YORGANCIOĞLU: “29 HAZİRAN’DA REFERANDUM KONUSUNDA ÇOK NETİZ... DEMİR TAVINDA DÖVÜLÜR… 29 YILDIR ANAYASA DEĞİŞMEDİ AMA TOPLUMUN İHTİYAÇLARI DEĞİŞTİ”

DENKTAŞ: “UZLAŞILAN MADDELER 29 HAZİRAN’DA REFERANDUMA GİDECEK... SON DAKİKA TEPKİ KOYMAK TOPLUMSAL HASTALIĞIMIZDIR... GEÇİCİ 10. MADDE İLE VİCDANİ REDDE BİZ KARŞI ÇIKTIK”

ÖZGÜRGÜN: “CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNDE REFERANDUMA SUNULACAK DAHA GENİŞ BİR ÇALIŞMA ÖNERDİK... YEREL SEÇİMDE REFERANDUMA RET OYU VERECEĞİZ”

ANGOLEMLİ: “GEÇİCİ 10. MADDE TDP İÇİN KIRMIZI ÇİZGİ... YENİ DURUM KARŞISINDA TDP MUHTEMELEN PARTİ MECLİSİNİ TOPLAYIP TAVRINI BELİRLEYECEK”

BAŞBAKAN YORGANCIOĞLU, UBP GENEL BAŞKANI ÖZGÜRGÜN’LE MECLİS’TE GÖRÜŞTÜ

KKTC Anayasası’nın 29 yıl aradan sonra ilk kez değişmesi için yapılan ve siyasi gündemde hareketlilik yaratan çalışmalar, bugün Cumhuriyet Meclisi’nde alınan kararla yeni bir boyut kazandı. Geçtiğimiz salı günü öngörülen olağanüstü Meclis toplantının nisap sorununa takılmasından sonra bugün toplanan Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, “Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa Önerisi”ni cumartesi günkü olağanüstü toplantıda ele almaya onay verdi.

Cumartesi yapılacak toplantıda, 4’ü yeni eklenen, 19’u var olan maddelerin değiştirilmesiyle hazırlanan 23 maddelik Anayasa değişiklikleri görüşülecek. Görüşmenin tamamlanmasından iki tam gün sonra da oylama yapılacak. Değişikliklerin onaylanması için 34 milletvekilinin onay vermesi gerekiyor.

Hükümetin büyük ortağı CTP-BG, Anayasa değişikliklerinin tümünün onaylanarak 29 Haziran’da yapılacak yerel seçimde halkın referandumuna sunulmasında ısrarlı olduğunu açıklarken, küçük ortak DP-UG bazı maddelere çekince belirtiyor ancak 29 Haziran’da uzlaşılan maddelerin referanduma sunulması konusunda hemfikir...

Ana muhalefet UBP ise, çok daha geniş bir çalışma yapılarak Anayasa’nın gerekli görülen tüm diğer maddelerinin de değiştirilmesi için referandumun gelecek yıl nisan ayında yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimine bırakılmasını istiyor. Buna rağmen cumartesi günkü Meclis toplantısına katılacağını belirten UBP, oylamada ret oyu vereceğini de açıkladı.

TDP de, Anayasa’daki geçici 10. madde ile vicdani ret konularının değişiklik paketine girmemesinden rahatsızlık belirtiyor.

Öte yandan Meclis Genel Kurulu’nda Anayasa değişiklikleriyle ilgili kararın ardından toplantı sürerken, Başbakan Özkan Yorgancıoğlu UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün’le Meclis’teki odasında görüştü. Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş’ın da bir süre Başbakan’ın odasına girdiği gözlemlendi.

SİYASİLERİN YORUMLARI...

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda bugün Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa Önerisi’nin 31 Mayıs Cumartesi günü görüşülmesi konusundaki mutabakatın ardından CTP-BG Genel Başkanı Başbakan Özkan Yorgancıoğlu, DP-UG Genel Başkanı Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş, UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün ile TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli TAK ve BRTK muhabirlerinin sorularını yanıtladı; değerlendirmeler yaptı.

YORGANCIOĞLU: “KONSENSÜS İNANCIMIZ SÜRÜYOR”

Başbakan Yorgancıoğlu, son genel seçim öncesinde tüm siyasi partilerin halka Anayasa’yı değiştirme sözü verdiğini; CTP’nin koalisyon görüşmeleri öncesi DP ve UBP ile görüşmelerinde bunu paylaştıklarını; koalisyon hükümetinin programına da Anayasa değişikliğini koyduklarını anlattı.

