Ülkemizde bulunan mezbahalar, ciddi alt yapı ve hijyen sorunu yaşıyor.

Birçok mezbaha deyim yerindeyse bakımsızlıktan dökülüyor. Uzun yıllardır üzerlerine tek bir çivi dahi çakılmayan mezbaha binalarının, günümüz koşullarına uygun olmaması dikkat çekiyor.

Öte yandan Cihangir ve Haspolat mezbahalarıyla birlikte faaliyet gösteren 20 mezbahadan sadece 13’ünde yapılan hayvan kesimleri Veteriner Dairesi’ne bildiriliyor.

Kuzey Kıbrıs’taki et kesiminin yüzde 75’inin yapıldığı her iki mezbahada, sadece Veteriner Dairesi’ne bağlı ekipler, etleri kesim öncesi ve sonrasında piyasaya sürülmeden kontrol ediyor.
Özellikle Mesarya bölgesinde ve küçük belediyelerde bulunan mezbahalarda ise gerekli veteriner kontrolleri yapılmıyor.

Denetim, belediyelerin kontrolünde
Yasaya göre, mezbahaların denetimi belediyelerin kontrolünde bulunuyor.

Mezbahalarda gerekli hijyen koşullarını oluşturmakla yükümlü olan belediyeler, etlerin sağlıklı bir şekilde tüketiciye ulaşılmasındaki tek yetkili makam.

Cezalar düşündürücü
Mezbahalardaki kesimin sağlıksız bir ortamda yapılmasının ardından, elde edilen bilgilere göre ilgili kişilere ilk etapta 30 TL’lik ceza kesiliyor.

Bunun ardından gerekli koşulların oluşturulmaması halinde ilgili şahıslara 50 TL veya üç ay hapis cezası veriliyor.

Mezbaha sistemi nasıl olmalı?
Birçok mezbahada, hayvanlar gece kesiliyor. Bakanlığın şu anda kesimlerin gündüze alınması için çalışma yürüttüğü öğrenildi.

Kesimden önce mezbahaya getirilen hayvanların altı saat dinlenmesi gerekiyor.
Böylelikle hayvan vücudunda laktik asit birikimi oluşumu engelleniyor, istenilen sağlıklı et elde ediliyor.

Kesim işleminin ardından etlerin 4 derecelik bir buzlukta bekletilmesi gerekiyor.

“Birçok mezbaha hayvan kesimlerini bildirmiyor”

Veteriner Dairesi müdürü Ramadan Gökşan, ülkede yaklaşık 20 mezbahanın bulunduğunu söyleyerek, mezbahalardan 13 tanesinin yaptığı kesimleri Veteriner Dairesi’ne bildirdiğini dile getirdi.

Devlet veterinerlerinin Haspolat ve Cihangir’deki mezbahalarda çalıştıklarını ve gerekli denetimleri yaptıklarını ifade eden Gökşan, ülkedeki et kesimlerinin yüzde 75’inin söz konusu mezbahalarda yapıldığını söyledi.

Tüzük ne diyor?
Gökşan, 2010 yılında Gıda Maddeleri ve İlaçlara Satışı Yasası’ndaki tüzüğün değiştirildiğini ifade ederek, “Tüzükte, doğrudan doğruya satılan et veya etten elde edilen mamul, sucuk, pastırma ve hazır yemeklerin hazırlanmasında kullanılan etler de resmi veteriner hekim kontrolünde ve gözetiminde bakanlıkça izinlendirilen mezbahalarında kesilmiş hayvan etleri ile yapılır. Bakanlığın belirlediği koşullar ve yerel belediyeler tarafından öngörülen kurallara göre muayene edilmiş ve damgalanmış olması zorunludur deniyor” şeklinde konuştu.

Söz konusu tüzüğün yapılmasına rağmen yürürlüğe girmediğini ifade eden Gökşan,  yasayla birlikte bakanlığın mezbaha sayısını azaltmayı hedeflediğini kaydetti.

Gökşan, “yasa eğer uygulansaydı, mezbaha sayısı azalacak, belirtilen mezbahalarda devlet veterinerleri görev yapacaktı” dedi.

“Hayvancılık sektöründe devrim”
Öte yandan Hayvan Kayıt Yasası ve tüzükleri ile ilgili de bilgi veren Gökşan, söz konusu yasaların ülkedeki hayvancılık sistemi için devrim niteliğini taşıdığını söyledi.

