Diğer belirtin yüzde 17,6”.

Çatışan cevaplar
Anketin diğer bölüm sorunlarına verilen yanıtlar yüzdelik olarak şöyle:
“Ülkemizde insan haklarına saygı duyulmaktadır” kesinlikle katılmıyorum yüzde 27; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 28.9; kesinlikle katılıyorum yüzde 44.

“Herhangi bir ayrımcılığa uğramam durumunda haklarımın ne olduğunu biliyorum” kesinlikle katılmıyorum yüzde 16.4; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 23.5; kesinlikle katılıyorum yüzde 60.

“İnsan hakları ihlallerinin giderilmesi konusunda ülkemizde tüm önlemler alınmıştır” kesinlikle katılmıyorum yüzde 40.9; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 36.2; kesinlikle katılıyorum yüzde 23.

“İş yerinde ayrımcılığın önlenmesi için pozitif ayrımcılığa gerek vardır” kesinlikle katılmıyorum yüzde 18.8; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 31.4; kesinlikle katılıyorum yüzde 49.8.
“Siyasi partilerde kadınlar için kota konulmasını destekliyorum” kesinlikle katılmıyorum yüzde 41; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 20.4; kesinlikle katılıyorum yüzde 38.

“Siyasi partilerde TC kökenliler için kota konulmasını destekliyorum” kesinlikle katılmıyorum yüzde 42.9; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 20.8; kesinlikle katılıyorum yüzde 36.4.
“Yabancı işçilerin daha düşük asgari ücret almaları gerekir” kesinlikle katılmıyorum yüzde 53.9; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 25.1; kesinlikle katılıyorum yüzde 21.

“Yabancılar iş imkanlarını elimizden alırlar” kesinlikle katılmıyorum yüzde 28.8; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 25.7; kesinlikle katılıyorum yüzde 45.4.

“Yabancılar bizim ülkemizdeki rahat yaşam koşullarını sömürmek için ülkemize gelirler” kesinlikle katılmıyorum yüzde 35.9; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 32.4; kesinlikle katılıyorum yüzde 31.6.

“Yabancı işçi ve ailelerinin ülkemizdeki yaşam koşulları kötüdür” kesinlikle katılmıyorum yüzde 19.6; ne katılıyorum ne katılmıyorum yüzde 35.8; kesinlikle katılıyorum yüzde 44.7”.

Siyasetle ilgilenen yok
Katılımcıların siyasetle ne derece ilgili olup olmadığını ölçen soruda, yüzde 57’lik bir kesim ilgisi olmadığını belirtirken, yüzde 8.6’lık kesim çok ilgili; yüzde 34.4’lik kesim de oldukça ilgili olduğunu belirtti.

“Son 1 sene içerisinde siz veya bir yakınınız aşağıdaki olaylara kurban oldu mu?” sorusuna verilen yanıtlarda şöyle:
“Trafik kazası” Evet yüzde 23,2; Hayır yüzde 76,8; “Kanser” Evet yüzde 20; hayır yüzde 80; “Kalp Krizi” evet
yüzde 17,3; hayır yüzde 82,7; “Aile içi şiddet” evet yüzde 11,9; hayır yüzde 88,1; “Eve hırsız girmesi” evet yüzde 13,9; hayır yüzde 86,1; “Yolda saldırıya uğramak” evet yüzde 5,5; hayır yüzde 94,5; “Cinsel taciz” evet yüzde 6; hayır yüzde 94; “Ayrımcılığa uğramak” evet yüzde 20,8; hayır yüzde 79,2; “Diğer” evet yüzde 8; hayır yüzde 92”.

“Şu anda Kıbrıs’ta yaşayan bir birey olarak kendinizi ayrımcılığa uğrayan bir gruba ait olarak görüp görmediğinizi belirtiniz?” sorusunda yüzde 33,1 evet; yüzde 66.9 hayır yanıtını verdi.

Siyasi görüşlerde ayrımcılık
“Evetse hangi sebepten dolayı ayrımcılığa uğradığınızı düşünüyorsunuz?” sorusunda en yüksek puanı siyasi görüş aldı.
Puanlama şöyle:
“Siyasi görüş yüzde 31,5; Milliyet yüzde 3,5; Din yüzde 15; Dil yüzde 3,5; Etnik köken yüzde 3,5; Yaş yüzde 3; Cinsiyet yüzde 5,5; Cinsel tercih yüzde 1; Engel yüzde 1,5; Diğer yüzde 8,5”.
“Evinizde aşağıdaki sebeplerden dolayı yurt dışından gelen işçi çalıştırıyor musunuz?” sorusuna “Temizlik”
evet yüzde 10,7-hayır yüzde 89,3; “Hasta bakımı” evet yüzde 2,4-hayır yüzde 97,6; “Yaşlı bakımı” evet yüzde 1,8-hayır yüzde 98,2 ;”Çocuk bakımı” evet yüzde 1,2- hayır 98,8; Bahçecilik evet yüzde 3,8-hayır yüzde 96,2; diğer (belirtin) evet yüzde 1-hayır yüzde 99”.
“Evetse, bu çalışanınızı veya çalışanlarınızı nasıl buldunuz?” sorusuna “Tanıdık tavsiyeleri” yüzde 64,2; “Aracılar” yüzde 16; “Özel şirketler aracılığı ile” yüzde 17,3; “Çalışma dairesi aracılığı ile” yüzde 1,2; Diğer yüzde 1,2”.
“Evetse, bu çalışanınız veya çalışanlarınız hangi ülke(ler)dendir?” sorusuna en fazla Türkiye ve Türkmenistan yanıtı verildi.

Şiddet daha çok çocukluk döneminde
“Şiddet”in irdelendiği bölümde ise, hayatınızın herhangi bir döneminde şiddet görenlerin sayısı yüzde 20.9 iken, görmeyenlerin sayısı yüzde 79.1 olarak belirlendi.
Soruya evet yanıtını verenlerin şiddeti daha çok çocukluk döneminde gördüğünü belirtti (yüzde 61). Ergenlikte şiddet gördüğünü belirtenler yüzde 20; yetişkinlikte gördüğünü belirtenler ise yüzde 19 oranında oldu.
“kimden?” sorusuna karşılık, yüzde 32,7’lik grup annesinden, yüzde 10.6’lık grup da babasından şiddet gördüğünü ifade etti.
“Eş/sevgili yüze 10,6; çocuklarımdan yüzde 1; öğretmenimden yüzde 7,7; Diğer yüzde 19,2”.
Anket sonucunda genelde kızların annelerinden, erkeklerinse babalarından şiddet gördüğü ortaya çıktı.

Kıbrıs