Başbakan Yorgancıoğlu, “Ancak biz anayasaların toplumların uzlaşı metinleri olduğunu bildiğimiz için bu çalışmaları yürütmek adına Meclis’te bir ad-hoc komite kurulmasına ve grubu olmasa bile bütün partilerin komitede temsil edilmesine önem verdik. Çünkü Anayasa değişikliğinin konsensüsle olması inancımız vardı ve bu inancımız hala devam ediyor” dedi.

Oluşturulan Meclis komitesinde Anayasa’ya öncelik verilmesi gerektiği görüşü üzerine bu konudaki çalışmayı öne aldıklarını kaydeden Başbakan Özkan Yorgancıoğlu, yoğun çalışma temposuyla yaptıkları çalışmalara tüm partilerin katkıda bulunduğunu ve 23 maddelik değişiklik önerisinin komitede onaylandığını anlattı.

Başbakan Yorgancıoğlu, daha sonra mutabakata giren veya girmeyen bazı maddelerle ilgili endişeler dile getirilmeye başlandığını; bunun üzerine itiraz edilen maddelerin yeniden ele alınabilmesi için geçtiğimiz Salı günü toplantının bugüne ertelendiğini ifade ederek, hedeflerinin 29 Haziran’da referandum olduğunu söyledi.

Yorgancıoğlu, ret oyu vereceğini söyleyen UBP’nin en azından kabul ettiği maddeler için pozitif görüş ortaya koymalarının, hem kendileri hem de toplum algısı için önemli olacağını vurguladı. DP ve TDP’deki bazı hassasiyetleri de dikkate alarak Cumartesi Anayasa değişikliklerinin madde madde görüşülmesi; iki tam gün sonra da oylanması için hükümet ortaklarıyla anlaştıklarını belirten Başbakan Yorgancıoğlu, yeni bir konsensüs hedefi ortaya koyduklarını vurguladı.

Başbakan Yorgancıoğlu, değişikliklerin tümünün onaylanmasını amaçladıklarını ancak her partinin itiraz ettiği maddelere ret oyu vermesi veya değişiklik önerisi sunması imkanının da yaratıldığını kaydederek şöyle devam etti:

“29 HAZİRAN’DA REFERANDUM KONUSUNDA ÇOK NETİZ”

“Ancak şu konuda çok netiz: Anlaşılan tüm konular 29 Haziran’daki yerel seçimde referanduma gidecek. Bu süreci tehlikeye atacak herhangi bir olumsuzluğa fırsat vermeyeceğiz. Bazıları aceleye geldiğini söylüyor ama anlattığım bu süreç acele değildir, 5 aylık bir süreçtir ve bu toplumla da paylaşılmıştır. Her hassasiyet dikkate alınarak bir konsensüs yaratmak adına çaba ortaya konulmuştur. Gerçekten iyi bir uzlaşı noktasıdır. İstisnalar olabilir, bir iki itiraz olabilir, bunlar değerlendirilebilir ama ülkenin ihtiyaç duyduğu ‘yargı sisteminin yeniden yapılandırılması, çocuk hakları ve diğer temel hak ve özgürlüklerin artık anayasa’da değiştirilmesi gerekir. Buna bütün partilerin katkı koyması gerektiğine inanıyoruz.”

UBP’YE ÇAĞRI

Özkan Yorgancıoğlu, UBP’ye önemli olduğuna inandıkları maddelere pozitif oy kullanmaları çağrısı da yaptı. Bunun yaratacağı olumlu sonuçları UBP’nin de sahiplenmesi gerektiğini söyleyen Başbakan, “Sonuçta reddedilse de, kabul edilse de hepimizi bağlayacak bir konudur. Onların da düşüncelerini yeniden değerlendirip pozitif katkı yapmalarını öneriyorum” dedi.

UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün’le bugün Meclis’te bir görüşme yaptığını belirten Başbakan Yorgancıoğlu, Özgürgün’ün gerekli değerlendirmeleri yaptıktan sonra kendisini arayacağını söylediğini bildirdi.

“DEMİR TAVINDA DÖVÜLÜR”

Anayasa değişikliklerinin aceleye getirildiği eleştirileri konusundaki bir soru üzerine “Demir tavında dövülür” diyen Özkan Yorgancıoğlu, aksine geç bile kalınmış bir çalışma yapıldığını; 29 yıldır Anayasa’nın değişmediğini ama toplumun ve ihtiyaçlarının değiştiğini vurguladı.