Gökşan, yasaların yürürlüğe girmesiyle hayvancılık sektörünün ekonomik ve insan sağlığı yönünden daha verimli bir seviyeye ulaşacağını vurguladı.

Şu anda geçiş döneminin yaşandığını kaydeden Gökşan, üreticilerle birlikte çalışanların çalışmalar yürüttüklerini ifade etti.

Gökşan, yaşanılarak, ulaşılacak bir noktadır. Hem halkın hem de hayvancı ve çalışanların bu konulara destek vererek, benimsemesi gerekiyor” diye konuşarak, belirtilen durumun halk sağlığı yararına olacak bir adım olduğunu söyledi.

İlgili kesimlerin azami duyarlılık göstermesinin şart olduğunu vurgulayan Gökşan, vatandaşların yanı sıra, tüketiciler ve üreticilerin erken bilincine varır, sonuçları daha erken alabiliriz” dedi.

Naimoğulları: “En büyük sıkıntı Mesarya ve küçük belediye mezbahaları”
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, ülkede 30’a yakın mezbaha bulunduğunu söyleyerek, özellikle Mesarya ve küçük belediye mezbahalarında ciddi alt yapı sorunlarının yaşandığını kaydetti.

Naimoğulları, şu anda ülkede Haspolat ve Cihangir mezbahalarında yapılan kesimlerin sağlık koşullarına uygun olduğunu belirtti.

Söz konusu mezbahalar dışında Lefkoşa’daki mezbaha ile ilgili çalışmaların sürdüğünü kaydeden Naimoğulları, diğer mezbahaların kapatılması gerektiğini savundu.

Naimoğulları, Güney Kıbrıs’ın nüfusunun daha kalabalık olmasına rağmen,  iki tane mezbaha bulunduğunu hatırlattı.

----------------------------------

“Belediyeler, 30 yıldır tek bir çivi dahi çakmadı”

Mezbahaların alt yapısının günün koşullarına uygun olması gerektiğini dile getiren Naimoğulları, bununla birlikte hayvan kesimlerinin ardından ortaya çıkan atıklarında imha edilmesinin şart olduğunu belirtti.

Naimoğulları, mezbahaya getirilen hayvanların 12 saat bekletilmesinin önemine değinerek, “canlı hayvanlar kesilmeden önce 12 saat bekletilmelidir. Böylelikle, et daha da sağlıklı olur” dedi.

“Siyasilerin, belediyelerle birlikte halk sağlığında sıkıntı yaşanan mezbahaları kapatması zor değildir” şeklinde konuşan Naimoğulları, küçük belediye mezbahalarının kapatılarak, merkez belediyelere kaydırılması gerektiğini savundu.

Naimoğulları, belediyelerde etlerin taşınması için kullanılan buzluklu araç sayısının da artması gerektiğini ifade etti.

30 yıldır belediyelerin mezbahalara tek bir çivi dahi çakmadığını savunan Naimoğulları, “Belediyeler, kaynak yoktur diyerek, işin içinden çıkıyor” şeklinde konuştu.

“Çiftlikten sofraya gıda güvenliği şart”
Etlerin tüketiciye ulaşana kadar gerekli denetimlerin yapılmasının önemine değinen Naimoğulları, çiftlikten sofraya kadar gıda güvenliğinin olması gerektiğini vurguladı.

Naimoğulları, halkın tükettiği ürünlerle ilgili kafasında herhangi bir soru işaretinin olmaması gerektiğinin altını çizdi.

“AB kaynak vermeye hazır”
Hayvan kesimlerinde çıkan atıkların kullanılması için arıtma tesisi ve fırın yapımı konusunda Avrupa Birliği ile görüşmeler yapıldığını açıklayan Naimoğulları, “projeyi hazırladık, sadece sonuçlandırması kaldı” dedi.

Naimoğulları, proje ile ilgili AB’nin kaynak vermeye hazır olduğunu da sözlerine ekledi.

Veri eksikliği
Öte yandan Veteriner Dairesi Müdürü Ramadan Gökşan, ülkede 20 mezbaha olduğunu söylerken, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları ise bu rakamın 30 olduğunu kaydediyor.

Her iki kurum arasında yaşanan bilgi karmaşası da veri eksikliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.

YD