Cumhuriyet Meclisi Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi, 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı bugün görüşmeye başladı.

Bakanlar Kurulu’ndan 7 milyar 705 milyon TL olarak onaylanan bütçe yasa tasarısında, bütçe açığı 825 milyon TL olarak öngörülüyor.
Görüşmeler, Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Fikri Toros’un açılış konuşması ile başladı.

2018 yılı boyunca Türk Lirasının uğradığı ciddi değer kaybının ülkede olumsuz sonuçlara neden olduğunu anlatan Toros, hükümetin bu yönde aldığı tedbirlerle de ekonomik krizin asgariye indirildiğini, ancak buna rağmen hayat pahalılığının yıl sonu itibarıyla %40.5 olarak öngörüldüğünü söyledi.

Toros, mali kaynakların ivedilikle, etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla hazırlanan 2019 mali yılı bütçesinin komite aşamasını 28 Kasım 2018 günü tamamlayarak Meclis Genel Kuruluna sevkini hedeflediklerini kaydetti.
Bir ülkenin kamu bütçesinde hedeflediği performans ve oluşturacağı değerlerin büyük önem taşıdığını belirten Toros, ekonomik büyümenin bileşenleri olan Yatırım, Üretim, Katma değer, Eğitimli ve Sağlıklı bir toplum yaratmanın temel hedef olduğunu vurguladı ve bunlar için de etkin kaynak dağılımının şart olduğunu ifade etti.

Toros, mevcut sistemin mali yönden sürdürülebilir olmadığını belirterek, “sosyal devlet anlayışı ve kamu yararının öncelikli olacağı prensiplerle geliştirilecek yeni stratejiler kaçınılmazdır” dedi.

Toros, 2019 bütçesi devlet-vatandaş ilişkilerinin etkin ve verimli bir şekilde düzenlenmesine, halkın memnuniyeti ve kamu yararına yönelik kalıcı icraatlara katkı koyacaktır. Devletin ekonomik aktivite gerçekleştirme araçlarından en önemlisini bütçe oluşturmaktadır” dedi.
2019 mali yılı bütçe yasa tasarısının, sürdürülebilir bir kamu finansmanı hedeflediğini kaydeden Toros, gelir artırıcı tedbirler yanında her zamandan daha fazla bir harcama disiplini sağladığı; eldeki bilgi ve verilerin etkin kullanıldığı, ve ihtiyaçların adil bir dağılımla karşılandığı inancındayım. Toplam TL 7,705,000,000 olan 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı kalemler bazında aşağıdaki gibi hesaplanmıştır” şeklinde konuştu.

Cumhuriyet Meclisi Başkanı Teberrüken Uluçay da, uzun soluklu bir hazırlığın ardından komite aşamasına gelindiğini anlattı.TL’nin değer kaybıundan ortaya çıkan sıkıntılara yer verdiği konuşmasında Uluçay, hükümetin bu yönde tedbirler aldığını kaydetti.
Ekonomik krizin en aza indirmeye çalışıldığını belirten Uluçay, 2019 yılının yol haritası kapsamında, 2018 de karşılanan sıkıntıların en az indirmek için yapılacak çalışmaların ön plana çıkacağı bir bütçe görüşmesi olacağını söyledi.

Uluçay, 2019 yılında birtakım tedbirlerin de gündemde olmasının gerektiğini vurguladı.Fikir ve önerilerle 2019 u yönlendirmek adına birtakım çalışmaların ortaya konulabileceğini kaydeden Uluçay, birlik ve beraberlikle ekonomik ve siyas sıkıntıları aşmak için rasyonel adımların atılabileceğini söyledi.
Tasarının bütünü üzerindeki görüşmelere Maliye Bakanı Sayın Serdar Denktaş’ın Sunuş Konuşması ile devam edildi.

“Ülkemizin en büyük sorunlarından biri, giderlerin gelirlerden fazla olmasıdır” diyen Denktaş, bu durumun borçlanma veya ödemelerin ötelenmesi sonucunu doğurduğunu belirtti.

Denktaş, “sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması, gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanarak, kamu kaynaklarının verimli kullanılabilmesini teminen uygulanan maliye politikaları ile bütçe disiplini sağlanarak cari açığımızın kontrol altına alınma çabalarında şu ana kadar başarılı bir seviyeye ulaşılmakla birlikte, 2018 yılında yaşanan olumsuzluklara bağlı olarak 2019 bütçesinde yer alan yüksek açık rakamı kuşkusuz ki sorumluluklarımızı daha da artırmaktadır. Tüm idarelerin bu ortak sorumluluk paydasında hareket etmesi kaçınılmaz bir olgudur” dedi.
Denktaş, kalkınmayı önleyici ve mali istikrarı bozan iç borç yükünü azaltacak ödeme planlaması ile ödeme takviminin oluşturulmasına ağırlık verileceğini söyledi.