Ad-hoc komitede, yavaş ama tempolu, birbirini algılayan ve yardımcı olan anlayışla bir süreç geçirildiğini kaydeden Başbakan Yorgancıoğlu, aceleye geldiği iddialarını kabul etmediğini söyledi.

Başbakan Yorgancıoğlu, hükümet programında yer almasına rağmen geçici 10. maddenin neden değişiklikler arasına girmediği konusunda ise “Bu basit bir matematik hesabıdır. Anayasa’nın değişmesi için 34 oya ihtiyaç vardır ve DP bu konuda hükümet programına rağmen hayır oyu kullanacağını söylüyor. Burada amaç birbirimizi dövmek değil, ortak payda yakalamaktır. Geçici 10. maddenin kalkmasını biz istiyoruz ama 34’e ulaşamadıktan sonra bunu zorlamanın ve bütünü kaybetmenin de çok bir anlamı yoktur” dedi.

SERDAR DENKTAŞ: “UZLAŞILAN MADDELER 29 HAZİRAN’DA REFERANDUMA GÖTÜRÜLECEK”

Başbakan Yardımcı Yardımcısı, Ekonomi, Turizm, Kültür ve Spor Bakanı, DP-UG Genel Başkanı Serdar Denktaş, Cumartesi günü mutabakatla geçecek Anayasa değişikliği için Salı veya Çarşamba günü yapılacak oylamanın ardından 29 Haziran’da referanduma gidileceğini söyledi.

Denktaş, DP-UG’nin yaklaşımının, bütün kesimlerin onay vereceği, tartışma kaldırmayan, akılların berrak olduğu konularda, Cumhurbaşkanı’nın fikirlerini de alarak, 23 maddenin kaçında uzlaşılıyorsa, 29 Haziran’da referanduma götürmek olduğunu ifade etti.

“Referanduma gidilmemesi” görüşüne katılmadıklarını, mutlaka referanduma gidilmesi görüşü taşıdıklarını vurgulayan Başbakan Yardımcısı Denktaş, “Oylarımızı da bu anlamda kullanacağız. Tabi 34’ü bulabilmek TDP, CTP-BG ve DP-UG’nin tüm milletvekillerinin oy kullanmasıyla mümkündür. Bu anlamda üzerimize düşeni yapacağız” diye konuştu.

4. VE 15. MADDEYE ÇEKİNCE

Denktaş, hassas oldukları “azınlıklarla ilgili 4. madde ve uluslararası anlaşmaların onaylanmasıyla ilgili 15. madde” haricinde olumlu oy kullanacaklarını açıklayarak, diğer bazı maddelerle ilgili görüş ve önerileri de bulunduğunu ve ileteceklerini, uzlaşma sağlanan maddelere olumlu, uzlaşma sağlanmayan maddelere olumsuz oy vereceklerini anlattı.

“TOPLUMSAL HASTALIĞIMIZDIR, HEP SON DAKİKA TEPKİ KOYARIZ”

Bir soru üzerine, itirazları olan maddelere komite aşamasında da itiraz ettiklerini belirten Serdar Denktaş, şöyle konuştu:

“TOPLUMSAL HASTALIĞIMIZ...”

“Toplumsal hastalığımızdır, hep son dakika tepki koyarız. Kamuoyunda artık işin ciddiye bindiği anlaşılınca –çünkü bugüne dek çok kez anayasa değişikliğine gidildi, gidiliyor noktasına gelindi ama gidilemedi- ortaya çıkan tartışmaları da dikkate alarak, nerde bir şüpheli madde varsa tartışalım diyoruz. Halk da ardında yatan niyetin ne olduğunu, ne gerekçeyle konulduğunu, ne ifade ettiğini anlasın ve ikinci adımda onları da geçiririz. Toptan retçi değiliz ama görüyoruz ki biraz daha tartışmaya, halkın o maddeleri anlamasına ihtiyaç var. Bu ihtiyaç ortadaysa şart değil şimdi geçirelim...”

Denktaş, UBP’nin tavrıyla ilgili bir soruya karşılık, “Cumhurbaşkanlığı seçiminde yine referanduma gidilebileceğini; geçmiş yıllarda Anayasa değişikliklerinde 50 maddenin; bugün ise 25 civarı maddenin tartışıldığını; dolayısıyla daha tartışılıp değişmesi gereken başka maddeler de bulunduğunu söyledi.

Şu anda değişiklik yapılması düşünülen maddelerin 6 aydır tartışıldığını ifade eden Serdar Denktaş, bunların çoğunun Meclis’i ve yargıyı ilgilendiren, çalışmaları rahatlatacak, verimli çalışma ortamı sağlayacak şeyler olduğunu belirtti.

“İSTEDİĞİMİZ ZİHİNLERDEKİ ROZETİ GÖĞSE TAKTIRMAK AMA...”

Memurlara siyaset yasağının kaldırılması maddesinin de tartışıldığına işaret eden Denktaş, memurların siyasi partilere üye olmasıyla partizanlık olacağı konusundaki kaygılarla ilgili şunları söyledi:

“Biz 1992’den beri savunduğumuz budur. Bizim yapmak istediğimiz zihinlerdeki rozeti, göğse taktırmak ama yasaları da öyle bir hazırlamalıyız ki partili memur –ki şu anda da partilidirler zaten- mesai içinde hizmet yaparken gerçekten tarafsız davransın. Mesai bitince gitsin istediği partide siyasi düşüncelerini paylaşsın. ‘Hayır tarafsız kalsın!’ diyorlar. Tarafsızlık bu değil. Tarafsızlık, karşına gelen vatandaşa, siyasi ve herhangi bir kimliğine bakmaksızın hizmet verebilmektir. Bana göre, bunu sağlayacak bir maddedir, yasalarla da düzenlenecek.”

Başbakan Yardımcısı Denktaş, Anayasa’da sadeleştirilmesi gereken düzenlemeler de bulunduğunu; tüm bunların ortakları CTP yanında, TDP ve UBP ile değerlendireceklerini kaydetti.

“Cumartesi günkü toplantıya katılacağını ancak ret oyu vereceğini söyleyen UBP’yle görüşüp ikna etme konusunda bir inisiyatif üstlenir misiniz?” sorusuna karşılık Denktaş, “İş o noktaya gelirse irdeleme yaparız ama ne kadar başarılı oluruz bilemem. Çünkü parti kararları var. Ama unutmayalım UBP’li üyeler de komite safhasında katkı yaptı, hepimiz yaptık. Uzlaşıyla ve katkıyla bu noktaya gelen bir anayasa taslağıdır. Halktan gelen tepkileri de göz önünde tutarak, hangisini sunalım; hangisini sunmayalım noktasındayız” yanıtını verdi.

Denktaş, “şu anda geçici 10. maddenin ortadan kaldırılması durumunun bulunmadığı” görüşünü ifade ederek, hükümet programının da 5 yıllık süre için yapıldığını; 29 Haziran’da gidilecek anayasa değişikliğinden sonra bir daha anayasaya dokunulmayacak diye bir şeyin söz konusu olmadığını söyledi. Denktaş, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bir adım daha atılacağını; belki de genel seçimde bir anayasa referandumuna daha gidileceğini anlattı.

“GEÇİCİ 10. MADDE İLE VİCDANİ REDDE BİZ KARŞI ÇIKTIK”

Serdar Denktaş, Anayasa değişiklikleri arasında geçici 10. madde ile vicdani ret konularının yer almasına kendilerinin karşı çıktığını belirterek “Çünkü şu anda için uygun değildir” dedi.

ÖZGÜRGÜN: “DAHA TARTIŞILMALI”

UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün, uzmanların görüşlerini de değerlendirdiklerinde, Anayasa değişikliği konusunun daha tartışılması gerektiği noktasında durduklarını açıkladı.

Anayasa değişikliklerini tümden reddetmediklerini, Anayasa değişikliğinin ihtiyaç olduğunu vurgulayan Özgürgün, toplum sözleşmesi olan Anayasa’daki değişikliklerin çok daha köklü olmasını istediklerini; Cumhurbaşkanı’nın dediği gibi dört dörtlük bir anayasa yapılabileceğini söyledi.

Özgürgün şöyle devam etti:

“Cumhurbaşkanlığı seçimlerine kadar önümüzde 10 aylık süre var. Kıyıların korunması konusu Anayasa’da yazıyor olmasına rağmen, yapılan düzenlemelerle KKTC kıyıları korumasız kaldı. Bu ve daha pek çok madde ellenebilir. UBP de yoğun bir katılım sergileyecektir o dönemde... Cumhurbaşkanlığı seçiminde referanduma sunma konusunda bir öneri getirdik bugün...