2013 mali yılının 45,4 milyon TL (21,2 milyon US$), 2014 mali yılının 32,4 milyon TL (13,9 milyon US$), 2015 mali yılının ise 104,1 milyon TL (35,7 milyon US$) Bütçe açığı ile kapatıldığını anımsatan Denktaş, Mali Disiplinin sağlanması yönünde yapılan çalışmalar ve gelirlerin artırılması sayesinde 2016 Mali Yılı Bütçesi 20,8 milyon TL (5,9 milyon US$)2017 Mali Yılı Bütçesi 106,8 milyon TL (28,3 milyon US$)Bütçe Fazlası ile sonuçlandığını anlattı.
2018 mali yıl sonu harcama tahminine göre genel bütçenin 10,5 milyon TL açıkla sonuçlanacağının öngörüldüğünü kaydeden Denktaş, 2018 yılında yaşanan birçok olumsuzluğa rağmen 2018 yıl sonu bütçe açığı rakamının beklentilerin çok altında olduğunu kaydetti.

Denktaş, konuşmasında, “2018 Mali Yılı Bütçesinde 4.502,0 milyon TL olarak öngörülen yerel gelirler %8,84 artışla 4.900 milyon TL’ye, 5.045,0 milyon TL olarak öngörülen yerel giderler %0,68 azalışla 5.010,5 milyon TL’ye ve 543,0 milyon TL olarak öngörülen yerel bütçe açığının ise yıl sonu itibarıyla %79,65 oranında bir azalışla 110,5 milyon TL olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2018 yılı bütçesinde TC Kredileri başlığı altında kamu maliyesinin desteklenmesi için öngörülen 100 milyon TL tutarındaki cari bütçe açığına katkı rakamının gerçekleşmesine bağlı olarak bütçe açığımız da 100 milyon TL azalarak biraz önce belirttiğim 10,5 milyon TL tutarındaki Genel Bütçe açığı oluşacaktır” ifadelerine yer verdi.

2019 mali yılı Genel Bütçe büyüklüğünün %32,50 oranında artış ile 7 milyar 705 milyon TL’na bağlandığını kaydeden Denktaş, 2017 yılında 206,7 milyon TL olarak öngörülen Genel Bütçe açığının 2018 yılında 83 milyon TL olarak öngörülürken 2019 yılı için ise bütçe açığının 825 milyon TL öngörüldüğünü söyledi.

Denktaş, Yerel Gelirler: 2018 Mali Yılı Bütçesine göre %24.61 ve 2018 yıl sonu gerçekleşme tahminine göre de %14,49 oranında artırılarak 5,610,000,000.-TL’na bağlandığını ,yerel bütçe açığının 1,300 milyon TL olup 2018 yılında 543 Milyon TL olduğunu anlattı.

TC Yardımları: Altyapı yatırımları ve reel sektör için Türkiye Cumhuriyetinden sağlanan ve 2018 yılında 335 milyon TL olan kaynağın 2019 yılında 245 milyon TL olduğunu, savunma bütçesi için 2018 yılında 300 milyon TL, 2019 yılında 450 milyon TL olarak öngörüldüğünü kaydeden Denktaş , toplamda 2018 yılında 635 milyon TL olan TC Yardımları 2019 bütçesinde 695 milyon TL olarak yer aldığını belirtti.

Denktaş, “ülkemizin kanayan yarası olan aşırı borç yükü 30 Haziran,2018 tarihi itibarıyle 5 milyar 583 milyon Türk Lirası İç Borç, 17 Milyar 646 milyon Türk Lirası Dış Borç olmak üzere 23 milyar229 milyon Türk Lirasına yükselmiştir. Bu rakam, tahmini GSYİH’nın % 143’üne tekabül etmektedir. Bu durum kamu maliyesini ve ekonomimizi olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Bu nedenle kamu borç yükünün kontrol altında tutulması ve azaltılması birinci önceliğimiz olmak zorundadır. İç borç yükünü azaltacak ödeme planlaması ile ödeme takviminin oluşturulmasına ağırlık verilecektir” dedi.

Denktaş, 2018 yılında 152,9 Milyona ulaşması beklenen Ek Mesai ödemelerinin Kamu Maliyesi yönünden sürdürülebilirliği olmayıp; verimlilik, adalet, istihdam açısından sorgulanmak zorunda olan ve hükümetin ivedi tedbir alması gereken bir sorun olduğunu anlattı.