Bu önerimiz konusunda Sayın Başbakan’la bir görüşmemiz oldu. Ben bu konuda Sayın Cumhurbaşkanı’yla da istişare edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü halkın oyuyla seçilmiş bir iradeyi temsil ediyor. Her kesimde bir uzlaşma olması gerektiğini düşünüyorum. Cumhurbaşkanlığı seçiminde çok daha kapsamlı bir anayasa değişikliği yapılabilir. Anayasa’da çok teferruatlı yazılmış bölümler var, temel anayasada yer alan şekle dönüştürülerek, yazım hatalarının düzeltilmesi noktasında bir olumlu görüşümüz var.

“YEREL SEÇİMDE REFERANDUM KONUSUNDA RET OYU VERECEĞİZ”

Yerel seçimde referanduma gidilmesi konusunda biz bir boykot sergilemeyiz ama ret oyu vereceğimizi söyledik. Dolayısıyla (Meclis’teki olumlu oy sayısı) 34’ü bulabilir. Ama referandum Cumhurbaşkanlığı seçimine bırakılırsa, tam 50’yle ve halkın da tamamından oy alarak geçebilir diye düşünüyorum.”

UBP Genel Başkanı Özgürgün, hükümet kanadının böyle bir yaklaşımı uygun görmesinin daha olumlu olacağını düşündüklerini kaydetti. Özgürgün, bütün dünyada anayasaların görüşülme sürelerinin 12-16 ay aldığını; sürece uzman ve sivil toplum örgütlerinin de katılması gerektiğini söyledi.

“HERKESE MAL OLMALI”

Bir soru üzerine Özgürgün, Meclis’i cumartesi günü boykot etmeyeceklerini ancak ret oyu vereceklerini belirterek “Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bir referandum ve çok daha kapsamlı bir değişikliğe olumluyuz. Bunu da o süreçte çok kesin ortaya koyacağız. Daha geniş katılımlı, herkese mal olmuş, geniş katılımlı bir toplum sözleşmesi olması düşüncesiyle bunu önerdik. Değerlendirilirse iyi olur” dedi.

UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün, Başbakan Yorgancıoğlu’nun “UBP’ye en azından uzlaşılan maddelere olumlu oy vermesi çağrısı” konusundaki soruyu yanıtlarken “Esas görüşümüz kapsamlı ve tek bir değişikliktir çünkü parça parça gittiğiniz zaman yine sıkıntılar yaşanabilir. Bölük pörçük olacak. Bugün komple yeni bir anayasa yapma fırsatı var. Bana göre esas olan da budur, yani 1985 Anayasası’nı tadil etme değil, tamamen yeni, modern, reform niteliğinde bir anayasaya dönüştürmek... Biz bunu önerdik” diye konuştu.

ANGOLEMLİ: “GEÇİCİ 10. MADDENİN YER ALMAMASINI NEDENİ KAMUOYUNA AÇIKLANMALI”

TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli ise Anayasa değişikliği denince, hükümet programında da yer alan geçici 10. maddenin gündeme gelmesi gerektiğini ama bu maddenin değişiklikler arasında yer almadığını; bunun nedeninin kamuoyuna açıklanması gerektiğini söyledi.

Angolemli, “CTP mi istemedi, DP mi istemedi, yoksa aynen elektrik konusunda olduğu gibi hükümete dıştan bir baskı mı vardır?” diye sordu.

“TDP İÇİN KIRMIZI ÇİZGİ”

Hüseyin Angolemli, geçici 10. maddenin Kıbrıs Türk halkının iradesine ilişkin önemli bir konu olduğunu kaydederek, konsensüs aradığını söyleyen hükümetin TDP için kırmızı çizgi olan geçici 10. maddenin değiştirilmesi konusunda nasıl olup da caydığını sordu.

“YENİ DURUM KARŞISINDA PARTİ ORGANLARI TOPLANACAK”

Yeni durum karşısında muhtemelen TDP’nin cumartesiden önce parti meclisini toplayıp ne gibi tavırlar sergileyeceğine karar vereceğini ifade eden Angolemli, parti organının alacağı kararın bağlayıcı olacağını söyledi. Angolemli, parti meclisi toplanmazsa, eski kararın geçerli olacağını belirtti.

TAK